Ο Στρίντμπεργκ για το Intima Teatern

Κατά το καλοκαίρι του 1907, ενώ ακόμη προετοιμαζόταν, γίνονταν τα πρώτα διαβήματα σχετικά με το  "Θεατράκι μας", ο Στρίντμπεργκ έγραψε στον Άουγκουστ Φαλκ, τον μέλλοντα διευθυντή, τις ιδέες τους και τους στόχους του για το "Οικείο θέατρο" ή —αν προτιμάτε— "θεατράκι μας" καθώς και τον τρόπο της λειτουργίας του.

Σημείωμα
1. Όχι μπαρ.
2. Όχι απογευματινές την Κυριακή.
3. Παραστάσεις σύντομες: οκτώ με δέκα. Διαλείμματα σύντομα ή καθόλου διαλείμματα.
4. Όχι χειροκροτήματα στη διάρκεια της παράστασης.
5. Όχι υποβολέας. Όχι ορχήστρα, μουσική στη σκηνή μονάχα.
6. Το κείμενο θα πουλιέται στο ταμείο και στο φουαγιέ.
7. Εκατόν εξήντα θέσεις μόνο στην αίθουσα. Όχι κίνδυνος πυρκαγιάς, γιατί θα απαγορεύεται το κάπνισμα. Θα υπάρχει κεντρική θέρμανση και ηλεκτρική θέρμανση στα καμαρίνια.
8. Ο Λούθηρος και Ο δρόμος για τη Δαμασκό παίζονται με ταυτόχρονα σκηνικά ή στην ελισαβετιανή σκηνή στο Μόναχο. Μια αψίδα και αυλαίες.

Αν με ρωτήσουν τώρα τι θέλει το "Θεατράκι Μας", ποιος είναι ο στόχος του, θα απαντήσω: να αναπτύξει μες στο δραματικό έργο ένα θέμα φορτωμένο σημασία αλλά περιορισμένο. Αποφεύγουμε τα επινοήματα της επιτυχίας, τα νούμερα για τις βεντέτες, τα εύκολα εφέ, τα σημεία παλικαριάς. Ο συγγραφέας δεν πρέπει να συνδέεται από πριν με κανέναν κανόνα, γιατί το θέμα είναι που καθοδηγεί στη φόρμα. Συνεπώς, ελευθερία πλήρη για τον τρόπο που θα μεταχειριστεί το θέμα, αρκεί να γίνεται σεβαστή η ενότητα της σύλληψης και του ύφους.

Αναζητήσαμε μια μικρή αίθουσα όπου οι φωνές των ηθοποιών να ακούγονται από παντού χωρίς να χρειαστεί να φωνάζουν. Είναι στα αλήθεια κάτι θέατρα μεγάλα που οι πρωταγωνιστές πρέπει να φορτσάρουν τη φωνή τους, να ουρλιάζουν τις ερωτικές εξομολογήσεις τους, να βροντοφωνάζουν τις εκμυστηρεύσεις τους, να μουρμουρίζουν τα μυστικά τους με φουσκωμένους τους πνεύμονες, οπότε τελικά μοιάζουν όλοι θυμωμένοι ή σαν να βιάζονται να τα πουν και να φύγουν.
Όταν ο Φαλκ έθεσε τέλος στις μεγάλες παραστάσεις που τελείωναν κατά τα μεσάνυχτα, ξέκοβε ταυτόχρονα και με το κλασικό θέατρο-οινοπωλείο. Ήταν τόλμημα, γιατί η πώληση του αλκοόλ πληρώνει τουλάχιστον το μισό νοίκι στα μεγάλα θέατρα. Όμως τούτη η σύζευξη δραματικής τέχνης και σταθμού οινοποσίας απαιτούσε μεγάλα διαλείμματα που τη διάρκειά τους την καθόριζε ο εστιάτορας.
Η δυσμένεια που δημιουργούνταν με τη διακοπή του έργου για ν΄ αφήσουν το κοινό να πάει να πιει δυνατά ποτά είναι φανερή. Χαλούσε την ατμόσφαιρα, η γοητεία κοβόταν και κείνο που θα έπρεπε να παραμείνει υποσυνείδητο γίνεται συνειδητό. Η ψευδαίσθηση, που έδινε το δραματικό έργο, διαλύεται και το μυαλό ξαναγυρίζει στις καθημερινές σκοτούρες του. Ο θεατής στήνεται να διαβάσει τη βραδινή εφημερίδα του ή μιλάει για τούτο και για κείνο με τους φίλους του που βρίσκει στο μπαρ. Το νήμα του έργου έχει κοπεί, η ροή της δράσης έχει ξεχαστεί και το κοινό ξαναγυρίζει στη θέση του στην αίθουσα με διαθέσεις τελείως ξένες προς το έργο. Η κατάχρηση αυτή προχώρησε τόσο που μερικοί πήγαιναν στο μπαρ πριν καν αρχίσει το έργο και τελικά θεωρούσαν το έργο σαν... διάλειμμα. Κι αν κατά τύχη ο καναπές του φουαγιέ ήταν ιδιαίτερα άνετος, έμεναν έξω ενόσω παίζονταν μια ολόκληρη πράξη.
Η οικονομική κατάσταση στο "Θεατράκι μας" δεινοπάθησε με την αλλαγή, αλλά το θέατρο τελικά κέρδισε: η προσοχή της αίθουσας συγκεντρώθηκε στη σκηνή και το κοινό είχε όλο τον καιρό, στο τέλος, να κουβεντιάζει καθώς έπαιρνε τη σούπα του, γύρω από τι είδε και τι άκουσε.

Άουγκουστ Στρίντμπεργκ, Το παράλογο και το μυστικιστικό θέατρο, μτφ. Ιάνις Λο Σκόκο, εκδόσεις Αναγνωστίδη, Αθήνα χ.χ.


Τώρα στη Θεσσαλονίκη
Η σονάτα των φαντασμάτων του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, σε απόδοση στα ελληνικά και σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη.

Σε τρεις διαδοχικές κινήσεις, σαν εκείνες που χαρακτηρίζουν μια μουσική σονάτα, παρουσιάζεται η πορεία του ιδεαλιστή φοιτητή Άρκενχολτζ από τον δρόμο στην καρδιά ενός μεγαλόπρεπου και εκθαμβωτικού σπιτιού που τον γοητεύει και τον έλκει, όπως και οι κάτοικοί του. Είναι στην πραγματικότητα μια πορεία ζωής και μύηση στη ζωή, ένα ταξίδι αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης. Καθ’ οδόν, άνθρωποι και πράγματα απεκδύονται την απατηλή όμορφη όψη τους και φανερώνουν την αενάως μεταβαλλόμενη φύση τους.
Ελάχιστα παιγμένη, (λόγω ίσως των σκηνικών δυσκολιών της), ακατάτακτη, αινιγματική και ανοιχτή σε πολλαπλές ερμηνείες, η Σονάτα, γραμμένη το 1907, προαναγγέλλει πολλές μετέπειτα καλλιτεχνικές αναζητήσεις και εξελίξεις (εξπρεσιονισμό, σουρεαλισμό, θέατρο της σκληρότητας, θέατρο του παραλόγου…). Πρόκειται για ένα ονειρόδραμα όπου, σύμφωνα με τον συγγραφέα, "όλα είναι πιθανά, όλα είναι δυνατά" και που "είναι τρομακτικό όπως είναι η ίδια η ζωή όταν πέφτουν τα λέπια που καλύπτουν τα μάτια μας και βλέπουμε τα πράγματα έτσι όπως είναι". Έργο οριακό, αλλά και έργο όπου τα όρια συγχέονται. Το πραγματικό και το μη πραγματικό, οι ζωντανοί και οι νεκροί, η ομορφιά και η ασχήμια, η αθωότητα και η διάβρωση, το τραγικό και το κωμικό, ανταλλάσσουν διαρκώς τις ταυτότητές τους, θολώνοντας το περίγραμμα και την ουσία τους…

Info: Σκηνκά–κοστούμια–φωτισμοί: Απόστολος Αποστολίδης, μουσική: Κωστής Βοζίκης,
μακιγιάζ: Μελίνα Γλαντζή, βοηθός σκηνοθέτη: Αντιγόνη Μπάρμπα, βοηθόςενδυματολόγου: Διδώ Γκόγκου.

Παίζουν: Δέσποινα Κολτσιδοπούλου, Αντιγόνη Μπάρμπα, Αναστασία Μιροσνιτσένκο, Πέτρος Παπαζήσης, Νίκος Πολοζιάνης, Κωστής Ραμπαβίλας, Αναστάσης-Δημήτρης Ροϊλός, Γιώργος Σοφικίτης, Στεργιάνα Τζέγκα.

Μια παραγωγή της ομάδας Angelus Novus.

Στο Studio Όρα (Αντωνίου Καμάρα 3, Θεσσαλονίκη), από 20 Δεκεμβρίου.
Πέμπτη-Σάββατο: 21.15, Κυριακή: 20.00

Related Items ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΤΡΙΝΤΜΠΕΡΓΚ ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2012-2013 ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΙΣΜΑ