Το Εθνικό Θέατρο άρχισε να κτίζεται ως Βασιλικό θέατρο το 1891 χάρη σε δωρεά ύψους 10.000 αγγλικών λιρών που πρόσφερε ο ομογενής Ευστράτιος Ράλλης στον Βασιλέα Γεώργιο Α΄ προκειμένου να τα διαθέσει εκείνος όπου νόμιζε καλύτερα. Έτσι με απόφαση του βασιλιά Γεωργίου Α' τελικά επιλέχθηκε μετά από πολύμηνη αναζήτηση οικοπέδου, αρχικά πλησίον της σημερινής πλατείας Κλαυθμώνος, οικόπεδο του αυλικού Νικολάου Θων επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου. Για την ολοκλήρωσή του συνεισέφεραν επίσης οι Κοριαλένης και Ευγενίδης καθώς φυσικά και το δημόσιο ταμείο.[1] Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896, όμως θα καθυστερήσουν τις διαδικασίες αποπεράτωσης και το κτίριο θα εγκαινιαστεί το 1901 ως επίσημο Βασιλικό Θέατρο.
Έκτοτε ξεκινάει μια ταραχώδης πορεία. Λίγα χρόνια μετά την ίδρυση του, το 1908, θα διακόψει τη λειτουργία του και θα δοθεί σε κοινή χρήση ως το 1930, καθώς για αρκετό καιρό θα γίνει χώρος υποδοχής προσφύγων από τη Μ. Ασία. Το 1932, με νόμο του τότε υπουργού Παιδείας Γ. Παπανδρέου, μετονομάζεται σε Εθνικό Θέατρο και ανακαινίζεται υπό την επίβλεψη του σκηνογράφου Κλεόβουλου Κλώνη και με γενικό διευθυντή τον Ιωάννη Γρυπάρη (σκηνοθέτης τότε ο Φώτος Πολίτης και κοστούμια ο Αντώνης Φωκάς). Δυστυχώς, η βενιζελική επιτροπή θα αποξηλώσει τα θεωρεία του πρώτου ορόφου, πράγμα που θα αλλοιώσει την αρχική σύνθεση και την ακουστική του χώρου της Κεντρικής Σκηνής.[2]
Ο γερμανός αρχιτέκτονας του κτιρίου Ερνέστος Τσίλλερ, εμπνεόμενος από τον αναγεννησιακό ρυθμό, σχεδίασε την πρόσοψη έχοντας ως πρότυπο τη βιβλιοθήκη του Ανδριανού. Το κεντρικό της τμήμα είναι εξαιρετικά πλούσιο σε διακοσμητικά στοιχεία, με κιονοστοιχία κορινθιακού ρυθμού ενώ τα δύο πλευρικά τμήματα αποτελούν μια τυπική νεοκλασική σύνθεση. Οι αρχικές εσωτερικές εγκαταστάσεις σκηνής, φωτισμού και θέρμανσης ήταν οι πιο προηγμένες εκείνης της εποχής, σχεδιασμένες από βιεννέζους μηχανικούς και κατασκευασμένες σε εργοστάσια του Πειραιά..
Το κτίριο ανακαινίστηκε για πρώτη φορά το 1930-31, υπό την εποπτεία του σκηνογράφου Κλεόβουλου Κλώνη. Το 1960-63 κατεδαφίστηκε το ξενοδοχείο "Μεσσήνη" στη γωνία της οδού Μενάνδρου και κτίστηκε η νέα πτέρυγα (της Νέας Σκηνής).
Από το 1932 μέχρι σήμερα η σκηνή λειτουργεί ως η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Για τις ανάγκες του ρεπερτορίου, η Κεντρική Σκηνή λειτούργησε κατά διαστήματα με τις ονομασίες Δραματική, Πρωτοποριακή, Απογευματινή, και Δεύτερη Σκηνή.
Από το 1932 μέχρι σήμερα η σκηνή λειτουργεί ως η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Για τις ανάγκες του ρεπερτορίου, η Κεντρική Σκηνή λειτούργησε κατά διαστήματα με τις ονομασίες Δραματική, Πρωτοποριακή, Απογευματινή, και Δεύτερη Σκηνή.
Η ιταλικού τύπου σκηνή της έχει πλάτος 18 μέτρα, βάθος 12 μέτρα, ύψος 17 μέτρα, καθώς και βοηθητικούς χώρους πλάγια και υπόγεια. Διαθέτει πλατεία, δύο εξώστες και δύο θεωρεία (τα θεωρεία του δεύτερου εξώστη κατεδαφίστηκαν στην ανακαίνιση του 1930-31). Το 1979-1982 κτίστηκε το τριώροφο υπόγειο στο πίσω οικόπεδο, το οποίο όμως παρέμεινε ημιτελές μέχρι τις μέρες μας.
Σήμερα το κτίριο είναι διατηρητέο και άρτι ανακαινισμένο. Οι εργασίες, που αρχικά προβλέπονταν να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2007, τελικά ήρθαν σε πέρας τον Οκτώβριο του 2009 και περιλαμβάνουν ανάπλαση ολόκληρου του οικοδομικού τετραγώνου, του διάκοσμου, ένα νέο κτίριο, αναβάθμισμη του εξοπλισμού της σκηνής, βελτιωμένη αίθουσα (πλατεία και εξώστες), καινούργιο θέατρο 260-300 θέσεων για τη Νέα Σκηνή και διαρρύθμιση που ενοποιεί και τα τέσσερα κτίρια.[3]
[2] Άννα Μαρτίνου, "Νεογέννητο 118 ετών", Ταχυδρόμος, 19 Σεπτεμβρίου 2009.
0 comments: