Οι Γερμανοί δεν έφτασαν ποτέ...
Οι Γερμανοί ξανάρχονται των Αλέκου Σακελλάριου-Χρήστου Γιαννακόπουλου στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Συνεχίζοντας την, σχεδόν, αποκλειστική εστίαση σε έργα του ελληνικού δραματολογίου —και μάλιστα των περασμένων δεκαετιών— το Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος παρουσιάζει το έργο Οι Γερμανοί ξανάρχονται, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα. Όσο και αν φαντάζει ευρηματική μια τέτοια επιλογή λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες, στην πραγματικότητα οι αναλογίες με τη σημερινή εποχή εξαντλούνται γρήγορα. Και εξηγούμαι: ναι μεν το εργο αναφέρεται στην επιστροφή των κατακτητών και στις εμφύλιες διαμάχες που διχάζουν τους έλληνες (μέσα από το όνειρο που βλέπει ο βασικός χαρακτήρας, ένας εφιάλτης που φέρνει ξανά στην Ελλάδα τους γερμανούς και τους πολίτες κάτω από το καθεστώς μιας νέας κατοχής), παρόλα αυτά η σκηνική του ανάγνωση γίνεται με έναν τρόπο μουσειακό που εμφανίζει ένα έργο, που έχει δραματουργικές αρετές, σκονισμένο και φθαρμένο από την πατίνα του χρόνου. Η σκηνοθετική άποψη με το μετωπικό παίξιμο και την απεύθυνση στο θεατή όταν πρέπει να φτάσει στην πλατεία ένα μήνυμα εξέγερσης και αντίστασης, ο ανέμπνευστος σκηνικός χώρος (ένα είδος αυλής των "θαυμάτων", με μια ρεαλιστική απεικόνιση όλων όσων περιμένει να δει κανείς σε μια τέτοια αυλή), οι μουσικές επιλογές που επιμελήθηκε ο Ιάσωνας Τριανταφυλλίδης και κινούνται στο πεδίο πολεμικών εμβατηρίων, τραγουδιών και του εθνικού ύμνου, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αυτούσια στην πρώτη παράσταση του έργου, το 1946. Λείπουν επομένως τα στοιχεία εκείνα που θα κάνουν την παράσταση σύγχρονη και ζωντανή για να αποτελεί μια καλλιτεχνική πρόταση.
Το ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη πρόταση είναι η διανομή των ρόλων. Απουσιάζουν τα ηχηρά ονόματα που έρχονται τα τελευταία χρόνια ως χείρα βοηθείας απο την θεατρική πρωτεύουσα για να λειτουργήσουν ως μέσο της μαζικής προσέλευσης των θεατών. Παρακολουθώντας τις παραστάσεις του Κρατικού δεν μπορεί να μην επισημανθεί η κυριαρχία μιας τηλεοπτικής αισθητικής (με μοναδική εξαίρεση το φετινό Ντιμπούκ) και το ενδιαφέρον για απεύθυνση σε ένα κοινό που γαλουχημένο σε μια τηλεοπτική θέαση κρίνει την ικανότητα και την αξία ενός ηθοποιού ανάλογα με την αναγνωρισιμότητα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το κοινό —που σημειωτέον μιλούσε μεγαλόφωνα κατά τη διάρκεια της παράστασης, μπερδεύοντας προφανώς το θεατρικό κάθισμα με την πολυθρόνα του σαλονιού του— είχε διαρκώς την απορία για το πότε θα εμφανιστούν γνωστοί ηθοποιοί, την οποία φυσικά εξέφραζε συχνά πυκνά.
Τον πρωταγωνιστικό ρόλο επωμίζεται ο Γιώργος Καύκας, ένας ηθοποιός με μακρά παρουσία στο Κρατικό. Καταφέρνει να αναδείξει με μέτρο τη δειλία και το φόβο του οικογενειάρχη που υποδύεται, χωρίς ακκισμούς και με εύστοχο χειρισμό της ατάκας. Ασφαλώς οποιαδήποτε σύγκριση με τον Βασίλη Λογοθετίδη, που σφράγισε με την ερμηνεία του αυτόν τον ρόλο, θα ήταν άδικη και άστοχη. Τα έργα και οι ρόλοι συνεχίζουν να υπάρχουν στη θεατρική "αρένα", ελεύθερα για νέες ερμηνευτικές προσεγγίσεις και αναγνώσεις. Στο πλάι του Καύκα μια τριάδα χαρακτηριστικών κωμικών του Κρατικού (Κολοβός, Γούναρης, Τσακίρης) που λειτουργούν αρκετά αποτελεσματικά στους ρόλους που πλαισιώνουν τον βασικό χαρακτήρα. Οι γυναικείες ερμηνείες (Καραμήτρη, Κορτσαρίδου) των χαρακτήρων των γυναικών της εποχής που βρίσκονται ένα βήμα πίσω από τον άνδρα, φροντίζοντας να καλύψουν κάθε του ανάγκη είναι αδύναμες, όπως επίσης και αυτή της κόρης της οικογένειας (Γιαννοπούλου) που κινείται σε έναν υστερικό τόνο. Η επιλογή της Εύης Σαρμή για το ρόλο του Γκεσταμπίτη (που στην παράσταση είναι γυναίκα, παραπέμποντας σε αντίστοιχο σημερινό πρόσωπο από τη Γερμανία) και η εμφάνιση των τριών ακολούθων της, μιας τρόϊκας σε στυλ "ανδρών με τα μαύρα", αποτελούν τα πιο ενδιαφέροντα σημεία μιας, κατά τα άλλα, άνευρης παράστασης.
Οι Γερμανοί ξανάρχονται των Αλέκου Σακελλάριου-Χρήστου Γιαννακόπουλου στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Το ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη πρόταση είναι η διανομή των ρόλων. Απουσιάζουν τα ηχηρά ονόματα που έρχονται τα τελευταία χρόνια ως χείρα βοηθείας απο την θεατρική πρωτεύουσα για να λειτουργήσουν ως μέσο της μαζικής προσέλευσης των θεατών. Παρακολουθώντας τις παραστάσεις του Κρατικού δεν μπορεί να μην επισημανθεί η κυριαρχία μιας τηλεοπτικής αισθητικής (με μοναδική εξαίρεση το φετινό Ντιμπούκ) και το ενδιαφέρον για απεύθυνση σε ένα κοινό που γαλουχημένο σε μια τηλεοπτική θέαση κρίνει την ικανότητα και την αξία ενός ηθοποιού ανάλογα με την αναγνωρισιμότητα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το κοινό —που σημειωτέον μιλούσε μεγαλόφωνα κατά τη διάρκεια της παράστασης, μπερδεύοντας προφανώς το θεατρικό κάθισμα με την πολυθρόνα του σαλονιού του— είχε διαρκώς την απορία για το πότε θα εμφανιστούν γνωστοί ηθοποιοί, την οποία φυσικά εξέφραζε συχνά πυκνά.
Τον πρωταγωνιστικό ρόλο επωμίζεται ο Γιώργος Καύκας, ένας ηθοποιός με μακρά παρουσία στο Κρατικό. Καταφέρνει να αναδείξει με μέτρο τη δειλία και το φόβο του οικογενειάρχη που υποδύεται, χωρίς ακκισμούς και με εύστοχο χειρισμό της ατάκας. Ασφαλώς οποιαδήποτε σύγκριση με τον Βασίλη Λογοθετίδη, που σφράγισε με την ερμηνεία του αυτόν τον ρόλο, θα ήταν άδικη και άστοχη. Τα έργα και οι ρόλοι συνεχίζουν να υπάρχουν στη θεατρική "αρένα", ελεύθερα για νέες ερμηνευτικές προσεγγίσεις και αναγνώσεις. Στο πλάι του Καύκα μια τριάδα χαρακτηριστικών κωμικών του Κρατικού (Κολοβός, Γούναρης, Τσακίρης) που λειτουργούν αρκετά αποτελεσματικά στους ρόλους που πλαισιώνουν τον βασικό χαρακτήρα. Οι γυναικείες ερμηνείες (Καραμήτρη, Κορτσαρίδου) των χαρακτήρων των γυναικών της εποχής που βρίσκονται ένα βήμα πίσω από τον άνδρα, φροντίζοντας να καλύψουν κάθε του ανάγκη είναι αδύναμες, όπως επίσης και αυτή της κόρης της οικογένειας (Γιαννοπούλου) που κινείται σε έναν υστερικό τόνο. Η επιλογή της Εύης Σαρμή για το ρόλο του Γκεσταμπίτη (που στην παράσταση είναι γυναίκα, παραπέμποντας σε αντίστοιχο σημερινό πρόσωπο από τη Γερμανία) και η εμφάνιση των τριών ακολούθων της, μιας τρόϊκας σε στυλ "ανδρών με τα μαύρα", αποτελούν τα πιο ενδιαφέροντα σημεία μιας, κατά τα άλλα, άνευρης παράστασης.
Κορνήλιος Ρουσάκης
0 comments: