Κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της βασιλείας της Ελισάβετ, οι αγγλικές θεατρικές εταιρείες χρησιμοποιούσαν αυλές πανδοχείων, αίθουσες κολεγίων και σαλόνια σπιτιών για τις παραστάσεις τους. Ήταν το 1576 όταν ο
James Burbage έχτισε το θέατρο στο Shoreditch, το πρώτο ειδικά διαμορφωμένο θέατρο στο Λονδίνο, το θέατρο
Γκλόουμπ (Globe). Το 1596 προέκυψε μια διαφορά σε σχέση με την ανανέωση της μίσθωσης και ο Burbage ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για να αποκτήσει έναν εγκαταλελειμμένο χώρο στους περιβόλους του παλιού Blackfriars για να τον χρησιμοποιήσει σαν στεγασμένο θέατρο. Ο Burbage πέθανε τον Φεβρουάριο του 1597. Τον Απρίλιο η μίσθωση έληξε, αλλά η διαφορά συνεχίστηκε για δύο χρόνια, διάστημα κατά το οποίο η εταιρεία έδινε παραστάσεις στο κοντινό Curtain Theatre. Τα Χριστούγεννα του 1598 η εταιρεία αναζήτησε δραστική λύση: μίσθωσε ένα οικόπεδο κοντά στο Rose Theatre (ένα ανταγωνιστικό θέατρο στο Southwark). Για να καλύψουν το κόστος κατασκευής οι γιοι του Burbage,
Cuthbert και
Richard, διέθεσαν ορισμένες μετοχές της εταιρείας. Ο
Σαίξπηρ ήταν ένας από τους τέσσερις ηθοποιούς που έσπευσαν να αγοράσουν ένα μερίδιο στο Γκλόουμπ. Από τις αρχές του 1599 το θέατρο ήταν σε λειτουργία και για δεκατέσσερα χρόνια άνθισε, παρουσιάζοντας πολλά από τα έργα του Σαίξπηρ.
[1]
Το θέατρο Γκλόουμπ ήταν ένα κυκλικό ξύλινο κτίριο. Το εσωτερικό έμοιαζε με αίθουσα σύγχρονης όπερας, με τρεις γαλαρίες (εξώστες) που προστατεύονταν από τον ήλιο και τη βροχή από μια στέγη. Περίπου 2000 με 3000 θεατές τοποθετούσαν σε ένα κουτί 2-3 πέννες για να καθίσουν σε αυτές τις γαλαρίες. Η σκηνή ήταν 4 ως 6 πόδια ψηλότερα από το έδαφος και είχε μια στέγη που στηριζόταν από πυλώνες. Μπροστά από τη σκηνή υπήρχε μια "αυλή" χωρίς σκεπή, που χωρούσε περίπου 1000 θεατές. Κάποιοι θεατές μπορούσαν να καθίσουν στη σκηνή (δεξιά και αριστερά), αρκεί το πορτοφόλι τους να ήταν αρκετά "παχύ" για να αντέξουν να πληρώσουν το υψηλό τίμημα.
Δεν υπήρχε αυλαία που να ανοιγοκλείνει στην αρχή και στο τέλος του έργου. Στο πίσω μέρος της σκηνής υπήρχε ένας τοίχος με δύο ή τρεις πόρτες που οδηγούσαν στα καμαρίνια των ηθοποιών.
[2] Τα πίσω από τη σκηνή δωμάτια των ορόφων ήταν, συνήθως, η αποθήκη των σκηνικών και τα καμαρίνια των ηθοποιών. Ο χώρος πίσω από τη σκηνή —και στο ίδιο με αυτήν επίπεδο— επέτρεπε τη γρήγορη αλλαγή σκηνικών αντικειμένων. Τα σκηνικά αντικείμενα ήταν ελάχιστα. Στα χρόνια του Σαίξπηρ, πάντως, τη σκηνή τη χαρακτήριζε ακόμα η λιτότητα. Ένας θρόνος στη μέση και μερικά σκαμνιά γύρω αρκούσαν για να δηλώσουν: αίθουσα παλατιού. Δύο ψεύτικα δέντρα δίπλα στις κολόνες σήμαιναν: δάσος.[3]
Το 1613, κατά τη διάρκεια μιας παράστασης του Ερρίκου VIII, η οροφή του θεάτρου πήρε φωτιά και το θέατρο κάηκε ολοσχερώς. Ο χώρος ανακατασκευάστηκε γρήγορα και αυτή τη φορά τοποθετήθηκε κεραμοσκεπή. Ο Σαίξπηρ είχε παίξει ως ηθοποιός στο "δεύτερο" Γκλόουμπ, αλλά μάλλον ποτέ δεν έγραψε για αυτό. Το θέατρο παρέμεινε η εστία της παλιάς θεατρικής εταιρείας μέχρι το κλείσιμο όλων των θεάτρων το 1642, με την έναρξη του αγγλικού εμφυλίου πολέμου. Το 1644 κατεδαφίστηκε για να δημιουργηθούν κατοικίες.
Το σχέδιο για την ανακατασκευή του σαιξπηρικού Γκλόουμπ, στον 20ό αιώνα, ξεκίνησε από τον αμερικανό ηθοποιό, σκηνοθέτη και παραγωγό Sam Wanamaker. O Wanamaker επισκέφτηκε για πρώτη φορά το Λονδίνο το 1949. Εικοσιένα χρόνια αργότερα δημιούργησε το Shakespeare Globe Trust, ένα πρότζεκτ αφιερωμένο στην ανοικοδόμηση του θεάτρου και στην δημιουργία ενός κέντρου εκπαίδευσης και μόνιμης έκθεσης. Ο Wanamaker πέθανε το 1993, έπειτα από είκοσι τρία χρόνια έρευνας και μελέτης για τον πιστό σχεδιασμό του νέου Γκλόουμπ σύμφωνα με το πρώτο θέατρο. Το σχέδιο ολοκληρώθηκε τρία χρόνια και έξι μήνες αργότερα από τον αρχιτέκτονα Theo Crosby. Το θέατρο εγκαινιάστηκε από την βασίλισσα της Αγγλίας το 1997.[4] Στο τεχνικό, κατασκευαστικό μέρος του θεάτρου εντοπίζουμε: καλά πελεκημένο ξύλο βελανιδιάς με επιδέξιες εντορμίες, για το στατικό μέρος, και μια πλουμιστή σκηνή με κολόνες επιζωγραφισμένες, ώστε να μοιάζουν μαρμάρινες, χρυσοβαμμένα κορινθιακά κιονόκρανα, κόκκινες λωρίδες στη βάση και καταγάλαζα φατνώματα με χρυσά αστεράκια στην οροφή της σκηνής.[5]
[1] http://www.shakespearesglobe.com/about-us/history-of-the-globe/original-globe
[2] http://shakespearestudyguide.com/Globe.html#Original
[3] Πέτρος Μαρτινίδης, Μεταμορφώσεις του θεατρικού χώρου, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1999, σ. 162-163.
[4] http://www.shakespearesglobe.com/about-us/history-of-the-globe/original-globe
[5] Πέτρος Μαρτινίδης, Μεταμορφώσεις του θεατρικού χώρου, σ. 162.
0 comments: