Κριτική θεάτρου: Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φρατζόλα ψωμί

(14-10-2016)

Γράφει η Ροδιά Βόμβολου

"Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φρατζόλα ψωμί" του Ντέιβιντ Άιβς, σε σκηνοθεσία Σοφίας Μαραθάκη.

Οκτώβριος στη Θεσσαλονίκη σημαίνει ένα πράγμα: να αναρωτιέσαι κάθε μέρα σε ποια παράσταση έχεις προγραμματίσει να πας σήμερα, ανοίγοντας ταυτόχρονα την ατζέντα σου για να τσεκάρεις. Με άλλο λόγια, Οκτώβριος σημαίνει Δημήτρια και πολύ θέατρο. Για αυτόν τον μήνα, η πόλη αποκτάει κάτι από αυτά που ζηλεύει στην Αθήνα (κι όπου "κάτι" βάλτε από την μια παραστάσεις και από την άλλη μια φεστιβαλική αίσθηση).

Τα φετινά 51α Δημήτρια έφεραν, μεταξύ άλλων αθηναϊκών ομάδων, την ομάδα ΑΤΟΝΑλ με την παράσταση "Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φρατζόλα ψωμί", σε σκηνοθεσία Σοφίας Μαραθάκη. Πρόκειται για τέσσερα μονόπρακτα του —όχι και πολύ γνωστού στην Ελλάδα— αμερικάνου συγγραφέα Ντέιβιντ Άιβς γραμμένα μεταξύ 1987-1993. Τρεις πίθηκοι κλεισμένοι σε ένα κλουβί προσπαθούν να γράψουν τον Άμλετ για τις ανάγκες ενός πειράματος (Λόγια, Λόγια, Λόγια). Ο Λέων Τρότσκι με ένα τσεκούρι ορειβασίας στο κεφάλι του ζει σε λούπα την μέρα του θανάτου του ενώ συνομιλεί με την γυναίκα του (Παραλλαγές στο θάνατο του Τρότσκι). Ένα ζευγάρι συναντιέται σε ένα καφέ δοκιμάζοντας συνεχώς καινούργιες ατάκες γνωριμίας (Κανένα Πρόβλημα). Και φυσικά ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί. Όλα αυτά συμβαίνουν και στην παράσταση της ομάδας ΑΤΟΝΑλ, πάνω σε ένα ελαφρώς υπερυψωμένο λευκό πατάρι με διάσπαρτες καρέκλες και λίγα σκηνικά μικροαντικείμενα όπως μια νεκροκεφαλή, μια εγκυκλοπαίδεια και τρεις γραφομηχανές (σκηνικά: Κωνσταντίνος Ζαμάνης).

Όταν μια παράσταση σου γεννάει την ανάγκη να πας στην βιβλιοθήκη και να αναζητήσεις το έργο που είδες και τον συγγραφέα του, τότε ήδη έχει πετύχει κάτι πολύ σημαντικό. Και η παράσταση της Μαραθάκη δεν έχει πετύχει μόνο αυτό. Η σκηνοθέτις παίρνει τον παράλογο κόσμο του Άιβς και τον μεταφέρει στον δικό της σκηνικό κόσμο με τρόπο ευφάνταστο, παιχνιδιάρικο και άκρως ξεκαρδιστικό, δίνοντας μας ένα απολαυστικό αποτέλεσμα. Χρησιμοποιώντας ως δομικό στοιχείο την μουσικότητα και τον ρυθμό του κειμένου, η ίδια η Μαραθάκη και οι άλλοι τρεις ηθοποιοί (Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, Γιώργος Σύρμας) δίνουν ένα ρεσιτάλ συντονισμού κάτω από την μπαγκέτα ενός φανταστικού μαέστρου. Η "ενορχήστρωση" τους είναι τόσο άρτια που δεν μπορείς να βρεις καμία παραφωνία σε αυτό το ενιαίο σύνολο. Η καθαρότητα της φόρμας μέσα από την χρήση της μουσικής (Βασίλης Τζαβάρας) και των φωτισμών (Σάκης Μπιρμπίλης), αλλά κυρίως με την —άψογα δουλεμένη σε κάθε μονόπρακτο— κινησιολογία (Βρισηίδα Σολωμού), ενισχύει την ξεκάθαρη σκηνοθετική γραμμή και την συνοχή ύφους της παράστασης.

Η σύνδεση των μονόπρακτων δεν είναι μόνο παρατακτική αλλά και νοηματική. Ξεκινώντας από τον σχολιασμό του ποιητικού λόγου του Σαίξπηρ και καταλήγοντας στον μινιμαλισμό του Φίλιπ Γκλας, η πορεία αυτή μοιάζει να είναι αναγνωρίσιμη και σκηνικά. Από έναν πιο σύνθετο θεατρικό κόσμο με τους ηθοποιούς να υιοθετούν την σωματικότητα των πιθήκων ή το τσεκούρι στο κεφάλι του Τρότσκι ως σκηνικό αντικείμενο, βρισκόμαστε στις τέσσερεις καρέκλες του τελευταίου μονόπρακτου που δεν είναι άλλο από ένα μουσικό παιχνίδι λέξεων πάνω σε μια μόνο φράση, βασισμένο στον μινιμαλιστικό τρόπο μουσικής του ίδιου του Γκλας.

Παρασέρνοντας μας σ’ αυτό το παράλογο σύμπαν της, η ομάδα ΑΤΟΝΑλ κατάφερε να μας κάνει ένα μεγάλο δώρο. Ενώ πριν μπούμε στην παράσταση το γενικότερο κλίμα που επικρατούσε μεταξύ των θεατών ήταν αρκετά κουρασμένο και βαριεστημένο, μετά από τα 70 λεπτά της παράστασης, όλοι βγήκαμε έξω με τόσο διαφορετική ενέργεια και διάθεση, που δεν γινόταν να μην το προσέξεις. Και τις παραστάσεις που μας κάνουν τόσο απλόχερα τέτοιο δώρο απόλαυσης, γέλιου και κυρίως καλού θεάτρου πρέπει τουλάχιστον να τις στηρίζουμε και να τις ευχαριστούμε.

Related Items ΔΗΜΗΤΡΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2016-2017 ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ