"Ιμμάνουελ Καντ" του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Γιάννου Περλέγκα, στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν (Φρυνίχου)
Μια ξεκομμένη και ξεχασμένη κουκίδα γης, απέμεινε σήμερα να βρέχεται από την παγωμένη Βαλτική ως ενθύμιο – αποτέλεσμα μιας διελκυστίνδας μεταξύ Πρώσων, Γερμανών, Πολωνών και Λιθουανών, που κρατάει χίλια χρόνια τώρα. Ανήκει σήμερα στην Ρωσική επικράτεια, αν και απέχει εκατοντάδες χιλιόμετρα από αυτήν, ή για άλλους "ένα τσιγάρο δρόμο" για τα ρωσικά αεροσκάφη. Στη μεγαλύτερη τότε Πρωσική πόλη Καίνιξμπεργκ και νυν Ρωσική με το όνομα Καλίνινγκραντ, γεννήθηκε το 1724 ο Ιμμάνουελ Καντ. Μυστήριος τύπος αυτός ο Γερμανός φιλόσοφος. Παράξενος, πειθαρχημένος, ακριβής. Στο Πανεπιστήμιο της πόλης που ποτέ δεν άφησε, δίδασκε από Φυσική και Ανθρωπολογία, μέχρι Θεολογία και Γεωγραφία. Είχε διαβάσει Αριστοτέλη, αρκετά ώστε να καταλάβει ότι διαφωνεί μαζί του, επηρεάστηκε από τον Ορθολογισμό και τον Εμπειρισμό και με την σειρά του επηρέασε τους μεταγενέστερους Μαρξιστές. Έφτιαξε μια θεωρία που ονόμασε Υπερβατικό Ιδεαλισμό, την στόλισε και με μια φράση που μας στοίχειωσε στην διάρκεια της βασανιστικής σχεδόν τρίωρης παράστασης: "Κατηγορική Προσταγή", Πράττε δηλαδή, αδιάφορα από το επιδιωκόμενο, γιατί απλώς έτσι πρέπει να κάνεις.
Ας μην μπούμε όμως σε ξένα χωράφια, μιας και εδώ δεν κρίνουμε τον Εμμανουήλ Κάντιο (όπως θα λέγαμε Σακαισπήρος ή πιο light Σατωβριάνδος), αλλά την παράσταση που ανέβασε ο γιος του αξέχαστου Τίμου Περλέγκα, ο Γιάννος Περλέγκας, κάνοντας το σκηνοθετικό του ντεμπούτο.
Αναρωτιόμαστε, πραγματικά: Ένας ταλαντούχος νέος ηθοποιός του Εθνικού, γιατί μπαίνει στην διαδικασία της σκηνοθεσίας τέτοιου έργου; Κωμωδία χωρίς γέλιο, κοινωνικό χωρίς προβληματισμό, δραματικό χωρίς δράμα και φιλοσοφικό χωρίς φιλοσοφία… Τα ψήγματα της σκέψης που παρουσιάστηκαν, ανακατώθηκαν με φληναφήματα και δοκίμασαν τις αντοχές μας. Άσχετα! Ασύνδετα! Πρωταγωνίστησε στην παράσταση ένας ανύπαρκτος παπαγάλος! Ένας ελεεινός τύπος δεν σταμάτησε να κάνει εμετό στο ασύμμετρα μεγαλύτερο πρώτο μέρος της παράστασης. Στους γενναίους που παρέμειναν για να παρακολουθήσουν το δεύτερο και τελειωτικό χτύπημα της υπομονής τους, χαρίστηκε απλόχερα μία παρωδία ξέφρενης γιορτής και ένας δραματικός επίλογος, χωρίς να έχει να πει τί-πο-τα! Θεέ μου συγχώρα με, αλλά θυμήθηκα τους εμφατικούς πολιτικούς λόγους του Άκη Τσοχατζόπουλου!
Θα πει κάποιος βέβαια, ότι θα έπρεπε να αντιληφθούμε τη "μεταφορά", να σκεφτούμε "τι θέλει να πει ο ποιητής"… Εντάξει, ας το δούμε: Χορεύουν στο πάρτυ με έναν ναυαρχούκο και έναν καρδινάλιο. "Ωραία" λέμε, η καθεστηκυία τάξη ενστερνίζεται την φιλοσοφική άποψη του Διαφωτισμού. Όμως μετά, τους πετάνε από το μπαλκόνι! Να το δούμε ως τελική απόρριψη του παρεμβατισμού στη διανόηση; Δύσκολο να απαντηθεί. Εκεί όμως που αρχίζουν και χοροπηδάνε πάνω στον ιερωμένο από τον οποίο δεν αφήρεσαν ούτε καν τον Σταυρό προς ένδειξη στοιχειώδους σεβασμού, και που σηκώνουν τον ναύαρχο από τα γεννητικά όργανα για να τον σωριάσουν λίγα μέτρα μακρύτερα, εμάς μας ξεπέρασε. Ήταν έξω από κάθε σχέση με τη λογική, την ιστορία και τη μεταφυσική αγωνία του Καντ.
Νέα παιδιά οι ηθοποιοί —ανάμεσά τους και ο σκηνοθέτης— έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Ίδρωσαν, υποκρίθηκαν, κουράστηκαν, "δούλεψαν τα λεφτά τους", μέσα σε έναν καλαίσθητο και "ποιοτικό» χώρ". Όσο όμως ήταν αξιόλογες οι ερμηνείες τους, τόσο αδικήθηκαν από τους ρόλους που κλήθηκαν να ερμηνεύσουν.
Κι όμως, παρά το σχετικά φθηνό εισιτήριο των 10 ευρώ, θεωρούμε ότι μια βόλτα πέριξ της Ακροπόλεως, είχε να προσφέρει απείρως περισσότερες εικόνες και ευκαιρίες για τέρψη, αναπόληση ή προβληματισμό.
Για την ανάγκη της παρουσίασης της ταυτότητας της παράστασης και ως απάντηση στην ταλαιπωρία που υπέστημεν, αναφέρουμε ασχολίαστα τους συντελεστές:
Μετάφραση: Γιάννος Περλέγκας, Ισμήνη Θεοδωροπούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά–κοστούμια–κούκλες: Χριστίνα Κάλμπαρη, Αττάρτ Βίλλυ
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Ηθοποιοί: Γιάννης Καπελέρης, Σύρμω Κεκέ, Κατερίνα Λυπηρίδου, Χρήστος Μαλάκης, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος.
0 comments: