Ο ίδιος ο δημιουργός της έγραψε ότι η Ασκητική είναι "η πιο σπαραχτική κραυγή τής ζωής του" και ότι όλο το έργο του είναι σχόλιο στην κραυγή αυτή.
Άρχισε να τη γράφει στη Βιέννη το 1922 και την τελείωσε στο Βερολίνο το 1923. Όπως συνήθιζε στα έργα του, της επέφερε αλλαγές (διορθώσεις, ανακατατάξεις, προσθαφαιρέσεις), με αποκορύφωμα την προσθήκη τού "τελευταίου" κεφαλαίου της, με τίτλο Η Σιγή που το έγραψε στο Μπέκοβο το 1928, «σ’ ένα θαμαστό δάσος έλατα, μια ώρα μακριά από τη Μόσχα», και το τελείωσε «στις παγωμένες στέπες τής Σιβηρίας» το 1929.
Η έκδοση της Ασκητικής το 1927 στην Αθήνα προκάλεσε μεγάλο σάλο. Ο συγγραφέας ένιωσε πως λίγοι την κατάλαβαν. Στα τέλη τού έτους έγραψε στην Ελένη του: "Η Ασκητική είναι μια φοβερή, αιματερή κραυγή, που θ' ακουστεί μετά το θάνατό μου. Τώρα οι άνθρωποι καταλαβαίνουν μονάχα την ποιητική φόρμα. Μα μέσα στις παρομοίωσες αυτές και στις λυρικές φράσες αναπηδά φλογερή, πάνοπλη, πέρα από απελπισία κι ελπίδα, η μελλούμενη όψη του Θεού".
Το 1930, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Δημήτρης Γληνός παραπέμπονται σε δίκη, ο πρώτος γιατί έγραψε το... "ασεβέστατο" αυτό βιβλίο και ο δεύτερος γιατί δημοσίευσε στο περιοδικό του Αναγέννηση την "παλιοφυλλάδα" Ασκητική. Η δίκη τελικά δεν έγινε, αλλ’ η εκκρεμότητά της βάραινε πάνω από τα κεφάλια τους για τέσσερα χρόνια.
Ο Καζαντζάκης έκανε και νέες διορθώσεις της Ασκητικής ( το 1938, αλλά και αργότερα). Το 1944 τη διόρθωσε για άλλη μια φορά και έτσι έγινε η δεύτερη έκδοσή της, τον Δεκέμβριο του 1945.
Ο λατινικός τίτλος Salvatores Dei σημαίνει: Σωτήρες του Θεού. Σύμφωνα με την Ασκητική, ο άνθρωπος έχει ανάγκη τον Θεό, αλλά και ο Θεός έχει ανάγκη τον άνθρωπο, για να στερεωθεί. Στερεώνοντας, όμως, τον Θεό, που κρύβεται μέσα σε κάθε ιδέα, όπως μέσα σε σάρκα, στερεώνουμε και την ψυχή μας και συμβάλλουμε, σε συνεργασία και με τη φύση, στη δημιουργική εξέλιξη και ανέλιξη του κόσμου. Ιδέες, αξιώματα, θεωρήματα της Ασκητικής είναι εγκατεσπαρμένα στο σύνολο του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Αποτελούν τη βιοθεωρία του, τη φιλοσοφία τής ζωής του.
Το βιβλίο μεταφράσθηκε και εκδόθηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και χώρες και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του Καζαντζάκη διεθνώς. Το 1930, ο Στέφαν Τσβάιχ έγραψε στον Νίκο Καζαντζάκη ότι η Ασκητική ανήκει σε όλο τον κόσμο. Ο ελληνιστής Οκτάβιος Μερλιέ, που έγραψε μακράν Εισαγωγή στη γαλλική έκδοσή της το 1951, θεωρεί την Ασκητική ως το μεγαλύτερο μεταφυσικό ταξίδι.
Τώρα στη θεατρική σκηνή
Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Βασιλάκη.
Το έργο μεταφέρεται επί σκηνής με τη μορφή θεατρικού μονολόγου από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Βασίλη Βασιλάκη. Δομήθηκε σαν ένα έργο υπό συνεχή αλλαγή, μεταλλασσόμενο κινησιολογικά και υφολογικά, κρατώντας όμως τους στέρεους πυρήνες λόγου και υποκριτικής. Ο φωτισμός μοναδικός "βοηθός" της παράστασης παραλλάσσεται ακολουθώντας τα σκαλοπάτια ερμηνείας του κειμένου. Η μάχη του ανθρώπου με τις δυνάμεις της υλικής, πνευματικής και ηθικής φθοράς και η ανάδειξη εκείνων των ικανοτήτων και αρετών του ανθρώπου που τον ωθούν να κοιτάζει ψηλά, να μάχεται, να δημιουργεί και να ελπίζει απελπισμένα.
Eπιμέλεια σκηνικού θεατρικού χώρου: Μανόλης Παντελιδάκης
Ενδυματολόγος : Δανάη Καββαδία
Φωτισμοί: Βασίλης Βασιλάκης, Δημήτρης Παπαθανασίου
Φωτογραφίες: Max Gyselinck
Ερμηνεύει ο Βασίλης Βασιλάκης.
Στο Θέατρο Αυλαία, (Κτήριο Χ.Α.Ν.Θ., είσοδος από Τσιμισκή, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 237700)
Δευτέρα έως Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 20:00, από 21 έως 29 Οκτωβρίου 2013.
Εισιτήρια: 15, 10 (μειωμένο).
0 comments: