"Αν το θέατρο ήταν θρησκεία" γράφει ο Ντέιβιντ Μάμετ* "πολλές από τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις αυτού του βιβλίου θα μπορούσαν να θεωρηθούν αιρετικές". Όπως πάντα, ο Μάμετ δε μασά τα λόγια του: στο βιβλίο αυτό, ο καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος και δοκιμιογράφος διακηρύσσει ούτε λίγο ούτε πολύ το τέλος της παντοδυναμίας του σκηνοθέτη και των θεωριών περί υποκριτικής. Για τον Μάμετ, οι ηθοποιοί είτε είναι καλοί είτε δεν είναι ηθοποιοί, και οι καλοί ηθοποιοί γενικά λειτουργούν καλύτερα χωρίς την παρέμβαση κάποιου σκηνοθέτη, όσο καλές προθέσεις κι αν έχει εκείνος. Το κριτικό βλέμμα του δεν αφήνει καμία πτυχή του θεάτρου ασχολίαστη: από τα έργα "κοινωνικού προβληματισμού" και την έννοια της πολιτικής ορθότητας έως τις σχολές ηθοποιίας, τον Στανισλάφσκι και τον ελιτισμό, όλα σχολιάζονται με το καυστικό και αποφθεγματικό του ύφος. Σε έναν κόσμο που συχνά φοβάται τις αλλαγές, το βιβλίο αυτό συνιστά μια σοβαρή πρόκληση προς όλους, σπουδαστές, δασκάλους και σκηνοθέτες (συμπεριλαμβανομένου του Μάμετ), καλώντας τους να γίνουν ακόμα καλύτεροι.
* Γεννημένος το 1947, ο εβραϊκής καταγωγής Ντέιβιντ Άλαν Μάμετ ανακάλυψε την αγάπη του για το θέατρο και τη γλώσσα όταν ξεκίνησε στην ηλικία των δεκαπέντε ετών να εργάζεται στο Hull House Theatre. Το 1969 αποφοίτησε από το Goddard College όπου σπούδασε λογοτεχνία και θέατρο και λίγο αργότερα σπούδασε υποκριτική στο Νeighborhood Play School of theatre της Νέας Υόρκης.
Πρώτο έργο που έγραψε το Duck variations (1972), ενώ η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1974 με το Sexual perversity in Chicago. Ένα χρόνο αργότερα το έργο Αμερικανικός βούβαλος τον καθιέρωσε σαν ένα δυναμικό εκφραστή της κατάρρευσης του αμερικανικού καπιταλιστικού συστήματος και του χάρισε το βραβείο της ένωσης κριτικών της Νέας Υόρκης. Την ίδια περίοδο έγραψε τα έργα: Η ζωή στο θέατρο, Το δάσος, Reunion και Dark pony.
Με το έργο Οικόπεδα με θέα (1984) αναδεικνύεται η επίμονη εργασία του πάνω στη δημιουργική έκφραση της γλώσσας. Η κριτική υποδέχτηκε το έργο "σαν ένα καλά δομημένο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο, μια ποιητική διαδρομή στην αισχρότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς". Ένα βραβείο Pulitzer κι ακόμη ένα βραβείο της ένωσης κριτικών, ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις αυτού του έργου. Το 1988 έγραψε το Speed the plow, μια σάτιρα της αμερικανικής βιομηχανίας κινηματογράφου.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ασχολήθηκε και με το κινηματογραφικό σενάριο. Έκανε το remake της ταινίας Ο ταχυδρόμος θα χτυπήσει δυο φορές (1981), αλλά και το σενάριο για το The verdict (1982), που του χάρισε μια υποψηφιότητα για Oscar. To 1987 έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία House of games.
Παράλληλα με τη γραφή στον τομέα της μυθοπλασίας ο Mamet αποτύπωσε τις θεωρητικές του απόψεις για το αμερικανικό θέατρο, τη ρεαλιστική γραφή, τη δυναμικότητα της γλώσσας, τη χρήση της βίας και τις υποκριτικές φόρμες, σε μια σειρά δοκιμίων όπως το Writing in restaurants (1986) και Some freaks (1989). Δίδαξε στη δραματική σχολή του Yale και στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Έχει αρθρογραφήσει στις εφημερίδες The Huffington Post και Village voice, γράφοντας για θέματα που αναδεικνύουν του πολιτικούς και κοινωνικούς του προβληματισμούς.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν διατήρησε τη σχέση του με το κινηματογραφικό σενάριο και τη δοκιμιακή γραφή. Στο θέατρο ξεχωρίζει η Ολεάννα (1992) λόγω της δυναμικότητας και της αμφισημίας του θέματος. Ακολούθησαν, ανάμεσα σε άλλα, το Boston marriage (1999), το November (2007), —μια σάτιρα της αμερικανικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής με βασικό χαρακτήρα τον πρόεδρο των Ηνωμένων πολιτειών— και το Race (2009). Τελευταία, μέχρι στιγμής, συγγραφική δουλειά στο θέατρο είναι το The Anarchist (2011).
Έχει αποκτήσει δύο παιδιά από το γάμο του με την ηθοποιό Rebecca Pidgeon, το 1991, καθώς επίσης κι άλλα δύο από τον πρώτο του γάμο με την ηθοποιό Lindsay Crouse.
Από το πρόγραμμα της παράστασης: Ντέιβιντ Μάμετ, Ολεάννα, ομάδα Passatempo (συμπαραγωγή με την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης), Θεσσαλονίκη 2011.
0 comments: