.jpg)
.jpg)
Κοινός λόγος της Έλλης Παπαδημητρίου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.
Στον Κοινό λόγο επανέρχεται έπειτα από 16 χρόνια το Θέατρο του Νέου Κόσμου και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Πρόκειται για μια σταχυολόγηση αφηγήσεων γυναικών που κουβαλούν το βάρος των ιστορικότερων στιγμών του ελληνισμού. Α' Παγκόσμιος πόλεμος, Μικρασιατική καταστροφή, Ποντιακός ξεριζωμός, Β' Παγκόσμιος πόλεμος, Κατοχή και Εμφύλιος είναι οι περίοδοι-σταθμοί που καλύπτουν τα κείμενα-μαρτυρίες που με ιδιαίτερη φροντίδα έχει συγκεντρώσει η Έλλη Παπαδημητρίου (κυκλοφορούν σε τρίτομη συλλογή από τις εκδόσεις Ερμής) και που αποτελούν το δραματουργικό υλικό της παράστασης.
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος δημιούργησε μια παράσταση "χειροποίητη", λιτή, που δίνει το προβάδισμα στον λόγο και στη δυναμική της αφήγησης. Εύστοχα αποφεύγει την εύκολη οδό της "εκβιασμένης" συγκίνησης και κινείται στον δρόμο της, κατά μέτωπο στον θεατή, πρωτοπρόσωπης αφήγησης των γεγονότων. Το τελικό σκηνικό αποτέλεσμα είναι απαλλαγμένο από οποιαδήποτε διάθεση σκηνοθετικού παρεμβατισμού. Ο λόγος, η τρεμάμενη φωνή, η καλά φυλαγμένη αξιοπρέπεια, ο πόνος της προσφυγιάς, η γυναικεία δύναμη, γεμίζουν τη θεατρική σκηνή. Η φρίκη του θανάτου και του οριστικού αποχωρισμού συνδυάζεται εξαιρετικά με τον αυτοσαρκασμό και τον γλυκό ήχο των ντοπιολαλιών, τα τραγούδια και τα χορευτικά τσαλίμια. Ένα διαρκές σκηνικό "παιχνίδι" που βασίζεται στην εναλλαγή φόρτισης και αποφόρτισης, διαποτισμένο από νότες αισιοδοξίας απαραίτητες για την συνέχιση της Ιστορίας, την πορεία προς το αύριο.
Σημαντική στιγμή αποδεικνύεται η επί σκηνής συνύπαρξη των πέντε ερμηνευτριών. Λυδία Κονιόρδου, Ελένη Κοκκίδου, Μαρία Κατσανδρή, Ελένη Ουζουνίδου, Τάνια Παλαιολόγου: ένα εξαιρετικό σύνολο που μεταφέρει τη γενναιότητα, τη ψυχική δύναμη, την αξιοπρέπεια, -έννοιες που στην εποχή μας τείνουν σταδιακά να εκλείψουν- με τρόπο που προκαλεί αλλεπάλληλα ρίγη συγκίνησης, ακροβατώντας ανάμεσα στο ατόφιο, λαϊκό υπαρκτό πρόσωπο και στη στέρεη θεατρική φιγούρα. Κουβαλώ για μέρες στη μνήμη μου τη σπουδαία εξιστόρηση της Πόντιας γυναίκας από την Ελένη Ουζουνίδου και τον μεστό τρόπο με τον οποίο γεμίζει τη σκηνή η -μικρή το δέμας- Μαρία Κατσανδρή, όταν χορεύει ένα ζεϊμπέκικο, ζωντανεύοντας μέσα από το σώμα της, τον νεκρό γιο της.
Ενισχυτικές στη σκηνική αρτιότητα και οι μουσικές επιλογές του Κώστα Βόμβολου. Τραγούδια από τις χαμένες πατρίδες, ενδεικτικά των εποχών που διατρέχει η παράσταση (παραδοσιακά νανουρίσματα της Σμύρνης και τραγούδια των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, όπως το Πασούμι της Ρίτας Αμπατζή, του 1935), ερμηνευμένα πολυφωνικά από τις ηθοποιούς, με τη συνοδεία ακορντεόν.
Το σκηνικό του Αντώνη Δαγκλίδη, μια έξοχη εικαστική εγκατάσταση που αναζωπυρώνει τις μνήμες, αποτελούμενη από δεκάδες παρατεταγμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες νεκρών που δημιουργούν έναν τοίχο, ενιαίο κάδρο, τη συλλογική μνήμη.
Πρόκειται, εν κατακλείδι, για μια δυνατή στιγμή, μια ολοκληρωμένη αποτύπωση του βάρους της προσφυγιάς στη ψυχή και στο σώμα: του να είσαι στα ξένα Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος.
Κορνήλιος Ρουσάκης
0 comments: