Της Κατερίνας Πεσταματζόγλου
"Παράσιτα" της Βίβιεν Φράντσμαν, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αθήνα)
Το 1979, δυο φυλακισμένες κάπου στην Αγγλία έστησαν μια θεατρική "εταιρεία", την Clean Break. Σκοπός της, θα ήταν να προβάλουν θέματα που αφορούν γυναίκες με αποκλίνουσα συμπεριφορά. Κάθε θεατρικό έργο θα έπρεπε να έχει σαν στόχο, την ανάδειξη μιας σειράς καταστάσεων, ως αφορμή για προβληματισμό. Κατά παραγγελία λοιπόν, η εκπαιδευτικός Βίβιεν Φράντσμαν έγραψε το κοινωνικό-δραματικό έργο, τα "Παράσιτα". Ανέβηκε τον Μάρτιο του 2014 στο Μάντσεστερ κι έπειτα στο Λονδίνο.
Πρόκειται για δύο τοξικομανείς αδελφές, την Πινκ και τη Ρόλλυ, οι οποίες συγκατοικούν σε ένα θλιβερά άτακτο και οριακά εγκαταλελειμμένο σπίτι, σωστό καθρέφτισμα όχι μόνο της ζωής τους, αλλά και του ίδιου του ελλειμματικού ψυχισμού τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εξελίσσεται το έργο. Στο κέντρο του όμως δεν βρίσκονται τα ναρκωτικά, αν και η επιρροή τους είναι καθοριστική για τις ηρωίδες, αλλά ο άνθρωπος. Ο αρρωστημένος άνθρωπος. Όχι μόνο επειδή είναι χρήστης ουσιών, αλλά επειδή οι σχέσεις του είναι αρρωστημένες. Στο έργο δεν παρουσιάζεται απλώς η ζωή δύο ναρκομανών γυναικών. Με την επίδραση των ουσιών που κυλάνε και βεβηλώνουν μυαλά και σώματα, τονίζεται σε υπερθετικό βαθμό η παθογένεια που μπορεί να ενυπάρχει λίγο ή περισσότερο φανερά σε οποιαδήποτε συνηθισμένη διαπροσωπική σχέση. Μέσα από την αλληλεξάρτηση των δύο αδελφών εγείρονται στο μυαλό του θεατή πάμπολλοι προβληματισμοί. Στην πρώτη ματιά η γνωστή μάστιγα κυριαρχεί, όμως στην δεύτερη ανάγνωση σπάει το προφανές περίβλημα και μέσα από κοινωνικά αγκάθια όπως ενδοοικογενειακή βία, κακοποίηση, ψέματα, κλοπές, πορνεία, ιδρυματοποίηση, καταλήγει στα βαθιά: έλλειψη αγάπης, μοναξιά, απελπισία και απόγνωση, ανακατεμένα με στιγματισμό, ντροπή και ενοχές.
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σκηνοθέτης της παράστασης, παρουσιάζει με ρεαλιστικό τρόπο πάνω στη σκηνή το μοντέρνο κείμενο της Φράντσμαν. Προσεγγίζει έξυπνα και διακριτικά τα περιγραφόμενα προβλήματα. Αποδίδει αριστοτεχνικά τα δραματικά όσο και τα κωμικά στοιχεία, αφού για να πλησιάζει ένα έργο την πραγματικότητα, δεν πρέπει να στερείται από αναγκαστικά διαλείμματα χαμόγελου. Γρήγορες εναλλαγές σκηνών σε συνδυασμό με τους ευσύνοπτους και κατατοπιστικούς διαλόγους ξετυλίγουν την ιστορία της ζωής των κοριτσιών χωρίς να κουράσουν. Βοηθός σκηνοθέτη, η Βάσια Χρήστου.
Η πολύ καλή μετάφραση της Αγγελικής Κοκκώνη χρησιμοποιώντας την κατάλληλη γλώσσα, φέρνει το βρετανικό αυτό έργο στα καθ' ημάς και το κάνει οικείο και κατανοητό.
Στο ρόλο της Πινκ, η Κόρα Καρβούνη διέπρεψε. Η ερμηνεία της ήταν καταπληκτική από όλες τις απόψεις. Εξωτερικά είχε ακριβώς την εικόνα ενός ανθρώπου που κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ήταν απόλυτα πειστική όμως και ερμηνευτικά. Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για μία από τις καλύτερες και πιο ολοκληρωμένες ερμηνείες της φετινής θεατρικής σεζόν, αφού δεν είδαμε μόνο ένα άτομο εξαρτημένο από ναρκωτικά, μα ένα άτομο εξαρτημένο από την αγάπη και την ανάγκη. "Κρεμιόταν" πάνω από την μικρή της αδελφή και δεν την άφηνε να φύγει από κοντά της. Πολλές φορές την υπονόμευε για να μην καταφέρει να αποκοπεί από αυτήν, ενώ παράλληλα προσπαθούσε να την προστατεύσει. Το δύσκολο στην ερμηνεία του ρόλου της, ήταν να δείξει ταυτόχρονα την αγάπη προς το πρόσωπο της αδελφής της και τη ζήλεια που έτρεφε χρόνια γι' αυτήν επειδή η Ρόλλυ είχε την τύχη να υιοθετηθεί από μια οικογένεια, με αποτέλεσμα να μείνει μόνη της στο ορφανοτροφείο. Ζήλεια, αγάπη, εξάρτηση, προστασία, ευθύνη όλα σε ένα πρόσωπο.
Την μικρότερη αδελφή, την Ρόλλυ, ενσάρκωσε η Ιωάννα Κολλιοπούλου. Ανέδειξε δεξιοτεχνικά τις ψυχολογικές μεταπτώσεις εξ αιτίας της εύθραυστης και ευμετάβλητης συναισθηματικής της ισορροπίας. Η εθισμένη που αγωνιζόμενη με σθένος και επιμονή "καθαρίζει", η ευσυγκίνητη και ασταθής που υποκύπτει. Θα ανακάμψει πρόσκαιρα; Άριστη η απεικόνιση των εναλλαγών.
Τα σκηνικά της Μαγδαληνής Αυγερινού απέδωσαν με ευκρίνεια την μεταφορικά ανάστατη σχέση των χαρακτήρων. Στο χώρο βρίσκονταν πολλά μεγάλα κομμάτια αφρολέξ κομμένα σε γεωμετρικά σχήματα, πάνω στα οποία κάθονταν και ξάπλωναν οι ηθοποιοί. Γέμιζαν το πάτωμα με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πολύς ελεύθερος χώρος για να κινηθούν οι ηθοποιοί. Χάος, εμπόδια παντού, αυτό ακριβώς που υπήρχε στη ζωή τους. Την επιμέλεια αυτής της εμποδιζόμενης κίνησης, είχε η Έλενα Αντωνίου.
Η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου συνέπλεε μοναδικά με τους φωτισμούς του Σάκη Μπιρμπίλη και τα βίντεο του Παντελή Μάκκα και μαζί δημιουργούσαν μια αγωνιώδη ατμόσφαιρα γεμάτη σασπένς και ένταση.
Είναι ένα έργο σκληρό. Σκληρό γιατί είναι αληθινό. Η εικόνα που βλέπουμε επί σκηνής υπάρχει δίπλα μας, οι διάλογοι ακούγονται στην καθημερινότητά μας. Συνολικά, η επιτυχία της παράστασης βρίσκεται στο ότι όλοι οι συντελεστές της, κατόρθωσαν να απομονώσουν το βουητό της κοινωνίας, να παραμερίσουν τον ιδιότυπο "αυτισμό" μας και να ακούσουμε καθαρά αυτούς τους διαλόγους. Εννοείται ότι δεν είναι μια ευκαιρία αναψυχής, αλλά βατήρας εκκίνησης περισυλλογής και αναθεώρησης. Μια ευαίσθητη κοινωνία που την αποτελούμε όλοι εμείς, οφείλει να προτείνει λύσεις και να αντιτάξει αξίες και ιδανικά.
"Παράσιτα" της Βίβιεν Φράντσμαν, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Αθήνα)
Το 1979, δυο φυλακισμένες κάπου στην Αγγλία έστησαν μια θεατρική "εταιρεία", την Clean Break. Σκοπός της, θα ήταν να προβάλουν θέματα που αφορούν γυναίκες με αποκλίνουσα συμπεριφορά. Κάθε θεατρικό έργο θα έπρεπε να έχει σαν στόχο, την ανάδειξη μιας σειράς καταστάσεων, ως αφορμή για προβληματισμό. Κατά παραγγελία λοιπόν, η εκπαιδευτικός Βίβιεν Φράντσμαν έγραψε το κοινωνικό-δραματικό έργο, τα "Παράσιτα". Ανέβηκε τον Μάρτιο του 2014 στο Μάντσεστερ κι έπειτα στο Λονδίνο.
Πρόκειται για δύο τοξικομανείς αδελφές, την Πινκ και τη Ρόλλυ, οι οποίες συγκατοικούν σε ένα θλιβερά άτακτο και οριακά εγκαταλελειμμένο σπίτι, σωστό καθρέφτισμα όχι μόνο της ζωής τους, αλλά και του ίδιου του ελλειμματικού ψυχισμού τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εξελίσσεται το έργο. Στο κέντρο του όμως δεν βρίσκονται τα ναρκωτικά, αν και η επιρροή τους είναι καθοριστική για τις ηρωίδες, αλλά ο άνθρωπος. Ο αρρωστημένος άνθρωπος. Όχι μόνο επειδή είναι χρήστης ουσιών, αλλά επειδή οι σχέσεις του είναι αρρωστημένες. Στο έργο δεν παρουσιάζεται απλώς η ζωή δύο ναρκομανών γυναικών. Με την επίδραση των ουσιών που κυλάνε και βεβηλώνουν μυαλά και σώματα, τονίζεται σε υπερθετικό βαθμό η παθογένεια που μπορεί να ενυπάρχει λίγο ή περισσότερο φανερά σε οποιαδήποτε συνηθισμένη διαπροσωπική σχέση. Μέσα από την αλληλεξάρτηση των δύο αδελφών εγείρονται στο μυαλό του θεατή πάμπολλοι προβληματισμοί. Στην πρώτη ματιά η γνωστή μάστιγα κυριαρχεί, όμως στην δεύτερη ανάγνωση σπάει το προφανές περίβλημα και μέσα από κοινωνικά αγκάθια όπως ενδοοικογενειακή βία, κακοποίηση, ψέματα, κλοπές, πορνεία, ιδρυματοποίηση, καταλήγει στα βαθιά: έλλειψη αγάπης, μοναξιά, απελπισία και απόγνωση, ανακατεμένα με στιγματισμό, ντροπή και ενοχές.
Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σκηνοθέτης της παράστασης, παρουσιάζει με ρεαλιστικό τρόπο πάνω στη σκηνή το μοντέρνο κείμενο της Φράντσμαν. Προσεγγίζει έξυπνα και διακριτικά τα περιγραφόμενα προβλήματα. Αποδίδει αριστοτεχνικά τα δραματικά όσο και τα κωμικά στοιχεία, αφού για να πλησιάζει ένα έργο την πραγματικότητα, δεν πρέπει να στερείται από αναγκαστικά διαλείμματα χαμόγελου. Γρήγορες εναλλαγές σκηνών σε συνδυασμό με τους ευσύνοπτους και κατατοπιστικούς διαλόγους ξετυλίγουν την ιστορία της ζωής των κοριτσιών χωρίς να κουράσουν. Βοηθός σκηνοθέτη, η Βάσια Χρήστου.
Η πολύ καλή μετάφραση της Αγγελικής Κοκκώνη χρησιμοποιώντας την κατάλληλη γλώσσα, φέρνει το βρετανικό αυτό έργο στα καθ' ημάς και το κάνει οικείο και κατανοητό.
Στο ρόλο της Πινκ, η Κόρα Καρβούνη διέπρεψε. Η ερμηνεία της ήταν καταπληκτική από όλες τις απόψεις. Εξωτερικά είχε ακριβώς την εικόνα ενός ανθρώπου που κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ήταν απόλυτα πειστική όμως και ερμηνευτικά. Αδιαμφισβήτητα πρόκειται για μία από τις καλύτερες και πιο ολοκληρωμένες ερμηνείες της φετινής θεατρικής σεζόν, αφού δεν είδαμε μόνο ένα άτομο εξαρτημένο από ναρκωτικά, μα ένα άτομο εξαρτημένο από την αγάπη και την ανάγκη. "Κρεμιόταν" πάνω από την μικρή της αδελφή και δεν την άφηνε να φύγει από κοντά της. Πολλές φορές την υπονόμευε για να μην καταφέρει να αποκοπεί από αυτήν, ενώ παράλληλα προσπαθούσε να την προστατεύσει. Το δύσκολο στην ερμηνεία του ρόλου της, ήταν να δείξει ταυτόχρονα την αγάπη προς το πρόσωπο της αδελφής της και τη ζήλεια που έτρεφε χρόνια γι' αυτήν επειδή η Ρόλλυ είχε την τύχη να υιοθετηθεί από μια οικογένεια, με αποτέλεσμα να μείνει μόνη της στο ορφανοτροφείο. Ζήλεια, αγάπη, εξάρτηση, προστασία, ευθύνη όλα σε ένα πρόσωπο.
Την μικρότερη αδελφή, την Ρόλλυ, ενσάρκωσε η Ιωάννα Κολλιοπούλου. Ανέδειξε δεξιοτεχνικά τις ψυχολογικές μεταπτώσεις εξ αιτίας της εύθραυστης και ευμετάβλητης συναισθηματικής της ισορροπίας. Η εθισμένη που αγωνιζόμενη με σθένος και επιμονή "καθαρίζει", η ευσυγκίνητη και ασταθής που υποκύπτει. Θα ανακάμψει πρόσκαιρα; Άριστη η απεικόνιση των εναλλαγών.
Τα σκηνικά της Μαγδαληνής Αυγερινού απέδωσαν με ευκρίνεια την μεταφορικά ανάστατη σχέση των χαρακτήρων. Στο χώρο βρίσκονταν πολλά μεγάλα κομμάτια αφρολέξ κομμένα σε γεωμετρικά σχήματα, πάνω στα οποία κάθονταν και ξάπλωναν οι ηθοποιοί. Γέμιζαν το πάτωμα με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πολύς ελεύθερος χώρος για να κινηθούν οι ηθοποιοί. Χάος, εμπόδια παντού, αυτό ακριβώς που υπήρχε στη ζωή τους. Την επιμέλεια αυτής της εμποδιζόμενης κίνησης, είχε η Έλενα Αντωνίου.
Η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου συνέπλεε μοναδικά με τους φωτισμούς του Σάκη Μπιρμπίλη και τα βίντεο του Παντελή Μάκκα και μαζί δημιουργούσαν μια αγωνιώδη ατμόσφαιρα γεμάτη σασπένς και ένταση.
Είναι ένα έργο σκληρό. Σκληρό γιατί είναι αληθινό. Η εικόνα που βλέπουμε επί σκηνής υπάρχει δίπλα μας, οι διάλογοι ακούγονται στην καθημερινότητά μας. Συνολικά, η επιτυχία της παράστασης βρίσκεται στο ότι όλοι οι συντελεστές της, κατόρθωσαν να απομονώσουν το βουητό της κοινωνίας, να παραμερίσουν τον ιδιότυπο "αυτισμό" μας και να ακούσουμε καθαρά αυτούς τους διαλόγους. Εννοείται ότι δεν είναι μια ευκαιρία αναψυχής, αλλά βατήρας εκκίνησης περισυλλογής και αναθεώρησης. Μια ευαίσθητη κοινωνία που την αποτελούμε όλοι εμείς, οφείλει να προτείνει λύσεις και να αντιτάξει αξίες και ιδανικά.
0 comments: