"Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε" του Λουίτζι Πιραντέλλο, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
Εδώ και μήνες είναι έντονο το παρασκήνιο και το προσκήνιο για τα όσα συμβαίνουν στο Εθνικό Θέατρο. Κι όλες οι συζητήσεις που τα συνοδεύουν αναδύουν –και όχι άδικα- μια οσμή μιζέριας. Απάντηση προς τέρψη, απάντηση προς ενθουσιασμό, είναι η δουλειά του Δημήτρη Καραντζά. Τα υπόλοιπα που συμβαίνουν εκεί, καλώς ή κακώς, συμβαίνουν. Αλλά μαζί τους συμβαίνει κι αυτή η παράσταση!
Το έργο αυτό του Πιραντέλλο, πραγματεύεται τον αγώνα για την ανάδειξη της αλήθειας, της αντικειμενικής αλήθειας, έστω μιας αλήθειας βρε αδερφέ, για να καταλήξει στη διαπίστωση ότι "δεν υπάρχει αλήθεια, κι αυτή είναι η μόνη αλήθεια". Το έργο είναι έτσι από τον συγγραφέα δομημένο, που άλλοτε παραπέμπει σε δημόσιο δικαστήριο, άλλοτε σε ψιθύρους πίσω από κλειστές πόρτες, άλλοτε σε ηρωισμούς για την υπεράσπιση του Δικαίου, άλλοτε σε κουτσομπολιό για να περνάει η ώρα. Η μετάφραση της Ξένιας Καλογεροπούλου ανέδειξε με λεπτομέρεια όλες αυτές τις πολλές "αλήθειες" όλων των ειδών του λόγου. Μια μετάφραση, ένας δοσμένος λόγος, που πραγματικά αναδείκνυε το
έργο και την χρήση της ελληνικής γλώσσας, χωρίς εντυπωσιασμούς ή εκπτώσεις και λαϊκισμούς, κι αυτό είναι σπάνιο στις θεατρικές μεταφράσεις.
Η παράσταση του Δημήτρη Καραντζά, από το πρώτο έως το τελευταίο λεπτό της, δε σταμάτησε να με εκπλήσσει! Θα ήθελα να μπορώ να μιλήσω για όλα τα στοιχεία της με πολλές λεπτομέρειες, αλλά θα ήταν ιδιαίτερα κουραστικό για τους περισσότερους. Ας επισημάνω μόνο κάποια από τα εξαιρετικά της στοιχεία, που μου έδωσαν μεγάλη χαρά και μου ενέπνευσαν σεβασμό για τον σκηνοθέτη. Με πολύ καλούς ηθοποιούς στην ομάδα του, δημιούργησε χαρακτήρες που αν και διαφορετικοί μεταξύ τους, στο σύνολό τους θα μπορούσαν να είναι ο ίδιος άνθρωπος. Θα μπορούσε να είναι εσύ. Τον απασχολεί απ΄ την αρχή τον Πιραντέλλο η εικόνα του εαυτού –ποια εικόνα και ποιου εαυτού;- όλοι αυτοί μαζί σαν ένας. Θέμα που τον έχει απασχολήσει εξάλλου και στα περισσότερα έργα του, ο
σκηνοθέτης το ανέδειξε ιδανικά. Στην κάθε του λεπτομέρεια. Η αλήθεια του καθένα, χρειάστηκε άλλο φως, αλλά φως, για να την φωτίσει, άλλη μουσική –όχι μουσική- άλλη πηγή μουσικής (γραμμόφωνα), άλλη θέση στον χώρο για να την εκφράσει ή να την ακούσει από τον άλλο. Κι η Αλήθεια –αυτή που είπαμε πως δεν υπάρχει- ήταν εκεί να τους κάνει τον υποβολέα, μην την ξεχάσουν, να περνά ανάμεσά τους, να τους οργανώνει για να επιστρέψει στο τέλος να πει την δική της αλήθεια. "Για μένα δεν ξέρω ποια είμαι". Ευφυείς στιγμές του θεάτρου, με τον κάθε ρόλο να δίνει χωρίς σταματημό τον δικό του αγώνα για την αλήθεια του. Για να ματαιωθεί στο τέλος ο αγώνας του; Για να γίνει επανεκκίνηση από άλλη αφετηρία; Για να σταματήσει να αναζητά αλήθειες;
Χωρίς να ξέρω το γιατί και χωρίς να υπάρχουν κοινά στοιχεία, η αγωνία του σκηνοθέτη για την ανάδειξη της κάθε αλήθειας, μου θύμισε αμέσως την πρόσφατη δουλειά του στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο έργο του Δημητριάδη. Εντελώς διαφορετικοί συγγραφείς, εντελώς διαφορετική η
ατμόσφαιρα, όλα άλλα…. αλλά η υπαρξιακή αγωνία που δείχνεται ή υπονοείται, μου φάνηκε η ίδια… Μπορεί να κάνω μέγα λάθος… Περιμένω με αγωνία την Ελένη!
0 comments: