Αναζήτηση ενός Πλούτου ιδεών και αξιών

Ο Χρεμύλος, πνιγμένος στα χρέη, αναζητά στο Μαντείο των Δελφών χρησμό για τον σωστό τρόπο να μεγαλώσει το γιο του: τίμιο και φτωχό ή πλούσιο και απατεώνα; Η Πυθία, όπως πάντα ομιχλώδης, τον προτρέπει να πάρει σπίτι του τον πρώτο που θα συναντήσει αποχωρώντας από το Μαντείο. Αυτός είναι ένας τυφλός γέρος, ο Θεός Πλούτος, τιμωρημένος από τον Δία για να μη βλέπει που μοιράζει τα πλούτη, ο οποίος αρνείται να θεραπευτεί γιατί φοβάται την οργή του Θεού. 

Μεταπείθεται ωστόσο από τον Χρεμύλο και τον υπηρέτη του, Καρίωνα, ώστε να διαθέτει τον πλούτο σε όσους τον αξίζουν και όχι στους φαύλους ρήτορες και τους απατεώνες. Η θεά Πενία παρεμβαίνει και προσπαθεί να πείσει πως ο πλούτος θα καταστρέψει τους πολίτες, μιας και οι φτωχοί θα επαναπαυθούν, με αποτέλεσμα να γίνουν τεμπέληδες. Εξανίστανται επίσης όλοι οι επιτήδειοι —των ιερέων μη εξαιρουμένων— οι οποίοι χάνουν τα προνόμιά τους.

"Πλούτος" του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη.

Σύγχρονος του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404), που σήμανε την πτώση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, ο Αριστοφάνης πραγματεύεται με διεισδυτικότητα και ακρίβεια την έκπτωση των αξιών. Κεντρική θέση στα έντεκα σωζόμενα έργα του κρατά η σφοδρή κριτική του στην πολιτική, κοινωνική, ηθική και οικονομική κρίση κατά τη διάρκεια της εκπεσούσης αθηναϊκής δημοκρατίας, με λόγο σύγχρονο και τολμηρό –σε σημείο σοκαριστικό για τα δεδομένα της εποχής. Γεγονός που εξισορροπούσε έντεχνα με την εκλεπτυσμένη παράλληλη χρήση της γλώσσας και συμπυκνωμένα νοήματα που απομακρύνονταν από τους κώδικες της κωμωδίας, αγγίζοντας βαθιά το συναίσθημα των θεατών, κατορθώνοντας έτσι να εμποτίσει το κοινό του με τα μηνύματα που επιδίωκε να περάσει μέσω των έργων του.

Ο "Πλούτος" παρουσιάστηκε το 388 π.Χ., στο τέλος περίπου του Κορινθιακού πολέμου. Η Αθήνα ήλπιζε σε ανάκτηση της αίγλης της –μάταια όμως, αφού η πολιτισμική κρίση ήταν βαθιά, η έκπτωση των ηθών έπληττε βάναυσα τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο και η οικονομία κατέρρεε επιτρέποντας την επικράτηση των επιτηδείων, με την ανοχή βεβαίως της διεφθαρμένης πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας. Κι εδώ παρεμβαίνει με το έργο του ο Αριστοφάνης. Απογυμνώνει τους ηγέτες του και επαναφέρει το αίτημά του για δίκαιη πολιτεία, αναπτύσσοντας έναν προβληματισμό πάνω στην άδικη κατανομή του πλούτου και στην έκρηξη της διαφθοράς.

Ο Γιώργος Κιμούλης σημειώνει: "Στη σύγχρονη κοινωνία, όπου το χρήμα αποτελεί πλέον το θεμέλιο ολόκληρου του συστήματος αξιών, η συγκεκριμένη παράσταση επικεντρώνει την ερμηνεία αυτής της αριστοφανικής κωμωδίας, σ’ ένα γεγονός που σχεδόν τις περισσότερες παραβλέπεται: στο ότι ο ποιητής στο τέλος του έργου εγκαθιστά τον Θεό Πλούτο στο ίδιο το κράτος, δίδοντας έτσι στους πολίτες τη δυνατότητα, απ’ τη στιγμή που όλα τα αναγκαία αγαθά θα είναι δημόσια, να αναζητήσουν τον πραγματικό πλούτο στις ιδέες και στις αξίες, που ίσως έχουν ξεχάσει.

Μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης

Διασκευή: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας
Κοστούμια: Σοφία Νικολαϊδη
Μουσική: Γιώργος Ανδρέου
Στίχοι: Ισαάκ Σούσης
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Κινησιολογική επιμέλεια: Ελπίδα Νίνου, Θανάσης Γιαννακόπουλος
Μουσική διδασκαλία: Παναγιώτης Τσεβάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίκη Παλληκαράκη

Παραγωγή: Αφοί Τάγαρη, σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας.

Παίζουν: Γιώργος Κιμούλης (Πλούτος, Πενία), Γιάννης Μπέζος (Χρεμύλος), Πέτρος Φιλιππίδης (Καρίων), Τάσος Γιαννόπουλος (Βλεψίδημος, Συκοφάντης Γριά, Ερμής), Αλμπέρτο Φάϊς (Δίκαιος, Ιερέας)

Χορός: Χριστέλα Γκιζέλη, Βερόνικα Δαβάκη, Ευθύμης Ζησάκης, Αλέξανδρος Ζουγανέλης, Παναγιώτης Κατσώλης, Κατερίνα Μαούτσου, Χριστίνα Σπατιώτη, Ντένια Στασινοπούλου, Ειρήνη Τσαβά, Ελένη Τσιμπρικίδου, Γιώργης Τσουρής, Χάρης Χιώτης. 

Το πρόγραμμα της περιοδείας: 

ΙΟΥΛΙΟΣ 2016

1 και 2 Ιουλίου, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

4 Ιουλίου, Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ

5 Ιουλίου, Τρίκαλα, Θέατρο Φρουρίου

6 Ιουλίου, Βέροια, Θέατρο Άλσους "Μελίνα Μερκούρη"

7 Ιουλίου, Γιαννιτσά, Ανοιχτό Θέατρο

8 Ιουλίου, Ιωάννινα, Θέατρο ΕΗΜ-Φρόντζου

9 Ιουλίου, Κέρκυρα, Θέατρο Μον Ρεπό "Ρένα Βλαχοπούλου"

10 Ιουλίου, Πρέβεζα, Κηποθέατρο "Γιάννης Ρίτσος"

11 Ιουλίου, Λευκάδα, Ανοιχτό Θέατρο

12 Ιουλίου, Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο

13 Ιουλίου, Αρχαία Ολυμπία, Θέατρο Φλόκα

15 Ιουλίου, Πειραιάς, Βεάκειο

16 και 17 Ιουλίου, Παπάγου, Κηποθέατρο

18 Ιουλίου, Πετρούπολη, Θέατρο Πέτρας

19 Ιουλίου, Αίγιο, Ανοιχτό Θέατρο "Γιώργος Παππάς"

21 Ιουλίου, Βύρωνας, Θέατρο Βράχων

22 Ιουλίου, Σαλαμίνα, Ευριπίδειο Θέατρο

23 Ιουλίου, Πόρτο Ράφτη, Σινέ Άλεξ

25 και 26 Ιουλίου, Ηράκλειο Κρήτης, Κηποθέατρο "Νίκος Καζαντζάκης"

27 Ιουλίου, Ρέθυμνο, Θέατρο Ερωφίλη

28 και 29 Ιουλίου, Χανιά, Θέατρο Ανατολικής Τάφρου

31 Ιουλίου, Σπάρτη, Σαϊνοπούλειο Αμφιθέατρο 

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2016

1 Αυγούστου, Μεσσήνη, Αρχαίο Θέατρο

2 Αυγούστου, Ήλιδα, Αρχαίο Θέατρο

3 Αυγούστου, Οινιάδες, Αρχαίο Θέατρο

4 Αυγούστου, Δελφοί, Θέατρο Φρύνιχος

5 Αυγούστου, Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, Αμφιθέατρο

6 Αυγούστου, Δίον, Αρχαίο Θέατρο

7 Αυγούστου, Σίβηρη Χαλκιδικής, Αμφιθέατρο

8 και 9 Αυγούστου, Αλεξανδρούπολη, Θέατρο Πάρκου

10 Αυγούστου, Κομοτηνή, Θερινό Δημοτικό Θέατρο

11 Αυγούστου, Αμφίπολη, Αρχαίο Θέατρο

12 και 13 Αυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

25 Αυγούστου, Νέα Μάκρη Αττικής, Πολιτιστικό Πάρκο

26 Αυγούστου, Νίκαια, Κατράκειο

27 Αυγούστου, Χαλκίδα, Θέατρο "Ορέστης Μακρής"

29 Αυγούστου, Λαμία, Φεστιβάλ Οίτης (Υπάτη)

30 Αυγούστου, Βόλος, Ανοιχτό Θέατρο "Μελίνα Μερκούρη"

31 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016

1 Σεπτεμβρίου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους

2 Σεπτεμβρίου, Σέρρες, Αμφιθέατρο ΤΕΙ

3 Σεπτεμβρίου, Κοζάνη, Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο

4 Σεπτεμβρίου, Πτολεμαίδα, Υπαίθριο Θέατρο

5 Σεπτεμβρίου, Καρδίτσα, Θέατρο Μητρόπολης

6 Σεπτεμβρίου, Αιγάλεω, Δημοτικό Θέατρο "Αλέξης Μινωτής"

8 Σεπτεμβρίου, Γαλάτσι, Θέατρο Βεΐκου

9 Σεπτεμβρίου, Κορυδαλλός, Δημοτικό Θέατρο "Θανάσης Βέγγος"

10 Σεπτεμβρίου, Μενίδι, Θέατρο "Μίκης Θεοδωράκης"

12 και 13 Σεπτεμβρίου, Ηλιούπολη, Δημοτικό Θέατρο "Δημήτρης Κιντής"

15 Σεπτεμβρίου, Νέα Σμύρνη, Θέατρο Άλσους.