[...] Οι γυναίκες στις Εκκλησιάζουσες —με έναν κωμικό τρόπο— "παραβιάζουν" τα σύνορα των νοικοκυριών τους και εισβάλλουν στη δημόσια ζωή. Ταυτόχρονα σατιρίζουν και θέτουν υπό αμφισβήτηση αυτά τα όρια. Η πρόταση της Πραξαγόρας για εφαρμογή του σχεδίου της οικιακής οικονομίας στα οικονομικά του κράτους, αναδεικνύει την άποψη του Αριστοφάνη πως ο οίκος και η πόλη είναι δύο δομικά συστήματα με κοινές συνιστώσες και λειτουργίες. Οι μεταρρυθμίσεις που επιβάλλουν οι γυναίκες στις Εκκλησιάζουσες περιλαμβάνουν την κοινοκτημοσύνη όλων των περιουσιακών στοιχείων. Όλα ανήκουν από κοινού σε όλους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η Πραξαγόρα σχεδιάζει να επιβάλλει ρητά τις αξίες του οίκου στη δημόσια ζωή. Όλοι θα κυκλοφορούν ελεύθερα από σπίτι σε σπίτι. Τα δημόσια κτίρια θα χρησιμοποιούνται σαν χώροι εστίασης. Οι γυναίκες θα ασχολούνται με το μαγείρεμα και το ράψιμο. Οι δούλοι θα αναλάβουν τις γεωργικές εργασίες, αφήνοντας τους άνδρες να ξεκουραστούν. Το νέο κράτος —όπως το νοικοκυριό— δεν χρειάζεται περίπλοκες συνταγματικές δομές. Οι γυναίκες δανείζονται και δανείζουν χωρίς να υπογράφουν συμβόλαια ή να φοβούνται την εξαπάτηση.[1] O Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, που σκηνοθετεί το έργο το φετινό καλοκαίρι, χαρακτηρίζει τον Αριστοφάνη ως έναν πρώιμο κομμουνιστή. Ο σκηνοθέτης αναφέρει για το έργο: "επαναστατικό για την εποχή του, το έργο προτείνει το πέρασμα της εξουσίας στις γυναίκες, όταν ακόμη ήταν κλεισμένες στα σπίτια τους, χωρίς δικαιώματα. Από την άλλη, οι αρχές που θέτει, όπως η κοινοκτημοσύνη και η ισότητα, ορίζουν έναν πρώιμο, πρωτόγονο κομμουνισμό, ουτοπικό".[2]
Η γυναικοκρατία στις Εκκλησιάζουσες είναι "παράλογη". Οι γυναίκες δανείζονται από ένα πλήθος ουτοπικών θεωριών για να δημιουργήσουν ένα σχήμα που εξισώνει τον ευρύτερο κόσμο της πόλης με τον μικρόκοσμο του οίκου.
[...] Με τη δημιουργία του ουτοπικού κράτους της Πραξαγόρας, ο Αριστοφάνης κάνει ένα ισχυρό σατιρικό σχόλιο. Σήμερα κάνουμε αντίστοιχα σχόλια λέγοντας συχνά πως οι διαχειριστές του δημόσιου χρέους θα πρέπει να παραδειγματιστούν από τον φειδωλό τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα οικονομικά του ένας συνετός ιδιώτης ή πως οι γυναίκες —λόγω των ειδικών γνώσεών τους στον τομέα της κατανάλωσης— θα ήταν ικανότερες στη λήψη οικονομικών μέτρων, σε έναν ανδροκρατούμενο επιχειρηματικό κόσμο.[3]
[1] Helene P. Foley, "The 'Female Intruder' Reconsidered: Women in Aristophanes' Lysistrata and Ecclesiazusae", Classical Philology, Vol. 77, No. 1 (Jan. 1982), σ. 1-21.
[2] Χρύσα Νάνου, "Ο Αριστοφάνης είναι ένας πρώιμος κομμουνιστής", εφ. Αγγελιοφόρος, 22 Ιουλίου 2012.
[3] Helene P. Foley, "The 'Female Intruder' Reconsidered: Women in Aristophanes' Lysistrata and Ecclesiazusae".
Τώρα στη θεατρική σκηνή
Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.
Οι γυναίκες αξημέρωτα στην Εκκλησία του Δήμου, μεταμφιεσμένες σε άντρες βέβαια, σύμφωνα με το σχέδιο της Πραξαγόρας, πετυχαίνουν να δοθεί η εξουσία στις ίδιες, τελευταία ελπίδα για να σωθεί η πόλη από το ναυάγιο. Πώς θα είναι η ζωή από δω κι εμπρός; Γλέντι, κοινοκτημοσύνη σε όλα, ακόμα και στον έρωτα, αφού ο νόμος παρεμβαίνει για να διορθώσει τη φύση, δίνοντας δικαιώματα στους μη προνομιούχους ή, καλύτερα, στις μη προνομιούχες, τις γριές και τις άσχημες. Κάπως έτσι τραβάει το σχοινί ο Αριστοφάνης, σκορπίζοντας απλόχερα κωμικό υλικό μέσα στους αιώνες, χωρίς να ξέρουμε καλά καλά αν αγαπάει τις γυναίκες κι αν αντιδρά στο χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα της εποχής του. Δεν έχει καμιά σημασία άλλωστε. Εκείνο που μετράει είναι ο τρόπος που παρουσιάζει τα στραβά και τα ανάποδα του ανθρώπου και της κοινωνίας, κι αυτό είναι που τον φέρνει τόσο φρέσκο ανάμεσά μας.
info: Απόδοση κειμένου Βασίλης Μαυρογεωργίου, μουσική Θάνος Μικρούτσικος, σκηνικά-κοστούμια Άγγελος Μέντης, χορογραφίες: Αγγελική Στελλάτου, σχεδιασμός φωτισμών Σάκης Μπιρμπίλης, μουσική διδασκαλία Θανάσης Αποστολόπουλος.
Παίζουν: Δάφνη Λαμπρόγιαννη, Κώστας Κόκλας, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Παντελής Δεντάκης, Νίκος Καρδώνης, Γεωργία Γεωργόνη, Στράτος Χρήστου, Μαίρη Σαουσοπούλου, Ντίνη Ρέντη, Πολυξένη Ακλίδη, Ειρήνη Γεωργαλάκη, Μαρία Γεωργιάδου, Άντρη Θεοδότου, Κατερίνα Μαούτσου, Σωτηρία Ρουβολή, Ειρήνη Φαναριώτη, Έλενα Χατζηαυξέντη.
Μια παραγωγή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.
30, 31 Ιουλίου, 1 Aυγούστου. Θέατρο Κήπου, Θεσσαλονίκη
23, 24 Αυγούστου. Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη και περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.
0 comments: