Της Κατερίνας Πεσταματζόγλου
Μια ανάσα έμεινε γι αυτό το δημοψήφισμα που όπως λένε θ’ αλλάξει την ζωή μας. Άνθρωποι του λόγου και του θεάτρου, θέλησαν να μοιραστούν τις σκέψεις τους μαζί μας, απαντώντας έτσι με φωνή στεντόρεια στα διλήμματα που τίθενται. Ευχαριστώ μέσα απ’ την καρδιά μου για την ανταπόκριση στον ασφυκτικά πιεσμένο χρόνο. Σαν επίλογο, καταθέτω κι εγώ με την σειρά μου την δική μου θέση.
Με αλφαβητική σειρά μιλούν οι:
Γιάννης Καλατζόπουλος, Φιλίτσα Καλογεράκου, Δημήτρης Καρατζιάς, Ντίνος Καρύδης, Βύρων Κολάσης, Μαρία Κωνσταντάκη, Γιώργος Λαμπάτος, Γιώργος Λιβανός, Αθηνά Μαξίμου, Ανδρομάχη Μαρκοπούλου, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Άσπα Μηλιαράκη, Σπύρος Μιχαλόπουλος, Γιάννης Μόσχος.
Γιάννης Καλατζόπουλος (σκηνοθέτης)
Ζούμε την εφιαλτική στιγμή της εκ των υστέρων συνειδητοποίησης μιας απερίσκεπτης επιλογής μας. Ακριβώς όπως οι σύντροφοι του Οδυσσέα, όταν καθρεφτίστηκαν ένα πρωί στα λασπόνερα και κατάλαβαν ότι η ωραία Κίρκη τους είχε μεταμορφώσει σε γουρουνάκια. Μα πώς έγινε αυτό; αναρωτήθηκαν έκπληκτοι. Εμείς τρώγαμε, πίναμε, πηγαίναμε στα σκυλάδικα, παίζαμε τζόκερ, βλέπαμε τηλεόραση, ζητούσαμε ρουσφέτια, δίναμε φακελάκια, παίρναμε δάνεια για να πάμε στη Μύκονο, ζητωκραυγάζαμε, μια χαρά περνούσαμε!... Πώς φτάσαμε να πλατσουρίζουμε στο βούρκο και να γρυλίζουμε;
Και τώρα; Μπορούμε άραγε να ξαναγίνουμε άνθρωποι; Μπορείτε. Τους είπε μια φωνή μέσα τους. Αλλά θα πρέπει να εργασθείτε σκληρά γι’ αυτό. Να ιδρώσετε, να στερηθείτε το βρόμικο ραχάτι σας, ν’ ανοίξετε κάνα βιβλίο, να επικοινωνείτε μεταξύ σας κουβεντιάζοντας και όχι μόνο με sms, να στηριχθείτε στις δικές σας δυνάμεις, να συγκρουστείτε με την Κίρκη και τους μπράβους της, να θυσιαστείτε ίσως μερικοί για να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά σας στο μέλλον.
-Άσε καλύτερα, μια χαρά γουρούνια είμαστε. Είπαν οι σύντροφοι του Οδυσσέα. Και για να σωπάσουν εκείνη τη φωνή μέσα τους, έπεσαν με τα μούτρα στ’ αποφάγια που τους πετούσε από ψηλά η Κίρκη.
Φιλίτσα Καλογεράκου (ηθοποιός)
Αναρωτιέμαι γιατί όταν έγινε η διαδήλωση για το "όχι" δεν πήρε τόση δημοσιότητα το θέμα και όταν έγινε η διαδήλωση για το "ναι" όλα τα κανάλια ήταν στους δρόμους... Και λέω γιατί να μην εισακουστούν και οι 2 απόψεις το ίδιο; Ο καθένας έχει την προσωπική του άποψη και το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι Έλληνες σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση είναι να αρχίσουμε να αμφισβητούμε τον πατριωτισμό αυτών που δεν συμφωνούν με την άποψή μας...
Η ευθύνη του πολίτη δεν έγκειται μόνο στις εκλογές. Η δημοκρατική ευθύνη και ο πατριωτισμός των Ελλήνων είναι καθημερινότητα και όχι μόνο κάθε 4 χρόνια. Κάποιοι άνθρωποι θα ψηφίσουν "ναι" από φόβο και κάποιοι άλλοι "όχι" πάλι από φόβο. Ελπίζω στο επόμενο δημοψήφισμα (γιορτή της δημοκρατίας) να ψηφίσουμε με βάση τις επιλογές μας και όχι από φόβο. Και κάτι τελευταίο, οι πολιτικοί ακόμα κ τώρα δεν αφήνουν στην άκρη τις κομματικές διαφορές τους προς το εθνικό συμφέρον.
Δημήτρης Καρατζιάς (σκηνοθέτης-ηθοποιός)
Η καρδιά μου, η ψυχή και η ίδια μου η καταγωγή δεν μου επιτρέπουν τίποτα άλλο από "Όχι" στο ερχόμενο δημοψήφισμα... Οι μέρες αυτές με βρίσκουν βαθιά στεναχωρημένο και προβληματισμένο με όλη αυτή την ρητορική μίσους και φανατισμού και από τις δύο πλευρές (και του Ναι και του Όχι). Καταλαβαίνω τον φόβο, καταλαβαίνω αυτούς που έχουν συμφέροντα... Όλα μπορώ να τα καταλάβω και να τα δεχτώ όχι όμως αυτό... Βλέπω έναν λαό πολύ θυμωμένο, πολύ τρομαγμένο, ένα λαό που δεν σέβεται το διπλανό του και που είναι έτοιμος να τον κατασπαράξει φτάνει να υπερισχύσει το δικό του θέλω, το δικό του εγώ... Κι αυτό είναι που με θλίβει περισσότερο από όλα..
Ντίνος Καρύδης (ηθοποιός)
Έχω την ίδια ηλικία με τον Σόιμπλε! Όταν λοιπόν ο πατέρας του, βύθιζε στο σκοτάδι την Ευρώπη με την Βέρμαχτ, ο δικός μου αντιστεκόταν να μη σβήσει το φως της δημοκρατίας στην γηραιά ήπειρο, Αυτό δεν μπορεί να μας το συγχωρέσει. Όπως δεν μπορεί να συγχωρέσει τον πρωθυπουργό μας ,που κατέθεσε λουλούδια στους 200 πατριώτες Έλληνες που εκτέλεσαν οι ναζί στην Καισαριανή γιατί δεν αποκλείεται ο μπαμπάς του να ήταν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η ερώτηση την Κυριακή δεν θα είναι ευρώ ή δραχμή. Ευρώπη ή εκτός Ευρώπης. Όπως την παρουσιάζουν οι αποτυχημένοι πολιτικοί μας, αλλά ,επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία των δυσβάσταχτων μέτρων "λιτότητας" που επιβάλλουν οι άκαρδοι δανειστές στον ελληνικό λαό χωρίς σεβασμό για το παρελθόν και την ιστορία της χώρας του!!!Την Κυριακή λοιπόν λέμε ΟΧΙ στα δυσβάσταχτα μέτρα ...
Βύρων Κολάσης (ηθοποιός)
Η απάντησή μου είναι ξεκάθαρη. ΟΧΙ. Ένα τεράστιο ΟΧΙ στην καταδυνάστευση όλων των λαών της γης μπροστά στα δόλια οικονομικά παγκόσμια συμφέροντα. Οι άνθρωποι είναι ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΝΟΥ. ΜΕ ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ.!! ΔΕΝ είναι αριθμοί και λογαριθμικές Πράξεις.!! Ο άνθρωπος δημιουργεί το οικονομικό περίβλημα. Όχι οι λογαριασμοί τον Άνθρωπο.
Μαρία Κωνσταντάκη (ηθοποιός)
Ενσυναίσθηση: η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του. Τα συστατικά της λέξης αποτελούνται από τις λέξεις εν, συν και αίσθηση, υποδηλώνοντας την επέκταση της αίσθησης του ατόμου πέρα από τον εαυτό του. Ενσυναίσθηση στην Ελλάδα του 2015!!! Πολλή! Ενσυναίσθηση για τα αδέσποτα, για το μωρό που δεν τρώει το χταπόδι του γιατί είναι χορτοφάγος, για τις γυναίκες που λιθοβολούν στην Αφρική, για τα νεογέννητα κοάλα, για τα θύματα των Τζιχαντιστών.
Ενσυναίσθηση στην Ελλάδα του 2015. Στην Ελλάδα του δημοψηφίσματος. Μηδενική. Η κατανόηση προς τον άλλον που έχει διαφορετική ψυχική κατάσταση κι ως εκ τούτου διαφορετική άποψη από εμάς, ξαφνικά πάει περίπατο. Ο φόβος μας προς το άγνωστο, μας κάνει να αγνοούμε την αύξηση των αυτοκτονιών, τα παιδάκια που λιποθυμούν στο σχολείο, το δραματικό αυξητικό επίπεδο ανέργων και αστέγων. ( Απ' την στιγμή που δεν είμαστε εμείς στην θέση τους όλα καλά). Η οργή μας απ' την άλλη, μας κάνει να αντιμετωπίζουμε τη γιαγιά που βάζει τα κλάματα επειδή δεν μπορεί να σηκώσει τα χρήματα της ή τρέμει για την έλλειψη φαρμάκων της ως γραφική και με διάθεση σκωπτική. ( έλα μωρέ με την γριά, ξέρεις τί περνάω εγώ). Όλοι θέλουμε να ζήσουμε. Κι ας πεθάνει ο απέναντι. Ο απέναντι είναι ο Εχθρός.
Θυμός, προπηλακισμός, φόβος, φασισμός, υποτίμηση... Όλα τα ζωώδη (;) ένστικτα στην επιφάνεια... Σημεία και Τέρατα;; Μάλλον Σημεία και ´Άνθρωποι...
Γιώργος Λαμπάτος (ηθοποιός, μουσικός)
Δυστυχώς στις δύσκολες αυτές ώρες που περνάμε οι πολιτικοί άντρες και γυναίκες της χώρας μας αντί να είναι ενωμένοι για να αντιμετωπίσουν τα σοβαρότατα και κρίσιμα θέματα που μας απασχολούν, αντίθετα διχάζουν τους Έλληνες με ερωτήματα που δεν έχουν ουσιαστικό νόημα αφού το κοινό συμφέρον όλων μας είναι το ίδιο και δεν μπορεί να μοιραστεί σε ένα ναι η όχι! Αντίθετα ο ένας παραμονεύει την αποτυχία του άλλου στις πλάτες του Ελληνικού λαού ώστε μα προτάξει το δικό του προσωπικό και πολιτικό συμφέρον! Ναι στην Ελλάδα στους Έλληνες και στην Ευρώπη! Όχι στο διχασμό και τους ανάξιους πολιτικούς που μας εκπροσωπούν! Η καλύτερη κριτική είναι αυτή που αφορά τους εαυτούς μας!
Γιώργος Λιβανος (σκηνοθέτης, ηθοποιός)
Σε μια Ελλάδα που οι κυβερνώντες κατάφεραν να φέρουν αντί για κλίμα υγείας, ευημερίας και σταθερότητας, αβεβαιότητα και οδύνη, καλούμαστε πιότερο από ποτέ να παραμείνουμε ενωμένοι σα λαός. Ενάντια στα κομματικά συμφέροντα, κόντρα στα μικροοφέλη, που παραπλανούν και ενίοτε μπερδεύουν οφείλουμε να κοιτάξουμε μπροστά. Να μη φοβηθούμε οποιαδήποτε αλλαγή και το επόμενο βήμα, γιατί μόνο αυτό μπορεί να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Να γίνουμε κοινωνοί και γνωστές των νομων και των νομων τους, που σπάνια μας απασχόλησαν. Η προσωπική ελευθερία βασίζεται στην αμοιβαία κατανόηση και αλληλοπαραδοχή των προβλημάτων και των λύσεων που μπορούν να υπάρξουν. Η συνειδητότητα μπορεί να μας κάνει διαφορετικούς, αντιπαθείς και απόκοσμους. Μόνο αυτή όμως μπορεί να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Όποια κι αν είναι η επόμενη μέρα εμείς διαλέγουμε κυβερνήσεις, εμείς επιλέγουμε αρχηγούς, εμείς όμως ζούμε. Μην ακυρώσουμε το αύριο επειδή θέλουμε να ηρεμήσουμε.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών.
Ας θυμηθούμε πως όσο και να ταλαιπωρηθήκαμε σα λαός πάντα προχωρούσαμε, πάντα ξεπερνούσαμε τα εμπόδια. Ελεύθεροι. Γιατί είναι στο dna του Έλληνα η ελευθερία και η προσπάθεια αυθυπαρξίας.
Παραδειγματιζόμαστε από τα λάθη, μαθαίνουμε και προχωράμε. Ενωμένοι.
Αθηνά Μαξίμου (ηθοποιός)
Δανείζομαι για να μιλήσω ένα κείμενο του Γ.Π Σαββίδη γραμμένο το 1973... απευθυνόμενο στους μαθητές του στο πανεπιστήμιο:
"Μην υποκύπτετε στον ψυχολογικόν εκβιασμό, όταν σας λένε πως η αρνητική στάση είναι πάντα στείρα, και πως για να αρνηθείς κάτι πρέπει να έχεις άλλο να προτείνεις στη θέση του. Ο νέος άνθρωπος είναι φυσικό να μην ξέρει ακριβώς τι θέλει, αλλά εξίσου φυσικό είναι να νιώθει εντονότερα τα στραβά που τον περιτριγυρίζουν. Αν η άρνησή σας αφορά κάτι που είναι ή κατάντησε αρνητικό, έχετε κάνει μια πράξη θετική και δυνάμει γόνιμη. Λέγοντας: Δεν θέλω τούτο το στραβό, είναι σαν να λέτε: Θέλω το σωστό. Ποιο είναι το σωστό, πιθανόν να μην το ξέρετε ή και να μην υπάρχει ακόμη — και πάντως, πολύ πριν να το ζητήσουμε από σας, έχετε το δικαίωμα να το ζητήσετε από μας. Ωστόσο, ήδη το Όχι σας απέναντι στο υπαρκτό στραβό είναι η προϋπόθεση για να βρεθεί το σωστό."
Ανδρομάχη Μαρκοπούλου (ηθοποιός)
Όταν ήμουν στο Λύκειο και μαθαίναμε για όλες (αν και όχι όλες...) τις μεγάλες ιστορικές στιγμές, σκεφτόμουν πως η γενιά μου, δεν έχει ζήσει τίποτα που θα μπορούσε να προκαλέσει το ενδιαφέρον κάποιου να γράψει για την εποχή της…
Ζήσαμε σε προστατευμένα πλαίσια και οι περισσότεροι από μας δεν είχαν να παλέψουν για αυτά που ονομάζουμε "αυτονόητα"… Και φτάσαμε στο τώρα… Μια "κατασκευή" που πήρε χρόνια να γίνει… Το τώρα μας όμως, έχει απαιτήσεις ενηλικίωσης… Να σταθούμε μπροστά του, ξεκινώντας την "κατασκευή" του μέλλοντος…
Δεν θέλω να κουνήσω το δάχτυλο σε κανέναν, ούτε να υποδείξω πράγματα… Οφείλουμε όμως, να σκεφτούμε πραγματικά τί θέλουμε για τις ζωές μας. Λένε πως τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος δεν προχωρά, γιατί προτιμά τους δαίμονες που γνωρίζει (μέσα του, έξω του...) παρά να ρισκάρει ν΄αντιμετωπίσει τους καινούριους. Τα μονοπάτια μας τα έχουμε ανοίξει, πατώντας στα ίδια σημεία για χρόνια και ο δρόμος που ξέρουμε μας κάνει να νιώθουμε ασφαλής… Σε κάποιους μπορεί αυτό να είναι το ζητούμενο… Αρκεί να είναι συνειδητή η επιλογή να περάσουν από μέρη που έχουν ξαναδεί. Αυτό όμως που σίγουρα έχω να πω "ανατρέχοντας" στο "μάθημα της Ιστορίας", είναι πως πρέπει να σεβαστούμε ο ένας τον άλλον. Να αφήσουμε στην άκρη τον «αναμφίβολα πιο έξυπνο από σένα εαυτό μας» και να σταθούμε δίπλα κι όχι απέναντι. Ο θυμός μας και η απογοήτευσή μας δεν πρέπει να στραφεί στον συμπολίτη μας.
Ηλιάνα Μαυρομάτη (ηθοποιός)
Με αφορμή ένα αναγγελθέν δημοψήφισμα...
Ιστορικά είμαστε ένας ταλαιπωρημένος και απελπισμένος λαός με σύνδρομα κατωτερότητας αναντίστοιχα των πολιτιστικών και γεωγραφικών μας θησαυρών. Κινούμαστε βάσει του έντονου θυμικού μας και του φόβου του αφανισμού μας από κάποιες "μεγάλες δυνάμεις" που ανέκαθεν μας απειλούσαν. Το παρελθόν μας είναι τραυματισμένο από πολέμους επεκτατικούς σε βάρος μας και εμφυλίους. Προδομένοι πολλάκις, έχει εγγραφεί στο συλλογικό μας ασυνείδητο οτι πρέπει να επιβιώσουμε πάσει θυσία, ότι ο καθένας μόνος του μπορεί να τα καταφέρει αλλά ταυτόχρονα, ότι πρέπει να έχουμε και έναν "δυνατό" σύμμαχο για να μας σώσει τη δύκολη στιγμή.
Ζούμε έναν ταξικό πόλεμο, όπου μια πολύ συνειδητή αστική τάξη επιτίθεται σε μια εργατική τάξη που δεν έχει συνείδηση της ταξικότητάς της. Που έχει απομακρυνθεί από τους ιστορικούς της αγώνες και σχεδόν αγνοεί ότι έχει παλέψει για να κατακτήσει δικαιώματα απέναντι στην εκάστοτε άρχουσα τάξη. Ο καιροσκοπισμός με τον οποίο λειτουργούν οι κρατούντες προσπαθεί να συμβιβάσει κάτω από μια ηθικολογική ομπρέλα και με όχημα τον φόβο και την τρομοκρατία, τα συμφέροντα όσων εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη ζωή και εργασία, με εκείνα των θυμάτων της εκμετάλλευσης τους.
Οι μέρες που ζούμε είναι για όλους κρίσιμες. Καλούμαστε να συμμετάσχουμε σε μια δημοκρατική στη φύση της διαδικασία, σε ένα δημοψήφισμα, αλλά το ερώτημα που τίθεται, είναι πολύ θολό. Τόσο που είναι ικανό να μας διχάσει χωρίς ουσιαστικό διακύβευμα και να μας εγκλωβίσει στην όποια θολή επιλογή μας για χρόνια.
Καθένας είναι πιο υπεύθυνος από ποτέ, αν μιλήσουμε για τις νέες ειδικά γενιές, να μελετήσει την ιστορία μας, να προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει τα συγκεχυμένα μηνύματα που δέχεται καταιγιστικά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να λειτουργήσει με ψυχραιμία, χωρίς φόβο, μιας και πλέον λίγα ουσιαστικά είναι εκείνα που έχουμε να χάσουμε, και να αποφασίσει εάν το ερώτημα που τίθεται από την πλευρά των κυβερνόντων, είναι πραγματικό ή παραπλανητικό.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια, να χαρίζουμε χρόνο και χάρη σε κανέναν που δεν λειτουργεί άμεσα και καθαρά απέναντι στο λαό.
Η οικονομική και ηθική κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια, είναι μια ευκαιρία να αγωνιστούμε για τη χειραφέτησή μας, την επαναδιοργάνωση της κοινωνίας μας και τις νέες βάσεις που θα μπορούσαν να μας προσφέρουν μια αξιοπρεπέστερη ζωή. Να κατοχυρώσουμε με αγώνα το δικαίωμά μας να κάνουμε παιδιά και να τα μεγαλώσουμε σε μια υγιή και ελεύθερη κοινωνία.
Τα μεγάλα ερωτήματα και τα ουσιαστικά διλήμματα δεν έχουν τεθεί ακόμα, αλλά θα τεθούν σύντομα και πρέπει να είμαστε ιδεολογικά και αγωνιστικά, έτοιμοι γι’ αυτά.
Ο πανικός και ο ατομισμός δεν μας αντιστοιχούν. Ας επικρατήσει η καθαρή σκέψη και το θάρρος και όχι το θυμικό μας. Αυτά που ενώνουν το λαό μας είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν και τα ψευδοερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε αυτές τις μέρες είναι διχαστικά και πορωτικά.
Ας αφήσουμε στην άκρη τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως μέσα πληροφόρησης ή διαμαρτυρίας, τις τηλεοράσεις και τους δημοσιογράφους της, ως φωστήρες κι ας μελετήσουμε ιστορία, φιλοσοφία, ας αλληλεπιδράσουμε με συζητήσεις διαλεκτικές, ας εμπιστευτούμε την επαναστατική φύση μας στην ουσία της, δίνοντας συλλογικούς αγώνες, χωρίς να εκτονωνόμαστε σε καβγάδες και καφενεία.
Όχι λοιπόν στη σύγχυση, στον πανικό, τον φανατισμό υπέρ προσώπων, στις λύσεις απελπισίας, στα ημίμετρα, στον φασισμό. Όχι, στην ανάγκη για ηγέτες και “δυνατούς” που θα μας σώσουν ως άλλοι καλοί γονείς. Όχι στην αλλοτρίωση που μας υποβάλλει το οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε, στην αποκοινωνικοποίησή μας και στη σαπισμένη κοινωνική δομή που καταρρέει. Ναι στην καθαρότητα των επιλογών μας, στην ελευθερία και την κυριαρχία στις ζωές μας, στην ευθύνη την προσωπική και την κοινωνική, στην αλληλεγγύη και την αγάπη για τον άνθρωπο, που έχει πολλές φορές στην ιστορία της ύπαρξής του, υπερβεί την εντροπία, τους φόβους και την ανασφάλειά του για να χτίσει καλύτερες κοινωνίες.
Άσπα Μηλιαράκη (ηθοποιός)
Καταρχάς όλα αυτά τα γεγονότα με βρίσκουν εκτός Ελλάδας. Άρα ενημερώνομαι σε πολύ λιγότερο βαθμό από ότι αν βρισκόμουν στην Αθήνα. Και από την άλλη χαίρομαι γιατί μπορώ να τα παρακολουθήσω όλα αυτά πιο καθαρά, από μια απόσταση, χωρίς να πανικοβάλλομαι.
Το σημαντικότερο για μένα είναι να μην αποφασίσω βάσει Φόβου. Δεν γίνεται να είσαι ελεύθερος μέσα σου και οι αποφάσεις σου να καθορίζονται από φόβο μην πάθεις κάτι κακό. Ό,τι και να γίνει δεν πρόκειται να πάθουμε κανένα κακό και όσο πιο ελεύθεροι στο πνεύμα είμαστε μπορούμε να καταφέρουμε πολλά και να είμαστε καλά. Καμία τράπεζα δεν μπορεί να αποφασίζει για μένα, δεν έχω ξεχάσει τι συμβαίνει στη ζωή μου και όλων των ανθρώπων τα τελευταία 5χρόνια.
Και επιτέλους δεν θέλω να αναφέρομαι συνεχώς για το τι ήταν η Ελλάδα και ο πολιτισμός της στο παρελθόν. Μου δίνεται μια επιλογή και αναλάβω μια ευθύνη για την χώρα μου, επιλέγοντας χωρίς φόβο, χωρίς καταστροφολογία. Δεν ξέρω πώς θα είναι η ζωή χωρίς ευρώ σε αυτή την εποχή, όμως ξέρω πως η ύπαρξή μου στην Ευρώπη ΔΕΝ εξαρτάται από τις τράπεζες. Φοβήθηκα πολύ στο παρελθόν και για πολλά πράγματα. Η απόφασή μου λοιπόν βάσει φόβου, για μένα πιά, δεν είναι επιλογή.
Σπύρος Μιχαλόπουλος (σκηνοθέτης)
Τα ερωτήματα πάντα ίδια.
Που πάμε, ποιοι είμαστε, γιατί συμβαίνει, τι θα γίνει.
Τα ερωτήματα είναι επιλογή μας.
Οι καιροί θα είναι δύσκολοι, θα είναι οδυνηροί
Οι καιροί είναι επιλογή μας.
Επιλέξτε άλλο δρόμο,
Επιλέξτε άλλο χαμόγελο
Επιλέξτε άλλη Ζωή
Επιλέξτε άλλους καιρούς
Επιλέξτε Ελπίδα.
Είναι η μόνη μας Επιλογή.
Γιάννης Μόσχος (σκηνοθέτης)
Προσπαθώ και εγώ, όπως όλοι μας, ν’ αποκωδικοποιήσω τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Μέσα σ’ αυτόν τον ορυμαγδό απόψεων, νουθεσιών, υψηλών τόνων, πασχίζω να κρατήσω τη νηφαλιότητά μου και ν’ αντιληφθώ ποιο είναι το ουσιαστικό διακύβευμα. Το μόνο, σχεδόν σίγουρο, συμπέρασμα που έχω βγάλει έως τώρα είναι πως οι περισσότεροι όσων μετέχουν στο δημόσιο διάλογο —και δεν εξαιρώ τους πολίτες που καταθέτουν τις απόψεις τους στα κοινωνικά δίκτυα— επιχειρούν να προπαγανδίσουν το αλάθητο της άποψής τους. Για μια ακόμα φορά η χώρα μας κυλά στην "ποδοσφαιροποίηση" της δημόσιας ζωής, στην εύκολη συνθηματολογία, στη δαιμονοποίηση των αντιθέτων απόψεων, στη λογική του άσπρου-μαύρου, στη λογική του: "οφείλεις βρε αδελφέ να διαλέξεις στρατόπεδο, είσαι με ″εμάς″ ή με τους ″άλλους″;".
Η πλειονότητα μάς ζητά να γίνουμε οπαδοί, μας ζητά να πούμε εν συντομία ένα ναι ή ένα όχι, για να ξέρει που να μας κατατάξει. Να με συγχωρείτε, αλλά αρνούμαι να γίνω οπαδός. Και δεν υπονοώ ότι δεν θα ψηφίσω την Κυριακή που μας έρχεται ένα ναι ή ένα όχι, αφού αυτές είναι οι επιλογές που μου δίνονται. Κάποιο από τα δύο θα επιλέξω και εγώ, εδώ που βρισκόμαστε σήμερα. Και δεν σκοπεύω βέβαια να το κοινοποιήσω δημόσια. Όχι επειδή δεν έχω αποκρυσταλλώσει κάποια άποψη, αλλά επειδή αρνούμαι να νουθετώ δημόσια τους άλλους. Ούτε πρόκειται βέβαια να σας συμβουλεύσω τι να κάνετε. Μπορώ μόνο να σας πω τι σκοπεύω να κάνω εγώ τις μέρες που απομένουν μέχρι την Κυριακή: θα προσπαθήσω να μιλήσω κυρίως με ανθρώπους που έχουν αντίθετη άποψη από μένα, και όχι με αυτούς που θα επαναλάβουν αυτό που σκέφτομαι. Δεν ξέρω για εσάς, εγώ πάντως, όσο μεγαλώνω, έχω ολοένα και λιγότερες βεβαιότητες και ολοένα περισσότερες αμφιβολίες.
Κατερίνα Πεσταματζόγλου
Εγώ την Κυριακή θα ψηφίσω τ’ όνειρό μου. Να ζω περήφανη και αξιοπρεπής σε μια ελεύθερη χώρα. Χωρίς να φοβάμαι το αύριο. Πρόκληση για μένα θα είναι η βελτίωση, η εξέλιξη. Θέλω να δημιουργήσω, να αφήσω το στίγμα μου. Οι παλιοί, οι μεγάλοι, οι σοφοί, μας έβαλαν σ’ ένα δρόμο. Καλά έκαναν. Όμως κουράστηκαν, διαβρώθηκαν, εκφυλίστηκαν. Έκαναν τον άνεργο πατέρα μου να προσπαθεί να κρύψει την απόγνωσή του.
Εγώ ονειρεύομαι δικαιοσύνη και αξιοκρατία σ’ ένα κόσμο γεμάτο ευκαιρίες, χωρίς χρωστούμενα. Τα οικονομικά δεν μ’ άρεσαν ποτέ, δεν τα ξέρω. Να! Γι’ αυτό ένας Θεός ξέρει πόσο πολύ χρειάζομαι την συμβουλή όσων τα γνωρίζουν και κατάφεραν να κρατήσουν καθαρή την ψυχή τους. Ας θυμηθούν πώς ήθελαν να ‘ναι ο κόσμος όταν ήταν παιδιά κι ας προσφέρουν με ανιδιοτέλεια ψήγματα της πείρας τους για να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου, που κάποτε ήταν και δικά τους.
Μια ανάσα έμεινε γι αυτό το δημοψήφισμα που όπως λένε θ’ αλλάξει την ζωή μας. Άνθρωποι του λόγου και του θεάτρου, θέλησαν να μοιραστούν τις σκέψεις τους μαζί μας, απαντώντας έτσι με φωνή στεντόρεια στα διλήμματα που τίθενται. Ευχαριστώ μέσα απ’ την καρδιά μου για την ανταπόκριση στον ασφυκτικά πιεσμένο χρόνο. Σαν επίλογο, καταθέτω κι εγώ με την σειρά μου την δική μου θέση.
Με αλφαβητική σειρά μιλούν οι:
Γιάννης Καλατζόπουλος, Φιλίτσα Καλογεράκου, Δημήτρης Καρατζιάς, Ντίνος Καρύδης, Βύρων Κολάσης, Μαρία Κωνσταντάκη, Γιώργος Λαμπάτος, Γιώργος Λιβανός, Αθηνά Μαξίμου, Ανδρομάχη Μαρκοπούλου, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Άσπα Μηλιαράκη, Σπύρος Μιχαλόπουλος, Γιάννης Μόσχος.
Γιάννης Καλατζόπουλος (σκηνοθέτης)
Ζούμε την εφιαλτική στιγμή της εκ των υστέρων συνειδητοποίησης μιας απερίσκεπτης επιλογής μας. Ακριβώς όπως οι σύντροφοι του Οδυσσέα, όταν καθρεφτίστηκαν ένα πρωί στα λασπόνερα και κατάλαβαν ότι η ωραία Κίρκη τους είχε μεταμορφώσει σε γουρουνάκια. Μα πώς έγινε αυτό; αναρωτήθηκαν έκπληκτοι. Εμείς τρώγαμε, πίναμε, πηγαίναμε στα σκυλάδικα, παίζαμε τζόκερ, βλέπαμε τηλεόραση, ζητούσαμε ρουσφέτια, δίναμε φακελάκια, παίρναμε δάνεια για να πάμε στη Μύκονο, ζητωκραυγάζαμε, μια χαρά περνούσαμε!... Πώς φτάσαμε να πλατσουρίζουμε στο βούρκο και να γρυλίζουμε;
Και τώρα; Μπορούμε άραγε να ξαναγίνουμε άνθρωποι; Μπορείτε. Τους είπε μια φωνή μέσα τους. Αλλά θα πρέπει να εργασθείτε σκληρά γι’ αυτό. Να ιδρώσετε, να στερηθείτε το βρόμικο ραχάτι σας, ν’ ανοίξετε κάνα βιβλίο, να επικοινωνείτε μεταξύ σας κουβεντιάζοντας και όχι μόνο με sms, να στηριχθείτε στις δικές σας δυνάμεις, να συγκρουστείτε με την Κίρκη και τους μπράβους της, να θυσιαστείτε ίσως μερικοί για να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά σας στο μέλλον.
-Άσε καλύτερα, μια χαρά γουρούνια είμαστε. Είπαν οι σύντροφοι του Οδυσσέα. Και για να σωπάσουν εκείνη τη φωνή μέσα τους, έπεσαν με τα μούτρα στ’ αποφάγια που τους πετούσε από ψηλά η Κίρκη.
Φιλίτσα Καλογεράκου (ηθοποιός)
Αναρωτιέμαι γιατί όταν έγινε η διαδήλωση για το "όχι" δεν πήρε τόση δημοσιότητα το θέμα και όταν έγινε η διαδήλωση για το "ναι" όλα τα κανάλια ήταν στους δρόμους... Και λέω γιατί να μην εισακουστούν και οι 2 απόψεις το ίδιο; Ο καθένας έχει την προσωπική του άποψη και το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι Έλληνες σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση είναι να αρχίσουμε να αμφισβητούμε τον πατριωτισμό αυτών που δεν συμφωνούν με την άποψή μας...
Η ευθύνη του πολίτη δεν έγκειται μόνο στις εκλογές. Η δημοκρατική ευθύνη και ο πατριωτισμός των Ελλήνων είναι καθημερινότητα και όχι μόνο κάθε 4 χρόνια. Κάποιοι άνθρωποι θα ψηφίσουν "ναι" από φόβο και κάποιοι άλλοι "όχι" πάλι από φόβο. Ελπίζω στο επόμενο δημοψήφισμα (γιορτή της δημοκρατίας) να ψηφίσουμε με βάση τις επιλογές μας και όχι από φόβο. Και κάτι τελευταίο, οι πολιτικοί ακόμα κ τώρα δεν αφήνουν στην άκρη τις κομματικές διαφορές τους προς το εθνικό συμφέρον.
Δημήτρης Καρατζιάς (σκηνοθέτης-ηθοποιός)
Η καρδιά μου, η ψυχή και η ίδια μου η καταγωγή δεν μου επιτρέπουν τίποτα άλλο από "Όχι" στο ερχόμενο δημοψήφισμα... Οι μέρες αυτές με βρίσκουν βαθιά στεναχωρημένο και προβληματισμένο με όλη αυτή την ρητορική μίσους και φανατισμού και από τις δύο πλευρές (και του Ναι και του Όχι). Καταλαβαίνω τον φόβο, καταλαβαίνω αυτούς που έχουν συμφέροντα... Όλα μπορώ να τα καταλάβω και να τα δεχτώ όχι όμως αυτό... Βλέπω έναν λαό πολύ θυμωμένο, πολύ τρομαγμένο, ένα λαό που δεν σέβεται το διπλανό του και που είναι έτοιμος να τον κατασπαράξει φτάνει να υπερισχύσει το δικό του θέλω, το δικό του εγώ... Κι αυτό είναι που με θλίβει περισσότερο από όλα..
Ντίνος Καρύδης (ηθοποιός)
Έχω την ίδια ηλικία με τον Σόιμπλε! Όταν λοιπόν ο πατέρας του, βύθιζε στο σκοτάδι την Ευρώπη με την Βέρμαχτ, ο δικός μου αντιστεκόταν να μη σβήσει το φως της δημοκρατίας στην γηραιά ήπειρο, Αυτό δεν μπορεί να μας το συγχωρέσει. Όπως δεν μπορεί να συγχωρέσει τον πρωθυπουργό μας ,που κατέθεσε λουλούδια στους 200 πατριώτες Έλληνες που εκτέλεσαν οι ναζί στην Καισαριανή γιατί δεν αποκλείεται ο μπαμπάς του να ήταν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η ερώτηση την Κυριακή δεν θα είναι ευρώ ή δραχμή. Ευρώπη ή εκτός Ευρώπης. Όπως την παρουσιάζουν οι αποτυχημένοι πολιτικοί μας, αλλά ,επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία των δυσβάσταχτων μέτρων "λιτότητας" που επιβάλλουν οι άκαρδοι δανειστές στον ελληνικό λαό χωρίς σεβασμό για το παρελθόν και την ιστορία της χώρας του!!!Την Κυριακή λοιπόν λέμε ΟΧΙ στα δυσβάσταχτα μέτρα ...
Βύρων Κολάσης (ηθοποιός)
Η απάντησή μου είναι ξεκάθαρη. ΟΧΙ. Ένα τεράστιο ΟΧΙ στην καταδυνάστευση όλων των λαών της γης μπροστά στα δόλια οικονομικά παγκόσμια συμφέροντα. Οι άνθρωποι είναι ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΝΟΥ. ΜΕ ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ.!! ΔΕΝ είναι αριθμοί και λογαριθμικές Πράξεις.!! Ο άνθρωπος δημιουργεί το οικονομικό περίβλημα. Όχι οι λογαριασμοί τον Άνθρωπο.
Μαρία Κωνσταντάκη (ηθοποιός)
Ενσυναίσθηση: η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου, και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του. Τα συστατικά της λέξης αποτελούνται από τις λέξεις εν, συν και αίσθηση, υποδηλώνοντας την επέκταση της αίσθησης του ατόμου πέρα από τον εαυτό του. Ενσυναίσθηση στην Ελλάδα του 2015!!! Πολλή! Ενσυναίσθηση για τα αδέσποτα, για το μωρό που δεν τρώει το χταπόδι του γιατί είναι χορτοφάγος, για τις γυναίκες που λιθοβολούν στην Αφρική, για τα νεογέννητα κοάλα, για τα θύματα των Τζιχαντιστών.
Ενσυναίσθηση στην Ελλάδα του 2015. Στην Ελλάδα του δημοψηφίσματος. Μηδενική. Η κατανόηση προς τον άλλον που έχει διαφορετική ψυχική κατάσταση κι ως εκ τούτου διαφορετική άποψη από εμάς, ξαφνικά πάει περίπατο. Ο φόβος μας προς το άγνωστο, μας κάνει να αγνοούμε την αύξηση των αυτοκτονιών, τα παιδάκια που λιποθυμούν στο σχολείο, το δραματικό αυξητικό επίπεδο ανέργων και αστέγων. ( Απ' την στιγμή που δεν είμαστε εμείς στην θέση τους όλα καλά). Η οργή μας απ' την άλλη, μας κάνει να αντιμετωπίζουμε τη γιαγιά που βάζει τα κλάματα επειδή δεν μπορεί να σηκώσει τα χρήματα της ή τρέμει για την έλλειψη φαρμάκων της ως γραφική και με διάθεση σκωπτική. ( έλα μωρέ με την γριά, ξέρεις τί περνάω εγώ). Όλοι θέλουμε να ζήσουμε. Κι ας πεθάνει ο απέναντι. Ο απέναντι είναι ο Εχθρός.
Θυμός, προπηλακισμός, φόβος, φασισμός, υποτίμηση... Όλα τα ζωώδη (;) ένστικτα στην επιφάνεια... Σημεία και Τέρατα;; Μάλλον Σημεία και ´Άνθρωποι...
Γιώργος Λαμπάτος (ηθοποιός, μουσικός)
Δυστυχώς στις δύσκολες αυτές ώρες που περνάμε οι πολιτικοί άντρες και γυναίκες της χώρας μας αντί να είναι ενωμένοι για να αντιμετωπίσουν τα σοβαρότατα και κρίσιμα θέματα που μας απασχολούν, αντίθετα διχάζουν τους Έλληνες με ερωτήματα που δεν έχουν ουσιαστικό νόημα αφού το κοινό συμφέρον όλων μας είναι το ίδιο και δεν μπορεί να μοιραστεί σε ένα ναι η όχι! Αντίθετα ο ένας παραμονεύει την αποτυχία του άλλου στις πλάτες του Ελληνικού λαού ώστε μα προτάξει το δικό του προσωπικό και πολιτικό συμφέρον! Ναι στην Ελλάδα στους Έλληνες και στην Ευρώπη! Όχι στο διχασμό και τους ανάξιους πολιτικούς που μας εκπροσωπούν! Η καλύτερη κριτική είναι αυτή που αφορά τους εαυτούς μας!
Γιώργος Λιβανος (σκηνοθέτης, ηθοποιός)
Σε μια Ελλάδα που οι κυβερνώντες κατάφεραν να φέρουν αντί για κλίμα υγείας, ευημερίας και σταθερότητας, αβεβαιότητα και οδύνη, καλούμαστε πιότερο από ποτέ να παραμείνουμε ενωμένοι σα λαός. Ενάντια στα κομματικά συμφέροντα, κόντρα στα μικροοφέλη, που παραπλανούν και ενίοτε μπερδεύουν οφείλουμε να κοιτάξουμε μπροστά. Να μη φοβηθούμε οποιαδήποτε αλλαγή και το επόμενο βήμα, γιατί μόνο αυτό μπορεί να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Να γίνουμε κοινωνοί και γνωστές των νομων και των νομων τους, που σπάνια μας απασχόλησαν. Η προσωπική ελευθερία βασίζεται στην αμοιβαία κατανόηση και αλληλοπαραδοχή των προβλημάτων και των λύσεων που μπορούν να υπάρξουν. Η συνειδητότητα μπορεί να μας κάνει διαφορετικούς, αντιπαθείς και απόκοσμους. Μόνο αυτή όμως μπορεί να μας βγάλει από το αδιέξοδο. Όποια κι αν είναι η επόμενη μέρα εμείς διαλέγουμε κυβερνήσεις, εμείς επιλέγουμε αρχηγούς, εμείς όμως ζούμε. Μην ακυρώσουμε το αύριο επειδή θέλουμε να ηρεμήσουμε.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών.
Ας θυμηθούμε πως όσο και να ταλαιπωρηθήκαμε σα λαός πάντα προχωρούσαμε, πάντα ξεπερνούσαμε τα εμπόδια. Ελεύθεροι. Γιατί είναι στο dna του Έλληνα η ελευθερία και η προσπάθεια αυθυπαρξίας.
Παραδειγματιζόμαστε από τα λάθη, μαθαίνουμε και προχωράμε. Ενωμένοι.
Αθηνά Μαξίμου (ηθοποιός)
Δανείζομαι για να μιλήσω ένα κείμενο του Γ.Π Σαββίδη γραμμένο το 1973... απευθυνόμενο στους μαθητές του στο πανεπιστήμιο:
"Μην υποκύπτετε στον ψυχολογικόν εκβιασμό, όταν σας λένε πως η αρνητική στάση είναι πάντα στείρα, και πως για να αρνηθείς κάτι πρέπει να έχεις άλλο να προτείνεις στη θέση του. Ο νέος άνθρωπος είναι φυσικό να μην ξέρει ακριβώς τι θέλει, αλλά εξίσου φυσικό είναι να νιώθει εντονότερα τα στραβά που τον περιτριγυρίζουν. Αν η άρνησή σας αφορά κάτι που είναι ή κατάντησε αρνητικό, έχετε κάνει μια πράξη θετική και δυνάμει γόνιμη. Λέγοντας: Δεν θέλω τούτο το στραβό, είναι σαν να λέτε: Θέλω το σωστό. Ποιο είναι το σωστό, πιθανόν να μην το ξέρετε ή και να μην υπάρχει ακόμη — και πάντως, πολύ πριν να το ζητήσουμε από σας, έχετε το δικαίωμα να το ζητήσετε από μας. Ωστόσο, ήδη το Όχι σας απέναντι στο υπαρκτό στραβό είναι η προϋπόθεση για να βρεθεί το σωστό."
Ανδρομάχη Μαρκοπούλου (ηθοποιός)
Όταν ήμουν στο Λύκειο και μαθαίναμε για όλες (αν και όχι όλες...) τις μεγάλες ιστορικές στιγμές, σκεφτόμουν πως η γενιά μου, δεν έχει ζήσει τίποτα που θα μπορούσε να προκαλέσει το ενδιαφέρον κάποιου να γράψει για την εποχή της…
Ζήσαμε σε προστατευμένα πλαίσια και οι περισσότεροι από μας δεν είχαν να παλέψουν για αυτά που ονομάζουμε "αυτονόητα"… Και φτάσαμε στο τώρα… Μια "κατασκευή" που πήρε χρόνια να γίνει… Το τώρα μας όμως, έχει απαιτήσεις ενηλικίωσης… Να σταθούμε μπροστά του, ξεκινώντας την "κατασκευή" του μέλλοντος…
Δεν θέλω να κουνήσω το δάχτυλο σε κανέναν, ούτε να υποδείξω πράγματα… Οφείλουμε όμως, να σκεφτούμε πραγματικά τί θέλουμε για τις ζωές μας. Λένε πως τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος δεν προχωρά, γιατί προτιμά τους δαίμονες που γνωρίζει (μέσα του, έξω του...) παρά να ρισκάρει ν΄αντιμετωπίσει τους καινούριους. Τα μονοπάτια μας τα έχουμε ανοίξει, πατώντας στα ίδια σημεία για χρόνια και ο δρόμος που ξέρουμε μας κάνει να νιώθουμε ασφαλής… Σε κάποιους μπορεί αυτό να είναι το ζητούμενο… Αρκεί να είναι συνειδητή η επιλογή να περάσουν από μέρη που έχουν ξαναδεί. Αυτό όμως που σίγουρα έχω να πω "ανατρέχοντας" στο "μάθημα της Ιστορίας", είναι πως πρέπει να σεβαστούμε ο ένας τον άλλον. Να αφήσουμε στην άκρη τον «αναμφίβολα πιο έξυπνο από σένα εαυτό μας» και να σταθούμε δίπλα κι όχι απέναντι. Ο θυμός μας και η απογοήτευσή μας δεν πρέπει να στραφεί στον συμπολίτη μας.
Ηλιάνα Μαυρομάτη (ηθοποιός)
Με αφορμή ένα αναγγελθέν δημοψήφισμα...
Ιστορικά είμαστε ένας ταλαιπωρημένος και απελπισμένος λαός με σύνδρομα κατωτερότητας αναντίστοιχα των πολιτιστικών και γεωγραφικών μας θησαυρών. Κινούμαστε βάσει του έντονου θυμικού μας και του φόβου του αφανισμού μας από κάποιες "μεγάλες δυνάμεις" που ανέκαθεν μας απειλούσαν. Το παρελθόν μας είναι τραυματισμένο από πολέμους επεκτατικούς σε βάρος μας και εμφυλίους. Προδομένοι πολλάκις, έχει εγγραφεί στο συλλογικό μας ασυνείδητο οτι πρέπει να επιβιώσουμε πάσει θυσία, ότι ο καθένας μόνος του μπορεί να τα καταφέρει αλλά ταυτόχρονα, ότι πρέπει να έχουμε και έναν "δυνατό" σύμμαχο για να μας σώσει τη δύκολη στιγμή.
Ζούμε έναν ταξικό πόλεμο, όπου μια πολύ συνειδητή αστική τάξη επιτίθεται σε μια εργατική τάξη που δεν έχει συνείδηση της ταξικότητάς της. Που έχει απομακρυνθεί από τους ιστορικούς της αγώνες και σχεδόν αγνοεί ότι έχει παλέψει για να κατακτήσει δικαιώματα απέναντι στην εκάστοτε άρχουσα τάξη. Ο καιροσκοπισμός με τον οποίο λειτουργούν οι κρατούντες προσπαθεί να συμβιβάσει κάτω από μια ηθικολογική ομπρέλα και με όχημα τον φόβο και την τρομοκρατία, τα συμφέροντα όσων εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη ζωή και εργασία, με εκείνα των θυμάτων της εκμετάλλευσης τους.
Οι μέρες που ζούμε είναι για όλους κρίσιμες. Καλούμαστε να συμμετάσχουμε σε μια δημοκρατική στη φύση της διαδικασία, σε ένα δημοψήφισμα, αλλά το ερώτημα που τίθεται, είναι πολύ θολό. Τόσο που είναι ικανό να μας διχάσει χωρίς ουσιαστικό διακύβευμα και να μας εγκλωβίσει στην όποια θολή επιλογή μας για χρόνια.
Καθένας είναι πιο υπεύθυνος από ποτέ, αν μιλήσουμε για τις νέες ειδικά γενιές, να μελετήσει την ιστορία μας, να προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει τα συγκεχυμένα μηνύματα που δέχεται καταιγιστικά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να λειτουργήσει με ψυχραιμία, χωρίς φόβο, μιας και πλέον λίγα ουσιαστικά είναι εκείνα που έχουμε να χάσουμε, και να αποφασίσει εάν το ερώτημα που τίθεται από την πλευρά των κυβερνόντων, είναι πραγματικό ή παραπλανητικό.
Δεν έχουμε την πολυτέλεια, να χαρίζουμε χρόνο και χάρη σε κανέναν που δεν λειτουργεί άμεσα και καθαρά απέναντι στο λαό.
Η οικονομική και ηθική κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια, είναι μια ευκαιρία να αγωνιστούμε για τη χειραφέτησή μας, την επαναδιοργάνωση της κοινωνίας μας και τις νέες βάσεις που θα μπορούσαν να μας προσφέρουν μια αξιοπρεπέστερη ζωή. Να κατοχυρώσουμε με αγώνα το δικαίωμά μας να κάνουμε παιδιά και να τα μεγαλώσουμε σε μια υγιή και ελεύθερη κοινωνία.
Τα μεγάλα ερωτήματα και τα ουσιαστικά διλήμματα δεν έχουν τεθεί ακόμα, αλλά θα τεθούν σύντομα και πρέπει να είμαστε ιδεολογικά και αγωνιστικά, έτοιμοι γι’ αυτά.
Ο πανικός και ο ατομισμός δεν μας αντιστοιχούν. Ας επικρατήσει η καθαρή σκέψη και το θάρρος και όχι το θυμικό μας. Αυτά που ενώνουν το λαό μας είναι πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν και τα ψευδοερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε αυτές τις μέρες είναι διχαστικά και πορωτικά.
Ας αφήσουμε στην άκρη τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως μέσα πληροφόρησης ή διαμαρτυρίας, τις τηλεοράσεις και τους δημοσιογράφους της, ως φωστήρες κι ας μελετήσουμε ιστορία, φιλοσοφία, ας αλληλεπιδράσουμε με συζητήσεις διαλεκτικές, ας εμπιστευτούμε την επαναστατική φύση μας στην ουσία της, δίνοντας συλλογικούς αγώνες, χωρίς να εκτονωνόμαστε σε καβγάδες και καφενεία.
Όχι λοιπόν στη σύγχυση, στον πανικό, τον φανατισμό υπέρ προσώπων, στις λύσεις απελπισίας, στα ημίμετρα, στον φασισμό. Όχι, στην ανάγκη για ηγέτες και “δυνατούς” που θα μας σώσουν ως άλλοι καλοί γονείς. Όχι στην αλλοτρίωση που μας υποβάλλει το οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε, στην αποκοινωνικοποίησή μας και στη σαπισμένη κοινωνική δομή που καταρρέει. Ναι στην καθαρότητα των επιλογών μας, στην ελευθερία και την κυριαρχία στις ζωές μας, στην ευθύνη την προσωπική και την κοινωνική, στην αλληλεγγύη και την αγάπη για τον άνθρωπο, που έχει πολλές φορές στην ιστορία της ύπαρξής του, υπερβεί την εντροπία, τους φόβους και την ανασφάλειά του για να χτίσει καλύτερες κοινωνίες.
Άσπα Μηλιαράκη (ηθοποιός)
Καταρχάς όλα αυτά τα γεγονότα με βρίσκουν εκτός Ελλάδας. Άρα ενημερώνομαι σε πολύ λιγότερο βαθμό από ότι αν βρισκόμουν στην Αθήνα. Και από την άλλη χαίρομαι γιατί μπορώ να τα παρακολουθήσω όλα αυτά πιο καθαρά, από μια απόσταση, χωρίς να πανικοβάλλομαι.
Το σημαντικότερο για μένα είναι να μην αποφασίσω βάσει Φόβου. Δεν γίνεται να είσαι ελεύθερος μέσα σου και οι αποφάσεις σου να καθορίζονται από φόβο μην πάθεις κάτι κακό. Ό,τι και να γίνει δεν πρόκειται να πάθουμε κανένα κακό και όσο πιο ελεύθεροι στο πνεύμα είμαστε μπορούμε να καταφέρουμε πολλά και να είμαστε καλά. Καμία τράπεζα δεν μπορεί να αποφασίζει για μένα, δεν έχω ξεχάσει τι συμβαίνει στη ζωή μου και όλων των ανθρώπων τα τελευταία 5χρόνια.
Και επιτέλους δεν θέλω να αναφέρομαι συνεχώς για το τι ήταν η Ελλάδα και ο πολιτισμός της στο παρελθόν. Μου δίνεται μια επιλογή και αναλάβω μια ευθύνη για την χώρα μου, επιλέγοντας χωρίς φόβο, χωρίς καταστροφολογία. Δεν ξέρω πώς θα είναι η ζωή χωρίς ευρώ σε αυτή την εποχή, όμως ξέρω πως η ύπαρξή μου στην Ευρώπη ΔΕΝ εξαρτάται από τις τράπεζες. Φοβήθηκα πολύ στο παρελθόν και για πολλά πράγματα. Η απόφασή μου λοιπόν βάσει φόβου, για μένα πιά, δεν είναι επιλογή.
Σπύρος Μιχαλόπουλος (σκηνοθέτης)
Τα ερωτήματα πάντα ίδια.
Που πάμε, ποιοι είμαστε, γιατί συμβαίνει, τι θα γίνει.
Τα ερωτήματα είναι επιλογή μας.
Οι καιροί θα είναι δύσκολοι, θα είναι οδυνηροί
Οι καιροί είναι επιλογή μας.
Επιλέξτε άλλο δρόμο,
Επιλέξτε άλλο χαμόγελο
Επιλέξτε άλλη Ζωή
Επιλέξτε άλλους καιρούς
Επιλέξτε Ελπίδα.
Είναι η μόνη μας Επιλογή.
Γιάννης Μόσχος (σκηνοθέτης)
Προσπαθώ και εγώ, όπως όλοι μας, ν’ αποκωδικοποιήσω τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Μέσα σ’ αυτόν τον ορυμαγδό απόψεων, νουθεσιών, υψηλών τόνων, πασχίζω να κρατήσω τη νηφαλιότητά μου και ν’ αντιληφθώ ποιο είναι το ουσιαστικό διακύβευμα. Το μόνο, σχεδόν σίγουρο, συμπέρασμα που έχω βγάλει έως τώρα είναι πως οι περισσότεροι όσων μετέχουν στο δημόσιο διάλογο —και δεν εξαιρώ τους πολίτες που καταθέτουν τις απόψεις τους στα κοινωνικά δίκτυα— επιχειρούν να προπαγανδίσουν το αλάθητο της άποψής τους. Για μια ακόμα φορά η χώρα μας κυλά στην "ποδοσφαιροποίηση" της δημόσιας ζωής, στην εύκολη συνθηματολογία, στη δαιμονοποίηση των αντιθέτων απόψεων, στη λογική του άσπρου-μαύρου, στη λογική του: "οφείλεις βρε αδελφέ να διαλέξεις στρατόπεδο, είσαι με ″εμάς″ ή με τους ″άλλους″;".
Η πλειονότητα μάς ζητά να γίνουμε οπαδοί, μας ζητά να πούμε εν συντομία ένα ναι ή ένα όχι, για να ξέρει που να μας κατατάξει. Να με συγχωρείτε, αλλά αρνούμαι να γίνω οπαδός. Και δεν υπονοώ ότι δεν θα ψηφίσω την Κυριακή που μας έρχεται ένα ναι ή ένα όχι, αφού αυτές είναι οι επιλογές που μου δίνονται. Κάποιο από τα δύο θα επιλέξω και εγώ, εδώ που βρισκόμαστε σήμερα. Και δεν σκοπεύω βέβαια να το κοινοποιήσω δημόσια. Όχι επειδή δεν έχω αποκρυσταλλώσει κάποια άποψη, αλλά επειδή αρνούμαι να νουθετώ δημόσια τους άλλους. Ούτε πρόκειται βέβαια να σας συμβουλεύσω τι να κάνετε. Μπορώ μόνο να σας πω τι σκοπεύω να κάνω εγώ τις μέρες που απομένουν μέχρι την Κυριακή: θα προσπαθήσω να μιλήσω κυρίως με ανθρώπους που έχουν αντίθετη άποψη από μένα, και όχι με αυτούς που θα επαναλάβουν αυτό που σκέφτομαι. Δεν ξέρω για εσάς, εγώ πάντως, όσο μεγαλώνω, έχω ολοένα και λιγότερες βεβαιότητες και ολοένα περισσότερες αμφιβολίες.
Κατερίνα Πεσταματζόγλου
Εγώ την Κυριακή θα ψηφίσω τ’ όνειρό μου. Να ζω περήφανη και αξιοπρεπής σε μια ελεύθερη χώρα. Χωρίς να φοβάμαι το αύριο. Πρόκληση για μένα θα είναι η βελτίωση, η εξέλιξη. Θέλω να δημιουργήσω, να αφήσω το στίγμα μου. Οι παλιοί, οι μεγάλοι, οι σοφοί, μας έβαλαν σ’ ένα δρόμο. Καλά έκαναν. Όμως κουράστηκαν, διαβρώθηκαν, εκφυλίστηκαν. Έκαναν τον άνεργο πατέρα μου να προσπαθεί να κρύψει την απόγνωσή του.
Εγώ ονειρεύομαι δικαιοσύνη και αξιοκρατία σ’ ένα κόσμο γεμάτο ευκαιρίες, χωρίς χρωστούμενα. Τα οικονομικά δεν μ’ άρεσαν ποτέ, δεν τα ξέρω. Να! Γι’ αυτό ένας Θεός ξέρει πόσο πολύ χρειάζομαι την συμβουλή όσων τα γνωρίζουν και κατάφεραν να κρατήσουν καθαρή την ψυχή τους. Ας θυμηθούν πώς ήθελαν να ‘ναι ο κόσμος όταν ήταν παιδιά κι ας προσφέρουν με ανιδιοτέλεια ψήγματα της πείρας τους για να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου, που κάποτε ήταν και δικά τους.
0 comments: