Επιτρέποντες του Μένανδρου: θέατρο φυγής προς έναν κόσμο χαρούμενο

Επιστρέφοντας από μακρά απουσία εκτός Αθηνών, ο νιόπαντρος Χαρίσιος ανακαλύπτει ότι η γυναίκα του γέννησε παιδί, το οποίο προφανώς δεν μπορεί να είναι δικό του. Αγανακτισμένος, εγκαταλείπει τη συζυγική εστία και περνά τον καιρό του μπεκρολογώντας και ασωτεύοντας στο σπίτι του φίλου του Χαιρέστρατου.

Ο πεθερός του, Σμικρίνης, αγανακτισμένος επίσης από τις σπατάλες του γαμπρού του, τις οποίες θεωρεί απειλή για την προίκα της κόρης του, αποφασίζει να εξασκήσει το δικαίωμα της αφαιρέσεως που του παρείχε ο αθηναϊκός νόμος και να χωρίσει την κόρη του από τον άντρα της, έστω και παρά τη θέλησή της (ἀφαίρεσις ονομάζεται το δικαίωμα του κυρίου της νύφης, εν προκειμένω του πατέρα, να διαλύσει τον γάμο, αν θεωρεί ότι αντιβαίνει με τα συμφέροντα της γυναίκας). Εν τω μεταξύ έχει προηγηθεί η σκηνή που έδωσε στο έργο τον τίτλο του: δύο δούλοι φιλονικώντας για τα χρυσαφικά που συνόδευαν ένα έκθετο παιδί (δηλαδή παιδί που ουσιαστικά το είχαν εγκαταλείψει κάπου να πεθάνει, επειδή ήταν ανεπιθύμητο), καλούν τον Σμικρίνη να λειτουργήσει ως διαιτητής στη διαφορά τους (ἐπιτρέπω τινί τι σημαίνει εμπιστεύομαι υπόθεσή μου σε κάποιον). Το παιδί, βεβαίως, είναι ο γιος της Παμφίλης, τον οποίο είχε εκθέσει, προκειμένου να μην εκτεθεί η ίδια στα μάτια της κοινωνίας…

"Επιτρέποντες" του Μένανδρου, σε σκηνοθεσία Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων.

Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη σημειώνει: "Ο Μένανδρος (342π.X-291π.X), έγραψε, εκτός από τον "Δύσκολο" και τη "Σαμία", τους "Επιτρέποντες", αμέσως μετά τους πολέμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τις αναταραχές που προέκυψαν από αυτούς. Ήθελε με αυτό τον τρόπο να μεταφέρει το ενδιαφέρον του κοινού από τις πολιτικές εξελίξεις, σε θέματα πιο καθημερινά και οικεία και σε θεματολογία που σχετιζόταν με "τα του οίκου του", με στόχο το κοινό να ξεχαστεί και να επικεντρωθεί σε πιο προσωπικά και κοινωνικά ζητήματα. Προτείνει δηλαδή ένα θέατρο φυγής προς ένα κόσμο πιο χαρούμενο, ερωτικό, τρυφερό, με γούστο και ευγένεια, στον οποίο, τα όποια προβλήματα, παρά τις παρεξηγήσεις και τα μπερδέματα, είναι δυνατόν να επιλυθούν. Σε αυτό τον κόσμο, οι ήρωες θα μπορούσαν να είναι κάποιοι σαν εμάς, σ’ εκείνη την εποχή και την συνθήκη. Έτσι ο Μένανδρος με δάνεια στον Πλαύτο και τον Τερέντιο, στην commedia dell’ arte, τον Μολιέρο και πολλούς άλλους, στην πραγματικότητα εγκαινιάζει το μεταγενέστερο ευρωπαϊκό θέατρο, με τους τύπους και τους χαρακτήρες που δομεί. Παρουσιάζει διαφορές από τον Αριστοφάνη αλλά παραμένει εξίσου κωμικός και ιδιοφυής .

Η παράστασή μας είναι τοποθετημένη στις αρχές του 20ου αιώνα, λίγο μετά την βιομηχανική επανάσταση, την belle epoque, τις διεκδικήσεις των δικαιωμάτων των γυναικών από τις σουφραζέτες, την αρχή της αστική ευημερίας και ευρωπαϊκής ανάπτυξης. Όπως με τον Μένανδρο αλλάζει μια εποχή, έστω και θεατρική, έτσι και εμείς κάνοντας αυτό τον αναχρονισμό, φέραμε την παράσταση στην αρχή μιας εποχής όπου όλα αλλάζουν. Κωμωδία λοιπόν, γλυκιά, ιλαρή, ανάλαφρη, να ταιριάζει στο καλοκαίρι και στους ανοιχτούς χώρους, στους οποίους θα περιοδεύσει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Ιωαννίνων. Ταιριαστή επίσης και με κάποια μοτίβα και παραδόσεις της Βόρειας Ελλάδας και του εκπληκτικού νομού Ιωαννίνων.

Ας αφεθούμε λοιπόν αυτό το καλοκαίρι να ξεχάσουμε για λίγο τις "συγκρούσεις" που προηγήθηκαν και που πιθανόν θα ακολουθήσουν, για να διασκεδάσουμε με κάποιους που μπορεί να μοιάζουν σαν και μας και που μπορεί να τους απασχολούν τα ίδια ζητήματα με μας, ελπίζοντας και ευχολογώντας σε μια αλλαγή που πρόκειται να έρθει".

Μετάφραση: Τάσος Ρούσσος

Μουσική: Στάθης Δρογώσης
Σκηνικά–κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
Επιμέλεια κίνησης: Χρυσάνθη Παπαγεωργίου, Δώρα Ζούμπα
Φωτισμοί: Παναγιώτης Λαμπής
Φωνητική διδασκαλία: Ειρήνη Δόβα
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Μαχαίρα.

Παίζουν: Ζωή Ιωαννίδη, Μαρία Κατσουλίδη, Γιάννης Κοτσαρίνης, Γιώργος Κρήτος, Κατερίνα Μπιλάλη, Άρης Τσαμπαλίκας.

Το πρόγραμμα της περιοδείας: 

Παρασκευή 5 Αυγούστου, Άνω Καλεντίνη Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη
Σάββατο 6 Αυγούστου, Χρυσοβίτσα Δήμου Μετσόβου
Κυριακή 7 Αυγούστου, Πλατάνια Δήμου Δωδώνης
Τετάρτη 10 Αυγούστου, Πάπιγκο Δήμου Ζαγορίου
Πέμπτη 11 Αυγούστου, Πλατανούσα Δήμου Βορείων Τζουμέρκων
Παρασκευή 12 Αυγούστου, Δερβίζιανα Δήμου Δωδώνης
Σάββατο 13 Αυγούστου,  Ζωτικό Δήμου Δωδώνης
Κυριακή 14 Αυγούστου, Λευκάδα
Τετάρτη 17 Αυγούστου, Γρεβενίτι Δήμου Ζαγορίου
Πέμπτη 18 Αυγούστου, Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης
Σάββατο 20 Αυγούστου, Κοζάνη
Κυριακή 21 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Κήπου
Δευτέρα 22 Αυγούστου, Συκιές Θεσσαλονίκης
Παρασκευή 26 Αυγούστου, Καναλάκι Δήμου Πάργας
Σάββατο 27 Αυγούστου, Ασπράγγελοι Δήμου Ζαγορίου
Κυριακή 28 Αυγούστου, Ελεούσα Δήμου Ζίτσας
Δευτέρα 29 Αυγούστου, Δροσιά Ιωαννίνων
Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου, Κληματιά Δήμου Ζίτσας
Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, Νέα Σμύρνη, Αθήνα