"Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ" του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου, στο Μικρό Rex του Εθνικού Θεάτρου (Αθήνα).
Το 1972 ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ καταγράφει κινηματογραφικά τη λεσβιακή ερωτική σχέση ανάμεσα στη σχεδιάστρια μόδας Πέτρα φον Καν και το νεαρό μοντέλο Κάριν. Μια σχέση εξάρτησης, εξουσίας και υποταγής, απογοήτευσης και διάλυσης. Το έργο του Φασμπίντερ, όμως, δεν μένει στην επιφάνεια, στην πρώτη ματιά. Πέρα από την πρώτη ομοφυλοφυλική αναφορά, το έργο καυτηριάζει και βρίσκει άμεσο αντίκρισμα σε κάθε είδους σχέση εξουσίας, ανεξαρτήτως φύλου, ιδιότητας, καταγωγής. Στον σεναριακό φλοιό ενυπάρχουν συγκρουσιακές σχέσεις ανάμεσα σε κοινωνικές τάξεις (η αστή που πλήττεται από μια άξεστη κοπέλα), σχέσεις προδοσίας, εκμετάλλευσης, κυριαρχίας, αντιστροφή ρόλων ισχυρού και ανίσχυρου.
Το 2014 η Άντζελα Μπρούσκου μεταφέρει στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το έργο του Φασμπίντερ, επιχειρώντας —κι ως ένα βαθμό το επιτυγχάνει— να αποκοπεί από το ισχυρό αισθητικό περιβάλλον της κινηματογραφικής εκδοχής. Η σκηνοθετική γραμμή και η εικαστική ιδέα της παράστασης αποθεώνουν την pop και fashion κουλτούρα των δεκαετιών ΄80 και ΄90, την κυριαρχία των περιοδικών μόδας και των φωτογραφήσεων, το κιτς και το στυλ. H προσπάθεια, όμως, της Μπρούσκου να σκιαγραφήσει το περιβάλλον της Πέτρα φον Καντ εγκλωβίζεται σε ένα καθεστώς υπερβολής και ανούσιας επανάληψης. Όλα τα τεχνικά και εκφραστικά μέσα (οι διαφανείς πόρτες που ανοιγοκλείνουν, καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης, μπλοκάροντας σε πολλά σημεία την κίνηση των ηθοποιών και προκαλώντας αμηχανία, η χρήση του πικάπ, το στυλιζάρισμα στην εκφορά του λόγου, η "αναφορά" στη σαπουνόπερα) ξεφεύγουν από το επίπεδο του σχολίου και οδηγούν στη σκηνική φλυαρία, σε άνευρες σκηνικές εικόνες. Η Μπρούσκου επιχειρεί να διευρύνει τους σκηνοθετικούς κώδικες της, να απευθυνθεί σε ένα πιο μαζικό, πιο mainstream κοινό. Οι πιο αυθεντικές, ωστόσο, στιγμές της παράστασης είναι αυτές που είναι πιο κοντά στο γνώριμο ύφος της σκηνοθέτιδας: η "έκρηξη" και η αποκάλυψη της Μαρλένε και η (ηχητική) συντέλεια στο φινάλε.
Η αποκάλυψη της παράστασης είναι —για μια ακόμη φορά— η Παρθενόπη Μπουζούρη, που με το βουβό ρόλο του "δεξιού χεριού" της Πέτρα φον Καντ, καταφέρνει να δώσει έναν χαρακτήρα ολοκληρωμένο, με ιδιαίτερες κωμικές πτυχές, που αποδυναμώνει και παρωδεί τον μελοδραματικό κόσμο μέσα στο οποίο ζει η Πέτρα.
Η Καρυοφιλλιά Καραμπέτη, —ιδανική από όλες τις απόψεις για τον ομώνυμο ρόλο— παρουσιάζει εύστοχα την πορεία μιας γυναίκας από το ζενίθ στο ναδίρ. Δυναμική και κραταιά, με στιβαρή προσωπικότητα και καταξιωμένη επαγγελματικά, η Πέτρα φον Καντ, σταδιακά παραπαίει, αποσυντίθεται, παραδίδεται στον έρωτα και διαλύεται από αυτόν, το "σώμα της πονάει από την αγάπη", όπως η ίδια ομολογεί. Η Καραμπέτη σχηματοποιεί αυτή τη διάλυση, την οδύνη που φέρει η πτώση του κυρίαρχου και την εκφράζει λεπτομερώς με το βλέμμα, την κίνηση και τον λόγο.
Η Γιούλικα Σκαφιδά είναι το "αντικείμενο του πόθου", η νεαρή, άξεστη και τραχιά, Κάριν. Η ηθοποιός αναδεικνύει πολύ πειστικά (κυρίως κινησιολογικά) το στοιχείο της εισβολής που κουβαλά ο ρόλος. Είναι ένας οδοστρωτήρας που έρχεται να αποτελειώσει —ηθελημένα ή άθελα— κάθε ίχνος συναισθήματος. Οι ερμηνείες των δύο ηθοποιών, η δυαδική σχέση "εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου" που καταθέτουν, συγκαταλέγονται στα ατού της παράστασης.
Η ερμηνεία της Άντζελας Μπρούσκου —ως φίλη της Πέτρα— πέφτει θύμα του υπερβολικού στυλιζαρίσματος που προαναφέρθηκε, καταλήγοντας σε μια αποστειρωμένη —ορθή παρόλα αυτά και με εξαιρετική άρθρωση— εκφορά του λόγου, εν είδει διάλεξης. Η Ρίκα Διαλυνά και η Κωνσταντίνα Αγγελόπουλου αμήχανες και σε διαρκή αγώνα να βρεθούν εντός κλίματος.
Το σκηνικό του Σταύρου Λίτινα (με κυρίαρχα στοιχεία το μεγάλο κρεβάτι στο κέντρο της σκηνής και τα αμέτρητα ρούχα στη τεράστια ντουλάπα στο βάθος, ψηφίδες της ψυχοσύνθεσης της Πέτρα Φον Καντ) κλείνει το μάτι σε ένα "κιτς artistic" περιβάλλον, ενώ οι εξαιρετικές, σκοτεινές μπαλάντες της Nalyssa Green διατρέχουν όλη την παράσταση και δημιουργούν εικόνες ασταμάτητα.
H αλήθεια είναι πως η παρουσία της Ρίκας Διαλυνά με εμπόδισε από το να δώ την παράσταση. Καλή πρωτοχρονιά και καλές παραστάσεις!
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλή και δημιουργική χρονιά!
Διαγραφή