Ξυπνώντας με φτερά στην πλάτη...

Ο πυρήνας του μύθου της Μεταμόρφωσης του Κάφκα είναι τόσο απλός όσο και σουρεαλιστικός: ο Γκρέγκορ Σάμσα, ένας πλασιέ, ξυπνάει ένα πρωί μεταμορφωμένος σε έντομο. Με αυτή τη βάση και μέσα από τα μάτια του ήρωα-εντόμου, ο Κάφκα στήνει μια καθαρά ρεαλιστική ιστορία, ένα απολύτως πιστευτά ψυχολογικό πείραμα, που υπογραμμίζεται από πλήθος οδυνηρών και εύστοχων λεπτομερειών στην περιγραφή προσώπων και πραγμάτων. Ο Κάφκα ξετυλίγει με αριστοτεχνικό τρόπο τις αγωνίες, τις ενοχές και την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου και μετασχηματίζει αυτή την άχαρη και ανούσια ύπαρξη σε ύλη, σε σωματική υπόσταση.
"Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας", έγραφε ο Κάφκα στον Όσκαρ Πόλλακ λίγα χρόνια πριν από τη συγγραφή της Μεταμόρφωσης, ενός έργου που ανήκει χωρίς αμφιβολία ακριβώς σε αυτή την κατηγορία βιβλίων.  Γράφτηκε το 1912 και κυκλοφόρησε το 1916 -ένα από τα λίγα έργα του Τσέχου συγγραφέα που εκδόθηκαν όσο εκείνος ζούσε.

Απόσπασμα από το κείμενο

Ξυπνώντας από έναν εφιάλτη, o Γκρέγκορ Σάμσα, συνειδητοποιεί πως έχει μεταμορφωθεί σε τεράστιο έντομο. Ξαπλωμένος ανάσκελα πάνω στη σκληρή πλάτη του που έμοιαζε με πανοπλία, σκύβει λίγο το κεφάλι του για να δει την τουρλωτή καφετιά κοιλιά του που ήταν χωρισμένη σε σκληρά τμήματα. Τα πολυάριθμα πόδια του, που ήταν αξιοθρήνητα λεπτά σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα του, έτρεμαν αδύναμα μπροστά στα μάτια του. 

"Τι μου συνέβη;" σκέφτηκε. Δεν ήταν όνειρο. Το δωμάτιο του, ένα συνηθισμένο δωμάτιο λίγο πιο μικρό από το κανονικό, στεκόταν ήσυχο ανάμεσα στους τέσσερις γνώριμους τοίχους του. Πάνω από το τραπέζι, όπου ήταν σκορπισμένα ανάκατα δείγματα από υφάσματα —ο Σάμσα ήταν περιοδεύων πωλητής—, κρέμονταν μια εικόνα που είχε κόψει πρόσφατα από ένα περιοδικό και που την είχε βάλει σε επίχρυση κορνίζα. Η εικόνα παρίστανε μια γυναίκα με γούνινο καπέλο και γούνινη εσάρπα, που άπλωνε προς το μέρος του θεατή ένα γούνινο μανσόν που μέσα του χανόταν το χέρι της από τον αγκώνα και κάτω. 

Ο Γκρέγκορ στράφηκε προς το παράθυρο. Ο βροχερός καιρός ( οι σταγόνες της βροχής έπεφταν πάνω στο μεταλλικό περβάζι του παραθύρου) τον μελαγχόλησε. "Γιατί να μην κοιμηθώ λιγάκι και να ξεχάσω όλες αυτές τις ανοησίες", σκέφτηκε, όμως αυτό δεν μπορούσε να το κάνει, γιατί είχε συνηθίσει να κοιμάται γυρισμένος προς τα δεξιά και τώρα στην κατάσταση που βρισκόταν ήταν αδύνατο να στρίψει. Το προσπάθησε εκατό φορές με κλειστά τα μάτια για να μην βλέπει τα αδύναμα πόδια του και εγκατέλειψε μόνο όταν ένιωσε έναν ελαφρύ πόνο στο πλευρό του, που μέχρι τότε του ήταν άγνωστος.

Τώρα στη θεατρική σκηνή

Η μεταμόρφωση του Φραντς Κάφκα, σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου.

info: Μετάφραση: Δανάη Σπηλιώτη, Σάββας Στρούμπος, σκηνικά: Γιώργος Κολιός,
κοστούμια: Γιώργος Κολιός, Rebekka Gutsfeld, μουσική: Λεωνίδας Μαριδάκης,
φωτισμοί : Κώστας Μπεθάνης.

Παίζουν: Μαρία Αθηναίου, Ελεάνα Γεωργούλη, Θοδωρής Σκυφτούλης, Σάββας Στρούμπος, Μιλτιάδης Φιορέντζης.

Μια παραγωγή της ομάδας θεάτρου Σημείο Μηδέν.

Στο θέατρο Άνετον (Παρασκευοπούλου 42, Θεσσαλονίκη), 5 & 6 Ιανουαρίου στις 21:00.

Κριτική θεάτρου: Το μαύρο νερό της Ρεζά Ντε Βετ

Στα σκοτεινά νερά του υποσυνείδητου

Το μαύρο νερό (African Gothic), σε σκηνοθεσία Ελεονώρας Αϊβαζίδου, στο Studio Vis Motrix.

Στο έργο της νοτιοαφρικανής Ρεζά ντε Βετ δύο αδέρφια που έχασαν τους γονείς τους με βίαιο τρόπο, προσπαθούν να επιβιώσουν μέσα σε αντίξοες συνθήκες, ανταλλάσσοντας οικογενειακά κειμήλια με τρόφιμα. Ζουν σε μια απομονωμένη αγροικία, αδυνατούν να αποδεχτούν τη ζοφερή πραγματικότητα και κινούνται ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν. Ανακαλούν συχνά στιγμές και περιστατικά του οικογενειακού τους παρελθόντος και τα ζωντανεύουν παίζοντας τους ρόλους των γονιών τους. Τα πρόσωπα του έργου αδυνατούν να προβούν σε επιβεβλημένες αλλαγές και όταν αυτές τους επιβάλλονται υποχρεωτικά, οδηγούνται σε καταστροφικά αποτελέσματα. Αυτή η συνθήκη και η αντιπαραβολή της με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, κάνουν το έργο εξαιρετικά επίκαιρο.

Στο κείμενο της ντε Βετ υπάρχουν στοιχεία που παραπέμπουν στη σύγχρονη βρετανική γραφή (τα έργα της άλλωστε έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και έχουν παρουσιαστεί σε αγγλόφωνες χώρες). Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ένα συνηθισμένο δραματουργικό μοτίβο αυτής της σχολής, αυτό της εισβολής ενός "ξένου" που έρχεται να διαταράξει τις ισορροπίες και να αναδιαμορφώσει συνήθειες και συμπεριφορές. Χαρακτηριστικό στοιχείο της γραφής του Πίντερ, που συναντούμε και σε έργα του in yer face theatre. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο "ξένος" είναι ένα δικηγόρος που καταφθάνει για να αλλάξει, να αλλοιώσει τον κόσμο που επιμελώς έχουν χτίσει και έχουν αγκιστρωθεί πάνω σε αυτόν, τα δύο αδέλφια.
Το έργο θυμίζει το Penetrator του Άντονι Νίλσον και ακόμη περισσότερο τον Δίκρανο Disney του Φίλιπ Ρίντλεϊ. Οι κοινές αναφορές με το δεύτερο έργο είναι ακόμη περισσότερες αφού και εδώ έχουμε δύο ορφανά παιδιά που αναμοχλεύουν ιστορίες από το παρελθόν και δέχονται την επίσκεψη μιας αλλόκοτης, ξένης φιγούρας. Η κοινοτοπία (και αδυναμία) της δραματουργικής φόρμας και της πλοκής του έργου, φωτίζεται από τον μυστηριακό, γοητευτικό χώρο δράσης στον οποίο τοποθετείται το έργο, την αφρικανική εξοχή με το χώμα και τη σκόνη και από τα στοιχεία του μαγικού ρεαλισμού με τα οποία είναι εμποτισμένο.

Η σκηνοθετική πρόταση της Ελεονώρας Αϊβαζίδου ενισχύει το κείμενο, φωτίζει τα προτερήματα του και κάνει ενδιαφέρουσα τη σκηνική του παρουσίαση. Η σκηνοθεσία αναδεικνύει το παιχνίδι ανάμεσα στο συνειδητό και στο ασυνείδητο που διατρέχει όλο το έργο και ταυτόχρονα το φέρνει σε αντιπαραβολή με τα κωμικά στοιχεία που αφθονούν στο έργο. Το αποτέλεσμα είχε ρυθμό και κατά τη γνώμη μου η σκηνική προσέγγιση του κειμένου ήταν πιο μεστή από το ίδιο το κείμενο.
Το κουαρτέτο των ηθοποιών προσμετράται στα θετικά της παράστασης. Στους ρόλους των δύο παιδιών η Μαρία Χατζηιωαννίδου και ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος. Δημιούργησαν ένα δίδυμο αλληλοεξαρτώμενων ανθρώπων, δύο συγκοινωνούντων δοχείων. Δύο σώματα σε διαρκή σκηνική αλληλεπίδραση που κινούνται με ακρίβεια στον χώρο παίζοντας ένα επώδυνο παιχνίδι με διαρκείς στάσεις στο συνειδητό και στο ασυνείδητο. Καλύτερες στιγμές τους αυτές που "φέρνουν" στη σκηνή τις εικόνες από το παρελθόν και υποδύονται τους γονείς τους. Η Μαρία Χατζηιωαννίδου καταθέτει μια πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία, αφού καταφέρνει να απεικονίσει σκηνικά τις διαρκείς ψυχικές μεταπτώσεις της ηρωίδας, από το επίπεδο της απάθειας σε αυτό της ακραίας ψυχολογικής φόρτισης, και αντίστροφα, ενώ έχει και σπαρταριστές κωμικές στιγμές όταν υποδύεται την αυστηρή, απόμακρη μητέρα, σαρώνοντας τη σκηνή με το μισοφορεμένο μεγαλίστικο φόρεμα.
Στους υπόλοιπους ρόλους, η Μάρα Τσικάρα ως μυστηριώδης νταντά που υποκαθιστά την μητρική προστατευτική φιγούρα και ο Αλέξανδρος Ζαφειριάδης, ως αμήχανος "εισβολέας" δικηγόρος, που πέφτει θύμα των ίδιων του των προθέσεων.

Κορνήλιος Ρουσάκης

Σύγχρονες αποδόσεις της Μήδειας στο παγκόσμιο θέατρο

Η δημοφιλέστατη διασκευή της Μήδειας από τον Robinson Jeffers, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1947 στη Νέα Υόρκη και συνέχισε με 214 παραστάσεις επί τρία χρόνια, είναι ένα παράδειγμα που δείχνει ότι ο διεθνής ρόλος της αναβίωσης του αρχαίου ελληνικού δράματος διευρύνεται. Η Μήδεια του Jeffers ήταν η πρώτη θεατρική παραγωγή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας που γεννήθηκε στην Αμερική και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη, σε μια περιοδεία η οποία έγινε το 1951.

Ο διακεκριμένος ιάπωνας σκηνοθέτης Yukio Ninagawa σκηνοθέτησε τη Μήδεια με τρεις άνδρες ηθοποιούς (στο Τόκιο το 1978) και παρέμεινε σε βαθμό αξιοσημείωτο πιστός στο κείμενο του Ευριπίδη. Η παράσταση του Ninagawa έδειχνε πόσο μπορούσε να διευρύνει τη συγκινησιακή κλίμακα της δράσης ένας χορός ασκημένος σε χορευτικές τεχνικές του θεάτρου Καμπούκι. Η παράσταση ταξίδεψε και μέχρι το Εδιμβούργο, το 1986, σε μια περίοδο που η Μήδεια είχε την τύχη να παιχτεί σε αρκετές νέες φεμινιστικές και αντιρατσιστικές παραστάσεις στο Λονδίνο. 

Μια τριλογία με τη Μήδεια, τις Τρωάδες του Ευριπίδη και την Ηλέκτρα του Σοφοκλή παρουσίασε ο Andrei Serban το 1989, όταν μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Ceausescu, κλήθηκε να επιστρέψει στη Ρουμανία και να γίνει διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Ο Serban ασχολήθηκε σχεδόν μόνο κατ' επίφαση με τα κείμενα των έργων, καθώς ερμήνευσε στην τριλογία ως μυθολογικό κύκλο με θέμα την οικογένεια των Ceausescu, στο ύφος του Γκροτόφσκι. 

Η διαδρομή που ακολούθησε η Μήδεια με την Diana Rigg σε σκηνοθεσία Jonathan Kent, από το Almeida Theatre του Λονδίνου το 1992, έπειτα στο Wyndham's Tehatre στο West End το 1993 και τέλος στο Broadway το 1994, μαρτυρεί ουσιαστικά ότι οι αρχαίες ελληνικές τραγωδίες βρίσκονται στο επίκεντρο του παραδοσιακού ρεπερτορίου του αγγλόφωνου θεάτρου.

Fiona Macintosh, "Η τραγωδία επί σκηνής: θεατρικές παραστάσεις τον δέκατο ένατο και τον εικοστό αιώνα", στο: P. E. Easterling (επίμ.), Οδηγός για την αρχαία ελληνική τραγωδία, μετ. Λίνα Ρόζη, Κώστας Βαλάκας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2010.

Τώρα στη Θεσσαλονίκη

Μήδεια του Ευριπίδη, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Απόστολου Αποστολίδη.

Το Θέατρο Έξω από τα Τείχη παρουσιάζει τη Μήδεια του Ευριπίδη, έργο που διδάχτηκε το 431 π.Χ. με την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου.
Διαχρονικά επίκαιρο και πολύσημο, εκτός των άλλων μελετά τις αντοχές της συνύπαρξης αλλότριων ανθρώπινων χαρακτήρων που τους ένωσε το ερωτικό πάθος, ενοφθαλμίζοντας μια ξένη σε ένα διαφοροποιημένο αξιακά και πολιτισμικά περιβάλλον.
Πάθος πρωτόγονο, ενστικτώδες και απόλυτο, εγκλωβισμένο σε συμβάσεις που ορίζουν ο ορθολογισμός, η χρησιμοθηρία και ο κυνισμός των ατομικών συμφερόντων.
Έτσι ο ποιητής χτίζει την προσωπικότητα της αλλοδαπής Μήδειας και συντάσσει γεωμετρικά μια χορογραφία θανάτου και καταστροφής, την συνέπεια του στενότερου ανθρώπινου δεσμού, και την αγριότερη γυναικεία μορφή του αρχαίου ελληνικού δράματος που έλλογα σπαράσσει και σπαράσσεται, ολοκληρωτικά δοσμένη στην μανία της εκδίκησης που γέννησε η διάψευση της απόλυτης διαθεσιμότητάς της στον έλληνα Ιάσωνα.

info: Μετάφραση: Μίνως Βολανάκης, ήχος: Θοδωρής Μαυροειδής, μουσική επιμέλεια: Μιχάλης Γούτης, επιμέλεια κίνησης: Πέννυ Γραικού, εκτέλεση κοστουμιών: Κική Ιωαννίδου, φωτογραφία: Σοφία Ζωντανού, Σχεδιασμός αφίσας - έντυπου υλικού: Σοφία Ζωντανού.

Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Μακίσογλου Ελένη, Κολότσιος Σάκης, Γραικού Πέννυ, Μωραΐτοπούλου Βάλια, Τσιλινίκος Δημήτρης, Δεληνικόπουλος Χάρης.

Στο θέατρο Έξω από τα Τείχη (Πανεπιστημίου 2, Ευαγγελίστρια), από 21 Δεκεμβρίου.

Παρασκευή-Κυριακή: 21:15.

Των χωρών τα παραμύθια στη Θεσσαλονίκη

Η Eunic Greece Thessaloniki (Ένωση Εθνικών Πολιτιστικών Ινστιτούτων της Ε.Ε στη Θεσσαλονίκη) σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Τουρισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης διοργανώνει μία σειρά αναγνώσεων γνωστών ευρωπαϊκών παραμυθιών και ιστοριών, προσκαλώντας μικρούς και μεγάλους να πλάσουν με τη φαντασία τους κόσμους μαγικούς.

Γνωστοί ηθοποιοί θα διηγηθούν τις διαχρονικές ιστορίες των αδελφών Γκριμ από τη Γερμανία, του Σαρλ Περώ από την Γαλλία, του Τσάρλς Ντίκενς από τη Βρετανία και παραδοσιακούς θρύλους από την Ισπανία, ενώ μουσικά σύνολα του Δήμου θα ντύσουν με γιορτινές νότες το ξαναζωντάνεμα παραμυθένιων ηρώων της παιδικής ηλικίας.

Από τις 17 έως και τις 27 Δεκεμβρίου, Των Χωρών Τα Παραμύθια και οι εορταστικές μελωδίες που τα συνοδεύουν θα πλημμυρίσουν την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και το φουαγιέ του Δήμου Θεσσαλονίκης, σε πέντε ξεχωριστές εκδηλώσεις με ελεύθερη είσοδο.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων αναλυτικά:

Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων Δημαρχείου Θεσσαλονίκης
17 Δεκεμβρίου 2012
19.30 - Άκης Σακελλαρίου
Ο Κοντορεβιθούλης του Σαρλ Περώ
Ο Ιππότης της Αγάπης, Λαϊκός θρύλος της Γρανάδας
Συνοδεύει το κουαρτέτο σαξοφώνων «Θεόφιλος Σωτηριάδης»
Μουσική Επιμέλεια: Θεόφιλος Σωτηριάδης

18 Δεκεμβρίου 2012
19.30 - Θοδωρής Αθερίδης
Χριστουγεννιάτικη Ιστορία του Τσάρλς Ντίκενς
Η Πεντάμορφη Και Το Τέρας του Σαρλ Περώ
Τα Καλικαντζαράκια των Γιάκομπ και Βίλχελμ Καρλ Γκριμ
Συνοδεύει η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Διεύθυνση - Μουσική Επιμέλεια: Νίκος Ψαλτόπουλος

Φουαγιέ Δημαρχείου Θεσσαλονίκης
20 Δεκεμβρίου 2012
20.30 - Γιάννης Σαρακατσάνης
Ο Παπουτσωμένος Γάτος του Σαρλ Περώ
Συμμετέχει η χορωδία του Α.Π.Θ "Γιάννης Μάντακας"
Διεύθυνση Χορωδίας: Πέτρος Μπεκιαρίδης
Συνοδεύει η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Διεύθυνση - Μουσική Επιμέλεια: Νίκος Ψαλτόπουλος
Χριστουγεννιάτικη Συναυλία Φιλαρμονικής Ορχήστρας Δήμου Θεσσαλονίκης
Διεύθυνση: Νίκος Ψαλτόπουλος

21 Δεκεμβρίου 2012
21.00
Ο Πέτρος και ο Λύκος του Σεργκέι Προκόφιεφ
Tuttifäntchen του Πάουλ Χίντεμιτ
Χριστουγεννιάτικα κάλαντα από χώρες της Ευρώπης
Συμμετέχει η Παιδική Χορωδία Ι.Ν. Κυρίλλου και Μεθοδίου
Διεύθυνση χορωδίας: Μαρία Μελιγκοπούλου
Με την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Μουσική Διεύθυνση: Βλαδίμηρος Συμεωνίδης

27 Δεκεμβρίου 2012
21.00 - Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Ο Ευτυχισμένος Πρίγκηπας του Όσκαρ Ουάιλντ
Τα γοβάκια που είχαν λιώσει απ' τον πολύ χορό των Γιάκομπ και Βίλχελμ Καρλ Γκριμ
Συνοδεύει η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Μουσική Διεύθυνση: Βλαδίμηρος Συμεωνίδης

Ο Στρίντμπεργκ για το Intima Teatern

Κατά το καλοκαίρι του 1907, ενώ ακόμη προετοιμαζόταν, γίνονταν τα πρώτα διαβήματα σχετικά με το  "Θεατράκι μας", ο Στρίντμπεργκ έγραψε στον Άουγκουστ Φαλκ, τον μέλλοντα διευθυντή, τις ιδέες τους και τους στόχους του για το "Οικείο θέατρο" ή —αν προτιμάτε— "θεατράκι μας" καθώς και τον τρόπο της λειτουργίας του.

Σημείωμα
1. Όχι μπαρ.
2. Όχι απογευματινές την Κυριακή.
3. Παραστάσεις σύντομες: οκτώ με δέκα. Διαλείμματα σύντομα ή καθόλου διαλείμματα.
4. Όχι χειροκροτήματα στη διάρκεια της παράστασης.
5. Όχι υποβολέας. Όχι ορχήστρα, μουσική στη σκηνή μονάχα.
6. Το κείμενο θα πουλιέται στο ταμείο και στο φουαγιέ.
7. Εκατόν εξήντα θέσεις μόνο στην αίθουσα. Όχι κίνδυνος πυρκαγιάς, γιατί θα απαγορεύεται το κάπνισμα. Θα υπάρχει κεντρική θέρμανση και ηλεκτρική θέρμανση στα καμαρίνια.
8. Ο Λούθηρος και Ο δρόμος για τη Δαμασκό παίζονται με ταυτόχρονα σκηνικά ή στην ελισαβετιανή σκηνή στο Μόναχο. Μια αψίδα και αυλαίες.

Αν με ρωτήσουν τώρα τι θέλει το "Θεατράκι Μας", ποιος είναι ο στόχος του, θα απαντήσω: να αναπτύξει μες στο δραματικό έργο ένα θέμα φορτωμένο σημασία αλλά περιορισμένο. Αποφεύγουμε τα επινοήματα της επιτυχίας, τα νούμερα για τις βεντέτες, τα εύκολα εφέ, τα σημεία παλικαριάς. Ο συγγραφέας δεν πρέπει να συνδέεται από πριν με κανέναν κανόνα, γιατί το θέμα είναι που καθοδηγεί στη φόρμα. Συνεπώς, ελευθερία πλήρη για τον τρόπο που θα μεταχειριστεί το θέμα, αρκεί να γίνεται σεβαστή η ενότητα της σύλληψης και του ύφους.

Αναζητήσαμε μια μικρή αίθουσα όπου οι φωνές των ηθοποιών να ακούγονται από παντού χωρίς να χρειαστεί να φωνάζουν. Είναι στα αλήθεια κάτι θέατρα μεγάλα που οι πρωταγωνιστές πρέπει να φορτσάρουν τη φωνή τους, να ουρλιάζουν τις ερωτικές εξομολογήσεις τους, να βροντοφωνάζουν τις εκμυστηρεύσεις τους, να μουρμουρίζουν τα μυστικά τους με φουσκωμένους τους πνεύμονες, οπότε τελικά μοιάζουν όλοι θυμωμένοι ή σαν να βιάζονται να τα πουν και να φύγουν.
Όταν ο Φαλκ έθεσε τέλος στις μεγάλες παραστάσεις που τελείωναν κατά τα μεσάνυχτα, ξέκοβε ταυτόχρονα και με το κλασικό θέατρο-οινοπωλείο. Ήταν τόλμημα, γιατί η πώληση του αλκοόλ πληρώνει τουλάχιστον το μισό νοίκι στα μεγάλα θέατρα. Όμως τούτη η σύζευξη δραματικής τέχνης και σταθμού οινοποσίας απαιτούσε μεγάλα διαλείμματα που τη διάρκειά τους την καθόριζε ο εστιάτορας.
Η δυσμένεια που δημιουργούνταν με τη διακοπή του έργου για ν΄ αφήσουν το κοινό να πάει να πιει δυνατά ποτά είναι φανερή. Χαλούσε την ατμόσφαιρα, η γοητεία κοβόταν και κείνο που θα έπρεπε να παραμείνει υποσυνείδητο γίνεται συνειδητό. Η ψευδαίσθηση, που έδινε το δραματικό έργο, διαλύεται και το μυαλό ξαναγυρίζει στις καθημερινές σκοτούρες του. Ο θεατής στήνεται να διαβάσει τη βραδινή εφημερίδα του ή μιλάει για τούτο και για κείνο με τους φίλους του που βρίσκει στο μπαρ. Το νήμα του έργου έχει κοπεί, η ροή της δράσης έχει ξεχαστεί και το κοινό ξαναγυρίζει στη θέση του στην αίθουσα με διαθέσεις τελείως ξένες προς το έργο. Η κατάχρηση αυτή προχώρησε τόσο που μερικοί πήγαιναν στο μπαρ πριν καν αρχίσει το έργο και τελικά θεωρούσαν το έργο σαν... διάλειμμα. Κι αν κατά τύχη ο καναπές του φουαγιέ ήταν ιδιαίτερα άνετος, έμεναν έξω ενόσω παίζονταν μια ολόκληρη πράξη.
Η οικονομική κατάσταση στο "Θεατράκι μας" δεινοπάθησε με την αλλαγή, αλλά το θέατρο τελικά κέρδισε: η προσοχή της αίθουσας συγκεντρώθηκε στη σκηνή και το κοινό είχε όλο τον καιρό, στο τέλος, να κουβεντιάζει καθώς έπαιρνε τη σούπα του, γύρω από τι είδε και τι άκουσε.

Άουγκουστ Στρίντμπεργκ, Το παράλογο και το μυστικιστικό θέατρο, μτφ. Ιάνις Λο Σκόκο, εκδόσεις Αναγνωστίδη, Αθήνα χ.χ.


Τώρα στη Θεσσαλονίκη
Η σονάτα των φαντασμάτων του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, σε απόδοση στα ελληνικά και σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη.

Σε τρεις διαδοχικές κινήσεις, σαν εκείνες που χαρακτηρίζουν μια μουσική σονάτα, παρουσιάζεται η πορεία του ιδεαλιστή φοιτητή Άρκενχολτζ από τον δρόμο στην καρδιά ενός μεγαλόπρεπου και εκθαμβωτικού σπιτιού που τον γοητεύει και τον έλκει, όπως και οι κάτοικοί του. Είναι στην πραγματικότητα μια πορεία ζωής και μύηση στη ζωή, ένα ταξίδι αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης. Καθ’ οδόν, άνθρωποι και πράγματα απεκδύονται την απατηλή όμορφη όψη τους και φανερώνουν την αενάως μεταβαλλόμενη φύση τους.
Ελάχιστα παιγμένη, (λόγω ίσως των σκηνικών δυσκολιών της), ακατάτακτη, αινιγματική και ανοιχτή σε πολλαπλές ερμηνείες, η Σονάτα, γραμμένη το 1907, προαναγγέλλει πολλές μετέπειτα καλλιτεχνικές αναζητήσεις και εξελίξεις (εξπρεσιονισμό, σουρεαλισμό, θέατρο της σκληρότητας, θέατρο του παραλόγου…). Πρόκειται για ένα ονειρόδραμα όπου, σύμφωνα με τον συγγραφέα, "όλα είναι πιθανά, όλα είναι δυνατά" και που "είναι τρομακτικό όπως είναι η ίδια η ζωή όταν πέφτουν τα λέπια που καλύπτουν τα μάτια μας και βλέπουμε τα πράγματα έτσι όπως είναι". Έργο οριακό, αλλά και έργο όπου τα όρια συγχέονται. Το πραγματικό και το μη πραγματικό, οι ζωντανοί και οι νεκροί, η ομορφιά και η ασχήμια, η αθωότητα και η διάβρωση, το τραγικό και το κωμικό, ανταλλάσσουν διαρκώς τις ταυτότητές τους, θολώνοντας το περίγραμμα και την ουσία τους…

Info: Σκηνκά–κοστούμια–φωτισμοί: Απόστολος Αποστολίδης, μουσική: Κωστής Βοζίκης,
μακιγιάζ: Μελίνα Γλαντζή, βοηθός σκηνοθέτη: Αντιγόνη Μπάρμπα, βοηθόςενδυματολόγου: Διδώ Γκόγκου.

Παίζουν: Δέσποινα Κολτσιδοπούλου, Αντιγόνη Μπάρμπα, Αναστασία Μιροσνιτσένκο, Πέτρος Παπαζήσης, Νίκος Πολοζιάνης, Κωστής Ραμπαβίλας, Αναστάσης-Δημήτρης Ροϊλός, Γιώργος Σοφικίτης, Στεργιάνα Τζέγκα.

Μια παραγωγή της ομάδας Angelus Novus.

Στο Studio Όρα (Αντωνίου Καμάρα 3, Θεσσαλονίκη), από 20 Δεκεμβρίου.
Πέμπτη-Σάββατο: 21.15, Κυριακή: 20.00

Βιβλιοπαρουσίαση: πέντε κείμενα του Γιάννη Τσαρούχη

Γιάννης Τσαρούχης, Ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, πέντε κείμενα, Άγρα, Αθήνα 2006.

Το βιβλίο εκδόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης έργων του Γιάννη Τσαρούχη με τον τίτλο Ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, με επιλογές από τη συλλογή του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο παλιό εργοστάσιο Φιξ, τον Φεβρουάριο-Απρίλιο 2000, με τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, της Εταιρείας Αττικό Μετρό Α.Ε. και του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη, με επιμέλεια έκθεσης της Άννας Καφέτση. Η επιλογή των πέντε κειμένων έγινε από το Ίδρυμα Γ. Τσαρούχη.
Στα εξομολογητικά αυτά κείμενα ο Γιάννης Τσαρούχης δίνει σαφείς πληροφορίες για την πορεία του στις καλλιτεχνικές του επιλογές, για τους ζωγράφους και τα ρεύματα που τον επηρέασαν ή τον οδήγησαν στο δικό του ξεχωριστό δρόμο ανάμεσα Ανατολή και Δύση.

Τα πέντε κείμενα είναι:
1. Απολογία (α΄ δημοσίευση στο περ. Ζυγός, τ. 4, 1973 και β΄ στον τόμο Αγαθόν το εξομολογείσθαι, εκδ. Καστανιώτης, 1986)

2. Πρόλογος στον κατάλογο της Θεσσαλονίκης (α΄ δημοσίευση στην έκδοση του Μακεδονικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης με την ευκαιρία της αναδρομικής του έκθεσης στη Θεσσαλονίκη, 1981 και β΄ στον τόμο Αγαθόν το εξομολογείσθαι, εκδ. Καστανιώτης, 1986)

3. Όσα δεν λέγονται με τα έργα (α δημοσίευση στην έκδοση του καταλόγου του Μακεδονικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης με την ευκαιρία της αναδρομικής του έκθεσης στη Θεσσαλονίκη, 1981 και β στον τόμο Αγαθόν το εξομολογείσθαι, εκδ. Καστανιώτης, 1986. Περιλήφθηκε επίσης στον κατάλογο της έκθεσης "Παρθένης, Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γ. Τσαρούχης, Γ. Μόραλης" που έγινε στη Λευκωσία (Οκτ.-Νοέμ. 1995) και, στα γαλλικά, στον κατάλογο της έκθεσης "Tsarouchis - Peintures et gouaches, Galerie Claude Bernard", Παρίσι, Μάιος 1997)

4. Η ιστορία μιας κατσαρίδας (α' δημοσίευση στο περ. Λέξη, τ. 51, 1986 και β' στον τόμο Αγαθόν το εξομολογείσθαι, εκδ. Καστανιώτης, 1986)

5. Νυν και αεί ή ποτέ πια (α' δημοσίευση στο περ. Ζυγός, τ. 4, 1973 και β' στον τόμο Αγαθόν το εξομολογείσθαι, εκδ. Καστανιώτης, 1986)

"Είναι ανώτερο το έργο που σχεδιάζεται με τη χρωματική αναζήτηση από το σχέδιο που γίνεται υπομονετικά με τέλεια φωτοσκίαση και αναλογίες, δηλαδή εν μέρει σα φωτογραφία."
"Αργά κατάλαβα ότι είναι δυσκολότατο να συνενώσει κανείς τις δυο τεχνοτροπίες,
τη σχεδιαστική που λαμβάνει υπόψη το κιάρο σκούρο και την, ας πούμε, ανατολίτικη αντίληψη
που περιέχει την ποιότητα των χρωματικών επιπέδων.
[... ] Το να ενώσω τους δύο τρόπους ζωγραφικής ήτανε πάντα η επιθυμία μου.
Δεν ξέρω αν είναι νόμιμο ή απλώς επιθυμητό.
Η ελληνιστική ζωγραφική με τον τρόπο της το κατάφερε αυτό και πέρασε ολίγο
αυτή την αντίληψη στην Αναγέννηση,
η οποία ακολουθεί την ελληνιστική παράδοση λίγο ή πολύ".

Γιάννης Τσαρούχης

Κάτι λείπει... στο Coo Bar

Η ομάδα "πανωκατω7" είναι μια νεοσύστατη ομάδα σκηνογράφων, η οποία παρουσιάζει την παράσταση Κάτι λείπει. Μια παράσταση που παρουσιάστηκε ως διπλωματική εργασία των "πανωκατω7", στη σκηνογραφία-ενδυματολογία με επόπτη καθηγητή τον Απόστολο Βέττα, τον Ιούνιο του 2012, στο Τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η παράσταση αποτελεί μια εικαστική απόδοση ετερόκλητων κειμένων με κεντρικό άξονα το κομμάτι που λείπει από τον καθένα μας. Το κοινό περιηγείται στο χώρο, ανακαλύπτοντας τις ημιτελείς ιστορίες 6 χαρακτήρων, έως ότου μια μπάλα μπιλιάρδου προκαλέσει μια τυχαία(;) συνάντηση.

Σκηνοθεσία : η ομάδα
Σκηνικά-Κοστούμια-Βίντεο-Φωτισμοί: πανωκατω7
Παίζουν: Αλίκη Ατσαλάκη, Μαριλού Βόμβολου, Πάνος Δεληνικόπουλος, Πένυ Ελευθεριάδου, Ηλιάνα Καλαδάμη, Παναγιώτης Τόλιας, Άντα Φλώκου, Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης, Νατάσα Χίντζογλου

πανωκατω7: Χαρά Αργυρούδη, Μάρθα Γωγάκου, Πετρούλα Λιώρα, Αντρέας Λουκά, Αναστασία Παπαϊωάννου, Όλγα Σφέτσα.  

13/12 στις 23:00
14 & 15/12 στις 22:15 και 23:00

Coo Cafe Bar, Βασιλέως Ηρακλείου 4, Πλατεία Χρηματιστηρίου, Θεσσαλονίκη.
Είσοδος ελεύθερη.

Νοητή Γραμμή

H Ομάδα Θεάτρου "Νοητή Γραμμή" ιδρύθηκε το 1999 από την Όλγα Ποζέλη. Εναρκτήρια παράσταση της ομάδας ήταν η Μεγάλη της Ευκαιρία του Alan Bennett και το Κήρυγμα του David Mamet, στον Τεχνοχώρο Υπό Σκιάν.

Ακολούθησε το Dο You Love Me?, μια παράσταση devised theatre βασισμένη στη ζωή και τα κείμενα του ψυχίατρου R. D. Laing, αρχικά στον Άδειο Χώρο της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου (Ιούνιος 2001) και κατόπιν στο Θέατρο Φούρνος (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2001), στο Δημοτικό Θέατρο Άνετον της Θεσσαλονίκης (Φεβρουάριος 2002) και στο Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου της Τρίπολης (Ιούλιος 2002). Το Do You LoveMe? ήταν υποψήφιο για δύο βραβεία του περιοδικού Αθηνόραμα. Για το Do You Love Me? η Όλγα Ποζέλη ήταν υποψήφια για το βραβείο Νέου Δημιουργού της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.

Το Μάρτιο του 2003 η ομάδα ανέβασε στο Θέατρο Εμπρός το έργο του Steven Berkoff Κβετς. Ήταν υποψήφιο για έξι βραβεία του περιοδικού Αθηνόραμα, μεταξύ των οποίων και αυτά της καλύτερης παράστασης και σκηνοθεσίας.

Ακολούθησε τον Απρίλιο του 2004, το έργο Το Πουλί της Ηδονής που παρουσιάστηκε στο θέατρο Επί Κολωνώ. Ήταν μια παράσταση devised εμπνευσμένη από το διήγημα του βραβευμένου Αυστραλού συγγραφέα Peter Carey, Exotic Pleasures.

Τον Μάϊο του 2007, η "Νοητή Γραμμή" ανέβασε στο θέατρο Αργώ Studio την παράσταση devised, Όλα όσα έχω ξεχάσει μπορούν να γεμίσουν ένα σπίτι;, εμπνευσμένη από μια εικαστική εγκατάσταση των Peter Fischli & David Weiss και τον Δεκέμβρη του 2008 το, επίσης, devised Ποτέ μην πας απ’ τις σκάλες, με αφορμή διηγήματα του Haruki Murakami.

Στο θέατρο Φούρνος παρουσιάστηκε η παράσταση Μην κρίνεις έναν άνθρωπο από την ουρά του, με αφορμή και έμπνευση μία εικαστική εγκατάσταση του Ilya Kabakov. Η παράσταση ταξίδεψε στην Τεχεράνη όπου έλαβε μέρος στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Fadjr, ανάμεσα σε μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας σκηνής όπως ο Peter Stein και ο Romeo Castellucci.

Η "Νοητή Γραμμή" προσπαθεί να ανακαλύψει καινούργιους κώδικες χρησιμοποιώντας την τεχνική του devised αλλά και θεατρικά κείμενα που εμπνέουν. Προσπαθεί να επικοινωνήσει ιδέες και συναισθήματα με ειλικρίνεια και αμεσότητα. Παίρνει ρίσκα, πειραματίζεται και συνδυάζει τον λόγο, την κίνηση και τη μουσική πιστεύοντας ότι η σύγκλιση των τεχνών είναι ο καινούργιος δρόμος. 

Τις παραστάσεις της "Νοητής Γραμμής" σκηνοθετεί η Όλγα Ποζέλη και σκηνογραφεί ο Κωστής Δάβαρης.

H Reza de Wet και οι κρυμμένες αλήθειες

Η Reza de Wet γεννήθηκε στη πόλη Senekal της Νοτίου Αφρικής. Είχε εργαστεί σαν ηθοποιός, ενώ είχε master στην αγγλική λογοτεχνία και δίδαξε στο Rhodes University του Grahamstown.

Παραγωγική συγγραφέας, με 12 έργα σε περίπου 15 χρόνια, έχει κερδίσει περισσότερα βραβεία από οποιονδήποτε άλλο αφρικανό συγγραφέα. Ανάμεσα σε αυτά το βραβείο Hertzog, το πιο διάσημο αφρικανικό λογοτεχνικό βραβείο, το οποίο κέρδισε δύο φορές.

Έγραφε κυρίως στα αφρικανικά, αλλά τα έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. Τρία από αυτά παρουσιάστηκαν στο Λονδίνο. Στο Miracle που ανέβηκε στο Leicester Square Theatre το 2010, τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατούσε η Susannah York. Τα περισσότερα έργα της έχουν σκοτεινούς, gothic τόνους, με πινελιές μαγικού ρεαλισμού. Κυριαρχεί κάτι παράξενο και απόκοσμο. Αυτή η αναμφισβήτητα σκοτεινή φύση μπορεί να σχετίζεται με την γνωριμία της de Wet με τον, εθισμένο στη μορφίνη, νατουραλιστή ποιητή Eugene Marais, ο οποίος έγραψε τα ποιήματα The Soul of the White Ant και The Soul of the Ape, λίγο πριν αυτοκτονήσει. Είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τη μητέρα της και ισχυριζόταν πως επικοινωνούσε μαζί της και με τη γιαγιά της, μετά τον θάνατό τους. Ήταν βαθιά διαισθητική και κάποιες φορές έκανε ακριβείς προβλέψεις.

Ήταν μια πλευρά της που βρήκε έκφραση στο γράψιμο και δεν αντικατόπτριζε την καθημερινή της στάση ζωής. Για εκείνους που την γνώριζαν είχε πάντα ένα λαμπερό χαμόγελο και μια διάθεση να αντιμετωπίζει τα πάντα με χιούμορ. Αντλούσε υλικό από απλά περιστατικά και ιστορίες καθημερινών ανθρώπων.

Όπως και ο αγαπημένος της θεατρικός συγγραφέας, Άντον Τσέχωφ, αισθανόταν μια παρόρμηση να διερευνήσει τις απλές, καθημερινές στιγμές της ζωής και να μελετήσει σχολαστικά τα κρυφά "υπόγεια ρεύματα", τα σημεία που βρίσκεται, συνήθως, η αλήθεια.

Εκτός από θεατρικά έργα, έγραψε και ένα μυθιστόρημα με τίτλο Heathcliff goes home, το οποίο αναφέρεται στη ζωή του ήρωα της Emily Bronte, πριν την άφιξή του στο Wuthering Heights.

Μετά το τελευταίο της έργο, Die See (The Sea) που παρουσιάστηκε στο Klein Karoo National Arts Festival τον Απρίλιο του 2011, ανακοίνωσε την απόφαση της να σταματήσει το γράψιμο, αφού είχε πει όσα ήθελε να πει.

Στα τέλη Οκτωβρίου νόσησε από μια ιδιαίτερα επιθετική μορφή λευχαιμίας. Πέθανε τρεις μήνες αργότερα στις 27 Ιανουαρίου 2012, σε ηλικία 59 ετών.

Τώρα στη Θεσσαλονίκη

Tο μαύρο νερό (African Gothic) της Reza de Wet, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Ελεονώρας Αϊβαζίδου.

Το έργο διαδραματίζεται σε μια απομονωμένη αγροτική φάρμα και ακολουθεί τις ζωές δύο ορφανών αδελφών (ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού), που μεγάλωσαν χωρίς γονική επιτήρηση, αρνούμενοι την πραγματικότητα και δημιουργώντας έναν αλλόκοτο κόσμο για να ζήσουν σε αυτόν. Στην απουσία των γονέων, τα παιδιά αναλαμβάνουν συχνά να τους υποδυθούν ή μάλλον να μετενσαρκωθούν σε αυτούς, διαιωνίζοντας έτσι τον κύκλο της Αμαρτίας-Τιμωρίας. Η άφιξη ενός δικηγόρου θα αναστατώσει, θα αμφισβητήσει, θα θελήσει να αλλάξει αυτόν τον κόσμο, "να τα καταστρέψει όλα". Τέταρτο πρόσωπο στο έργο, η νταντά. Ένας άγρυπνος παρατηρητής, μια "σκιά" που διέπει όλο το έργο με ένα μυστήριο και μια σχεδόν ιερή δύναμη. 

Το έργο διαθέτει τόσο στοιχεία δράματος, όσο και αρχετυπικούς συμβολισμούς που παραπέμπουν στις μεγάλες αρχαίες τραγωδίες. Διέπεται από μια αλλόκοτη ατμόσφαιρα μυστηρίου, με έντονες νότες μαγικού ρεαλισμού και μαύρης κωμωδίας.

Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και είναι μια παραγωγή του Εclipse sgroup theater.

info: Σκηνικό-κοστούμια: Μαρίνα Γκούμλα, μουσική: Μιχάλης Σιώνας, σχεδιασμός φωτισμών: Πολύβιος Σερδάρης, βοηθός σκηνοθέτη: Ματίνα Κουλουριώτη, οργάνωση παραγωγής: Χρήστος Αθηνέλης.

Παίζουν: Μαρία Χατζηϊωαννίδου, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Mάρα Τσικάρα, Αλέξανδρος Ζαφειριάδης.

Στο Studio Vis Motrix (Αγνώστου Στρατιώτη 20, Θεσσαλονίκη), από 15 Δεκεμβρίου.

Πέμπτη-Κυριακή: 21.00

Θεατρικός πλουραλισμός στην Καβάλα

Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, Θοδωρής Γκόνης, παρουσίασε το πρόγραμμα του θεάτρου για την καλλιτεχνική περίοδο 2012-2013. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα θεατρικό φεστιβάλ που θα κρατήσει το θέατρο ανοιχτό όλο το χρόνο και σε διαρκή επικοινωνία με το κοινό.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παραγωγές του θεάτρου της Καβάλας, δύο συμπαραγωγές και πολλές μετακλήσεις-φιλοξενίες. Επιπλέον, μουσικές βραδιές με Μαρία Φαραντούρη (19/12) και Γιώτα Νέγκα (28/12), παραστάσεις χορού, θεατρικά αναλόγια (ο Θωμάς Κοροβίνης διαβάζει το βιβλίο του Αγγελόκρουσμα-Η τελευταία νύχτα του κυρ Αλέξανδρου (21/12) και η Μάγια Λυμπεροπούλου το Γέρασμα του Italo Svevo (11/3), λογοτεχνικές αναγνώσεις στο αναγνωστήριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, θεατρικά σεμινάρια.

Οι παραστάσεις ξεκινούν στις 8 Δεκεμβρίου και τελειώνουν το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου.

Αναλυτικά: 

ΘΕΑΤΡΟ

8, 9 Δεκεμβρίου.

Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, σε κείμενο και σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια, με την Νένα Μεντή.

17, 18 Δεκεμβρίου

Ο συμβολαιογράφος του Νίκου Βασιλειάδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Καραμίχου, με την Υρώ Μανέ.

5, 6 Ιανουαρίου

Το πάρκο του Θωμά Βελισσάρη, σε σκηνοθεσία Νίκου Σακαλίδη.

19, 20 Ιανουαρίου

Το διπλό βιβλίο του Δημήτρη Χατζή, σε σκηνοθεσία της ομάδας Pequod.

28, 29 Ιανουαρίου

Το χέρι του Τιμ Κράουτς, σε σκηνοθεσία Έλενας Πέγκα, με την Θεοδώρα Τζήμου.

8, 9 Φεβρουαρίου

Ελένη ή ο κανένας της Ρέας Γαλανάκη, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, με την Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου.

22, 23, 24 Φεβρουαρίου

Γιοι και κόρες, σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού.

8, 9 10 Μαρτίου

Γράμμα στον Ορέστη του Ιάκωβου Καμπανέλλη, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη, με την Ελένη Ουζουνίδου.

21-31 Μαρτίου

Μια άγνωστη από τον Σηκουάνα του Έντεν φον Χόρβατ, σε σκηνοθεσία Βίκυς Γεωργιάδου.

Μια συμπαραγωγή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας με την ομάδα Πάλσαρ.

6, 7 Απριλίου

Στου Χατζηφράγκου-Πάροδος του Κοσμά Πολίτη, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη, με τον Κώστα Τσιάνο.

17-22 Απριλίου

Ο ουρανός κατακόκκινος της Λούλας Αναγνωστάκη, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη, με την Ελένη Ουζουνίδου.

Τον Μάιο θα παρουσιαστούν:

Camille Claudel: το κύμα της τρέλας της Καμίγ Κλοντέλ, σε σκηνοθεσία Στέλιου Κρασανάκη, με τη Λυδία Φωτοπούλου.

Mistero Buffo του Ντάριο Φο, σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου

Έφη. Απ' το Ευτυχία της Κατερίνας Μαγγανά, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση, με τον Θανάση Ευθυμιάδη.

Περισσότερες πληροφορίες:
http://www.scribd.com/doc/115471491/DHPETHE-KAVALAS-2012-2013

Όταν το κόκκινο Τoyota ξέφυγε απ’ τον δρόμο και βυθίστηκε στα μαύρα νερά

Ένας γνωστός πολιτικός συναντά σε ένα κοσμικό πάρτι μια νέα γυναίκα. Την φλερτάρει διακριτικά κι εκείνη ανταποκρίνεται. Μετά από αρκετά ποτά και μια μοναχική βόλτα στην παραλία, φεύγουν από το πάρτι μαζί. Στη διαδρομή ο οδηγός χάνει τον έλεγχο του αυτοκινήτου, το οποίο πέφτει σ’ έναν σκοτεινό βάλτο και βυθίζεται στα μαύρα νερά. Εκείνος καταφέρνει να απεγκλωβιστεί. Εκείνη όχι.

Μια performance που μας μυεί στον τρόπο που η κουλτούρα μας συνδέει την πολιτική δύναμη με το σεξ, την εξουσία με την παραπλάνηση, την δύναμη με την εκμετάλλευση.

Η παράσταση έκανε διεθνή περιοδεία το καλοκαίρι του 2012 και ταξίδεψε στα εξής φεστιβάλ:
Fundamental Monodrama Festival, Λουξεμβούργο (27/6-7/7/2012)
Global Forum of the Arts – To the Stars, Varna, Βουλγαρία (1-7/8/2012)
Between the Seas Festival of Mediterranean Performing Arts, Νέα Υόρκη (20-26/8/2012)
Aspindys International Festival of Monoperformances, Visaginas, Λιθουανία (10-13/10/2012) στο οποίο έλαβε το Βραβείο κοινού.
Thespis International Monodrama Festival, Kiel, Γερμανία (9-16/9/2012)

Σύνθεση κειμένων (στην αγγλική γλώσσα): Δημήτρης Βέργαδος, Όλγα Ποζέλη
Μετάφραση: Τζένη Γαβαλάκη
Δραματουργική σύνθεση & Σκηνοθεσία: Όλγα Ποζέλη
Μουσική επιμέλεια & ηχητικό περιβάλλον: Νίκος Βίττης, Όλγα Ποζέλη
Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης
Βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Βέργαδος, Κατερίνα Κωνσταντοπούλου
Βοηθός παραγωγής: Ευγενία Γκρίμα
Παραγωγή: Νοητή Γραμμή

Ερμηνεύει η Όλγα Ποζέλη

Από 14 Δεκεμβρίου, κάθε Παρασκευή στις 21:30.

Θέατρο ΦΟΥΡΝΟΣ, Μαυρομιχάλη 168, Εξάρχεια.

Η Ερωφίλη και τα πρότυπά της

Η Ερωφίλη βασίζεται στο ιταλικό έργο Orbecche του Giovani Batista Giraldi (1504-1573), χωρίς όμως να είναι δουλική απομίμηση. Ο Χορτάτσης έχει επιφέρει κάποιες αλλαγές στην πλοκή: στο πρότυπο, ο βασιλιάς σκότωσε τη γυναίκα του όταν ανακάλυψε ότι εκείνη είχε αιμομικτική σχέση με τον γιο της ενώ η ηρωίδα, Orbecche, από τον κρυφό της γάμο είχε αποκτήσει δύο παιδιά, την ύπαρξη των οποίων διατηρούσε κρυφή. Ο πατέρας της, όταν του αποκάλυψαν τον μυστικό γάμο, σκότωσε τον άντρα και τα παιδιά της και της πρόσφερε τα μέλη τους ως δήθεν δώρο. Τότε η Orbecche τον σκότωσε και αυτοκτόνησε. Το στοιχείο της βιαιότητας και της φρίκης που κυριαρχεί στο πρότυπο έχει περιοριστεί και υπάρχουν και μικρές διαφορές στον τρόπο ανάπτυξης των επεισοδίων: άλλα παρουσιάζονται εκτενέστερα και άλλα συνοπτικότερα και άλλες φορές αλλάζει η διάταξή τους. Ένα άλλο δραματικό κείμενο με το οποίο η Ερωφίλη παρουσιάζει πολλές αντιστοιχίες, είναι η τραγωδία Filostrato e Panfila του Ιταλού Antonio Cammelli il Pistoia (1436-1502), που είναι πιθανό να υπήρξε και το πρότυπο της Orbecche. Στενή συγγένεια παρουσιάζεται σε κάποια σημεία και με την τραγωδία Il Re Torrismondo του Τορκουάτο Τάσο[1]. Τα χορικά αναπτύσσονται με διαφορετικό τρόπο από αυτά της Orbecche και παρουσιάζουν συγγένεια με τα χορικά άλλων Ιταλών δραματικών ποιητών, όπως αυτά της Aminta του Τάσο και της Sofonisba του G.G. Trissino.

Η ίδια ελευθερία στον χειρισμό φαίνεται και στην ανάπτυξη των ιντερμέδιων: ο Χορτάτσης έχει επιλέξει τα πιο σημαντικά επεισόδια, έχει μεταφράσει αρκετά πιστά κάποιους διαλόγους, αλλά σε πολλά άλλα σημεία οι διάλογοι είναι γραμμένοι από τον ίδιο, ως ανάπτυξη συντομότερων επεισοδίων του προτύπου. [2]

Η γλώσσα της Ερωφίλης βασίζεται στην κρητική διάλεκτο χωρίς τα μεσαιωνικά γλωσσικά στοιχεία των προγενέστερων κρητικών λογοτεχνικών κειμένων. Όπως όμως ισχύει για όλα τα έργα της ακμής της κρητικής λογοτεχνίας , η γλώσσα δεν είναι η λαϊκή ομιλουμένη, αλλά ένα επεξεργασμένο λογοτεχνικό γλωσσικό όργανο με προσωπικό ύφος. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ύφους του Χορτάτση είναι η περίτεχνη επεξεργασία, οι μεγάλες προτάσεις, η συχνή χρήση δευτερευουσών, η διατάραξη της συντακτικής σειράς των λέξεων, η χρήση λόγιων στοιχείων, που όμως είναι αφομοιωμένα στη γλώσσα του κειμένου[3], καθώς και άλλα εκφραστικά μέσα όπως επαναλήψεις, λογοπαίγνια και παρηχήσεις.

Το ίδιο φροντισμένη είναι και η στιχουργική. Παρόλο που βασίζεται στο παραδοσιακό δεκαπεντασύλλαβο του δημοτικού τραγουδιού, είναι αποτέλεσμα έντεχνης επεξεργασίας: παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία στις θέσεις των τόνων, η χασμωδία αποφεύγεται και παρατηρούνται πολύ υψηλά ποσοστά διασκελισμών του νοήματος από στίχο σε στίχο.

Η αρχαιομάθεια του Χορτάτση διαπιστώνεται από την επιλογή των ονομάτων των ηρώων (Φιλόγονος, Πανάρετος, Καρπόφορος,Θρασύμαχος, Αρμόδης), τα οποία είτε ανταποκρίνονται στον χαρακτήρα των προσώπων (Πανάρετος, Ερωφίλη, Θρασύμαχος), είτε λειτουργούν ειρωνικά και εντείνουν την τραγικότητα: ο Φιλόγονος, "αυτός που αγαπάει τα παιδιά του", τελικά οδηγεί την κόρη του στην αυτοκτονία· ο Καρπόφορος, αν και υπόσχεται να βοηθήσει το ζευγάρι, τελικά μένει "άκαρπος". [4]

[1] Μ. Μανούσακας, "Άγνωστη πηγή της Ερωφίλης του Χορτάτση: η τραγωδία Il re Torrismondo του Tasso", Κρητικά Χρονικά, τχ. 13 (1959), σ.78-83.
[2] R. Bancroft-Marcus, "Ιντερμέδια", στο D. Holton (επιμ), Λογοτεχνία και κοινωνία στην Κρήτη της Αναγέννησης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1997, σ. 205.
[3] Κ. Πηδώνια, "Η γλώσσα του Χορτάτση", στο: Γεώργιος Χορτάτσης. Ο Πατέρας του Νεοελληνικού Θεάτρου, αφιέρωμα του ενθέτου "Επτά Ημέρες", Καθημερινή, 3 Δεκεμβρίου 2000, σ. 28.
[4] Στ. Αλεξίου, "Εισαγωγή", στο Στυλιανός Αλεξίου-Μάρθα Αποσκίτη (επιμ), Ερωφίλη, Στιγμή, Αθήνα 1988, σ. 58.

Τώρα στη Θεσσαλονίκη

Erofili Synopsis από την Εταιρεία θεάτρου Χώρος, σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα.

Τρεις γυναίκες επί σκηνής, τρεις μάσκες, τρεις συγκλονιστικές ερμηνείες
Άνθρωποι που απαγορεύεται να ερωτευτούν, πάθος, ύβρις και η εξουσία που διαχρονικά καταχράται τη δύναμή της και μένει ατιμώρητη.
Με την παράσταση erofili synopsis ο θίασος ολοκληρώνει την ερευνητική του δουλειά στην Κρητική Αναγέννηση (2007 – 2012). Μια θεατρική πρόταση, αποτέλεσμα της πορείας του θιάσου που ξεκίνησε με τον Απόκοπο του Μπεργαδή από 2007 μέχρι το 2011 και συνεχίστηκε με δύο —ασκησιολογικού χαρακτήρα— σχεδιάσματα της Ερωφίλης (2008, 2010).

info: Επεξεργασία κειμένου–διασκευή: Έλενα Μαυρίδου, σκηνικό: Σίμος Κακάλας,
μουσική: Νίκος Βελιώτης, μάσκες: Μάρθα Φωκά, σχεδιασμός φωτισμού: Περικλής Μαθιέλλης,
σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Μαυρίδης, βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Καλακίδης,
voice training: Αθηνά Τρέβλια, σύμβουλος–φιλόλογος: Ναταλία Δεληγιαννάκη,
διεύθυνση παραγωγής: Στέλα Τενεκετζή.

Παίζουν: Δήμητρα Κούζα, Δήμητρα Λαρεντζάκη, Έλενα Μαυρίδου.

Στο θέατρο Αυλαία (Τσιμισκή 102, κτίριο Χ.Α.Ν.Θ, Θεσσαλονίκη), από 13 Δεκεμβρίου.

Τετάρτη-Κυριακή: 21.00

Ευγένιος Ιονέσκο: Ο Σαίξπηρ του παραλόγου

Τον αποκάλεσαν "τραγικό κλόουν", "δημιουργό της μεταφυσικής φάρσας", "τρομερό παιδί της Avant-Garde" και "Σαίξπηρ του παραλόγου". Ο Ευγένιος Ιονέσκο που γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου του 1909 -κατ` άλλους το 1912- στην Σλάτινα, 150 χιλιόμετρα δυτικά του Βουκουρεστίου, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Με τον Σ. Μπέκετ, τον Ζαν Ζενέ, τον Α. Αντάµοφ ήταν οι βασικοί εκφραστές του θεάτρου του παραλόγου που άνθισε λίγο μετά την εκπνοή του Β` Παγκοσμίου και βέβαια εξ αιτίας του αφού ανέδειξε την παραφροσύνη του πολέμου και κατ` επέκταση, του κόσμου. Ο όρος "θέατρο του παραλόγου" ("Τhéâtre de l'absurde") χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον θεατρικό συγγραφέα και κριτικό Μάρτιν Έσλιν το 1960.

"Το θέατρο του παραλόγου αγωνίζεται να εκφράσει την λογική του για τον παραλογισμό της ανθρώπινης συνθήκης και την ανεπάρκεια της ορθολογικής προσέγγισης μέσω της ανοιχτής εγκατάλειψης των ορθολογικών τεχνασμάτων και της α-συνεχούς σκέψης".
Ωστόσο ο Ιονέσκο, προτιμούσε τον όρο "θέατρο του χλευασμού" (Τhéâtre de dérision) που εισήγαγε ο Εμμάνουελ Ζακάρ. Του Παραλόγου ή του Χλευασμού, το θέατρο που δημιούργησε αυτή η γενιά των συγγραφέων έμελλε να ανανεώσει δραστικά το σύγχρονο θέατρο αναδεικνύοντας το παράλογο της ίδιας της ύπαρξης κι έχοντας ως άδηλη αφετηρία τα αδιέξοδα της μεταπολεμικής εποχής.

Ο Ιονέσκο με πρώτη ύλη το κενό, την ανυπαρξία νοήματος, δημιούργησε έναν ολόκληρο κόσμο σαρκάζοντας ανηλεώς τον αληθινό. Χειριζόμενος αλληγορίες και αποσπασματικά σύμβολα μίλησε για ένα μέλλον που ήταν ήδη παρόν. Ο κόσμος του μαύρος και πικρός, διανθίζεται με το κυνικό του χιούμορ. Με αυτό ως μέσον, αποδομεί, όχι μόνο την εξουσία των κοινωνικών και οικογενειακών σχέσεων, αλλά και την ίδια τη γλώσσα. Έχει όμως πραγματικά ενδιαφέρον το πώς ξεκίνησε αυτή η πορεία.

Το `48 ο Ιονέσκο επιχειρώντας να μάθει αγγλικά με μέθοδο άνευ διδασκάλου επαναλάμβανε τους κενούς νοήματος διαλόγους του κυρίου και της κυρίας Σμιθ. Αυτή η τετριμμένη φρασεολογία, οι στερεότυπες φράσεις των μαθημάτων του αποκάλυψαν την εμπειρία του παράλογου. Η επόμενη σκέψη τον οδήγησε στο παράλογο των ανθρώπινων σχέσεων που παράγουν αυτήν τη γλώσσα, αφαιρώντας της κάθε νόημα ενώ την ίδια στιγμή προσδιορίζονται από αυτήν. Έτσι, από την αχρήστευση του λόγου, κατέληξε...λογικά στην αχρήστευση της λογικής. Άλλωστε και τα δυο -λόγος και λογική- προέρχονται από την ίδια ρίζα. Έτσι ο λόγος, το μέσον της επικοινωνίας και το κύριο μέσον του θεάτρου, παύει πλέον να εκφράζει τη σκέψη, αυτοδιαλύεται και τη θέση του παίρνει ένας καταιγισμός λέξεων που διαδέχονται καταιγιστικά η μία την άλλη. Ο Ιονέσκο δεν κατάφερε να μάθει τελικά Αγγλικά, αλλά δύο χρόνια αργότερα, το 1950, ολοκλήρωσε και παρουσίασε τη Φαλακρή Τραγουδίστρια, το πρώτο του έργο, που όπως ήταν φυσικό σόκαρε και αποδοκιμάστηκε από κοινό και κριτικούς.

Οι Καρέκλες παρουσιάστηκαν στο Παρίσι το 1952, ακριβώς πριν από 60 χρόνια. Πρόκειται για το δεύτερο μονόπρακτο του συγγραφέα. Αν θέλει να συνοψίσει κανείς την υπόθεση του έργου μπορεί να πει απλουστευτικά ότι πρόκειται για το παιχνίδι δυο ηλικιωμένων συζύγων που βρίσκονται απομονωμένοι σε ένα νησί. Το παιχνίδι με το οποίο προσπαθούν απεγνωσμένα να γεμίσουν το κενό της ζωής τους που φαίνεται ότι άρχισε πριν από έναν αιώνα και δίνει την αίσθηση ότι θα συνεχίζεται εις τον αιώνα τον άπαντα. Στις Καρέκλες ενυπάρχουν όλα τα βασικά στοιχεία της δραματουργίας του Ιονέσκο. Στο πρώτο επίπεδο, ο ασαφής χρόνος και χώρος, η ασήμαντη πλοκή, οι μη καθορισμένοι, ρευστοί χαρακτήρες, ο επαναληπτικός χωρίς νόημα διάλογος, οι γλωσσικές ακροβασίες. Και στο δεύτερο, μέσα από την τραγική κωμικότητα, ή την κωμική τραγικότητα, διαφαίνεται με ενάργεια η μεταφυσική αγωνία των ηρώων μέσα από την μάταιη προσπάθειά τους να βρουν κάποιο νόημα. Έναν προορισμό. Ωστόσο λύσεις των ζητημάτων αυτών, των προβλημάτων που θέτει και των συγκρούσεων που στήνει ο συγγραφέας, δεν προσφέρει. Δεν προσφέρονται. Άλλωστε είναι εκείνος που έλεγε:‎"Δεν είναι η απάντηση που μας διαφωτίζει αλλά η ερώτηση". Αν το θέατρο του Ιονέσκο σόκαρε τη δεκαετία του πενήντα, σήμερα φαντάζει κλασσικό και σαφώς επίκαιρο. Γιατί απλούστατα επαναθέτει και εξερευνά με τη φόρμα του παραλόγου, του χλευασμού το αιώνιο ζήτημα της ύπαρξης.

Στο θέατρο Ροές, στην οδό Ιάκχου στο Γκάζι ανέβηκε στις αρχές Νοεμβρίου το έργο του Ιονέσκο Καρέκλες με την Όλια Λαζαρίδου και τον Αντώνη Καφετζόπουλο στους ρόλους των δυο ηλικιωμένων. Ο σκηνοθέτης της παράστασης Ευριπίδης Λασκαρίδης επιλέγει τη διακριτική, πλην όμως σαφή καθοδήγηση των ηθοποιών του. Υιοθετεί και ενσωματώνει δημιουργικά, στοιχεία από τον βωβό κινηματογράφο, τους κλόουν και το κουκλοθέατρο. Τονίζει την εξαρθρωμένη γλώσσα του Ιονέσκο που υπερισχύει των ηρώων μετατρέποντάς τους σε μαριονέτες/φορείς ιδεών· η κάθε μια από αυτές, πλάθει και συνιστά ένα μικρό σύμπαν με αναγνωρίσιμα ανθρώπινα στοιχεία που διαρκώς όμως υπονομεύονται και αναιρούνται.

Η Όλια Λαζαρίδου κι ο Αντώνης Καφετζόπουλος, μετρούν πολλά χρόνια φιλίας -από τα μαθητικά τους χρόνια- και η μεταξύ τους οικειότητα είναι το πρώτο στοιχείο που παρατηρεί κανείς στην ερμηνεία τους. Ερμηνεία που δίνει την αίσθηση δυνατής επιτραπέζιας αντισφαίρισης σε μια διαρκή όμως ισοπαλία. Το αμέσως επόμενο στοιχείο που εισπράττει ο θεατής είναι το κοινό τους σκηνικό ύφος και ήθος καθώς και η διάθεσή τους να "τσαλακωθούν" απόλυτα στο σανίδι. Αυτοσχεδιάσουν με τον ευφυή τρόπο των παιδιών που η φαντασία τους οργιάζει. Ζυγίζουν και ισορροπούν διαρκώς, το τραγικό και το κωμικό με τρόπο αριστοτεχνικό. Τέλος φαίνεται να ακολουθούν πιστά τον υπόγειο ρυθμό που υπαγορεύει το έργο· αφήνονται σε μια ήπια εκκίνηση, τον αυξάνουν σταδιακά για να τον αφήσουν στο τέλος να γίνει ξέφρενος.

Σε μια συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα ο Αντώνης Καφετζόπουλος με αφορμή την παράσταση, είπε: "Πάντα έχω στο μυαλό μου, όταν δουλεύω μεταξύ άλλων εξίσου σημαντικών, αν θα τολμούσα να καλέσω τον συγγραφέα να δει το τελικό αποτέλεσμα. Φέτος, θα ήμουν ευτυχής και υπερήφανος αν ο Ιονέσκο μπορούσε να μας κάνει την τιμή". Δεν θα ήταν υπερβολικό αν συμπλήρωνα ότι σε αυτή την περίπτωση, ο συγγραφέας, στο τέλος της παράστασης θα τους έκλεινε επιδοκιμαστικά το μάτι.

Αναδημοσίευση από το blog  Τσαλαπετεινός.

http://tsalapetinos.blogspot.gr/2012/11/eugene-ionesco.html

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Ευριπίδης Λασκαρίδης
Μετάφραση: Όλια Λαζαρίδου, Ευριπίδης Λασκαρίδης
Σκηνικά-Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Μουσική σύνθεση : Γιώργος Πούλιος

ΠΑΙΖΟΥΝ
Όλια Λαζαρίδου, Αντώνης Καφετζόπουλος


ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ- ΘΕΑΤΡΟ ΡΟΕΣ
Ιάκχου 16 Γκάζι, (στάση Μετρό Κεραμικός)
τηλέφωνο 210-3479169

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Κάθε Τετάρτη & Κυριακή στις 19.00
Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00.

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
17 ευρώ – Γενική είσοδος
12 ευρώ – Φοιτητικό ή Νεανικό (κάτω των 25 ετών)

Μηνολόγιο Δεκεμβρίου

Μια επιλογή από τις θεατρικές προτάσεις του μήνα.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Νέες αφίξεις
Η ομάδα Ars Moriendi επιστρέφει για έναν νέο κύκλο παραστάσεων του έργου του Δημήτρη Δημητριάδη, Πεθαίνω σαν χώρα. Στο Studio Kοιτώνες του πρώην στρατοπέδου Κόδρα. (από 1/12).
Στο θέατρο Σοφούλη μπορούμε να δούμε ιστορίες φίλων, συγκατοίκων, ζευγαριών στο έργο της Νικολέτας Παπαδοπούλου, Παίζουμε; Στο έργο, που σκηνοθετεί ο Τάσος Ράτζος, ένας άπελπις ανερχόμενος θεατρικός συγγραφέας, μία φέρελπις φοιτήτρια Ιατρικής μα και ηθοποιός συνάμα... Ένα διαμέρισμα χαμένο μέσα στην πόλη, μια θεατρική σκηνή και ένας τηλεφωνητής! (από 7/12)
Μια παράσταση που συζητήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, όταν παρουσιάστηκε για δύο παραστάσεις στο θέατρο Αυλαία, ήταν η Erofili Synopsis της ομάδας Χώρος. Τώρα επιστρέφει για 10 παραστάσεις, στον ίδιο χώρο. (από 12/12).
Στην πόλη επανέρχεται και η επιτυχημένη καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού θεάτρου Το μεγάλο μας τσίρκο. Το θρυλικό, πλέον, έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη θα παίζεται στο Βασιλικό θέατρο. (από 14/12).
Αυτό τον μήνα θα κάνει πρεμιέρα και μια νέα παραγωγή του Κρατικού θεάτρου, Πρόκειται για τον Κατά φαντασίαν ασθενή του Μολιέρου, που θα παρουσιαστεί στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, με τον Γιώργο Κωνσταντίνου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
H ομάδα Angelus Novus —επί τη ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από το θάνατο του Αυγούστου Στρίντμπεργκ— παρουσιάζει τη Σονάτα των φαντασμάτων, σε σκηνοθεσία Δαμιανού Κωνσταντινίδη. (Studio Όρα, από 20/12).
Λίγο πριν το τέλος του χρόνου, το θέατρο Έξω από τα Τείχη μας φέρνει τη Μήδεια, σε μια παράσταση που επιμελείται καλλιτεχνικά ο Απόστολος Αποστολίδης. (από 21/12).
Η χρονιά κλείνει θεατρικά με το Σικάγο. Μια αυθεντική "τζαζ" ιστορία που εκτυλίσσεται την εποχή της ποτοαπαγόρευσης και συνδυάζει τον έρωτα, την κωμωδία, τη μοιχεία, το δράμα, σατιρίζοντας τη "δικαιοσύνη", "τον κρατικό φαρισαϊσμό" αλλά και τη "μίζα" κάθε μορφής! Φόνοι, βία και διαφθορά, εκρηκτικά χορευτικά και δυνατά τραγούδια ξεσηκώνουν και συναρπάζουν τους θεατές σε όλο τον κόσμο. Σκηνοθετεί ο Σταμάτης Φασουλής και παίζουν Καρύδη, Τρύπη, Μαρκουλάκης, Λουδάρος, Μαρινέλλα. (από 30/12).

ΑΘΗΝΑ

Δάσος βαθύ και σκοτεινό του Νηλ Λαμπιούτ, σε σκηνοθεσία Νίκου Καμτσή. Δύο αδέλφια, ένας άνδρας και μια γυναίκα, μια νύχτα με καταρρακτώδη βροχή. Αποκλεισμένοι σε μια καλύβα: αυτή διανοούμενη κοσμήτωρ των ανθρωπιστικών επιστημών στο τοπικό κολέγιο, και αυτός ένας χειρώνακτας με κάποια ενδιαφέροντα, περπατούν στα κακοτράχαλα μονοπάτια του δάσους τους. Του δάσους της μνήμης τους, των πόθων τους, των απωθημένων τους, της αλήθειας τους. (Τόπος Αλλού, από 5/12).

Σε ένα νέο θεατρικό χώρο στην Κυψέλη, στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, κάνει πρεμιέρα το έργο της ομάδας Ορχήστρα Μικρών Πραγμάτων, Παρθενώνας. Ένα κείμενο που αναρωτιέται αν ο νους του ανθρώπου μπορεί να απελευθερωθεί από το παρελθόν. Σκηνοθετεί ο Χρήστος Θεοδωρίδης (από 6/12).

Στο βιομηχανικό κτίριο του Βυρσοδεψείου στήνεται, από τις 6 του μήνα, ένα παιχνίδι ενηλίκων, μια γιορτή, ένας "φόρος τιμής" στη μηχανιστική εργασία, την μονοτονία, το πένθος, την απάθεια. Γιατί άραγε πενθούμε σήμερα; Ποια είναι τα αίτια αυτού του ψευδοπένθους και ποιες οι εκδηλώσεις του; Στην παράσταση Δέρμα, που σκηνοθετεί η Έλλη Παπακωνσταντίνου, ο θεατής γίνεται παρατηρητής και παρατηρούμενος.

Το θέατρο Θησείον παρουσιάζει το έργο του Άλμπερτ Όστερμάιερ, Οι Ζωές των άλλων, που βασίζεται στην ομώνυμη γερμανική ταινία που απέσπασε το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας το 2006. Είναι η ιστορία του διάσημου θεατρικού συγγραφέα Γκεόργκ Ντράιμαν και της ηθοποιού συντρόφου του Κρίστα-Mαρία Ζίλαντ που παρακολουθούνται από τον αξιωματούχο της Στάζι, Γκερντ Βίσλερ μετά από έμμεση προτροπή του ερωτοχτυπημένου υπουργού Μπρούνο Χέμπφ. Όταν ο αξιωματούχος της Στάζι ως απρόσκλητος "επισκέπτης" και μάρτυρας της ζωής των άλλων αρχίζει να τρέφει αισθήματα συμπάθειας για το ανύποπτο ζευγάρι, τίποτα δεν μπορεί να μείνει πια το ίδιο. Σκηνοθετεί η Αλίκη Δανέζη-Knutsen. (από 7/12).

Ο Νίκος Μαστοράκης σκηνοθετεί την Αγία Ιωάννα των σφαγείων του Μπρεχτ. Ένα έργο που παρουσιάζει την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τον μηχανισμό της καπιταλιστικής οικονομίας. Παίζουν η Βίκυ Βολιώτη και ο Αιμίλιος Χειλάκης. (Θέατρο Ακροπόλ, από 19/12).

Η Ρένη Πιττακή και η Πέγκυ Τρικαλιώτη συναντώνται στη σκηνή του θεάτρου Βασιλάκου, στο έργο της Φωτεινής Τσαλίκογλου, Δεν μ' αγαπάς, μ' αγαπάς. Πρόκειται για μια ελεύθερη θεατρική απόδοση της αλληλογραφίας (αποτελούμενης από 117 γράμματα σταλμένα από το Παρίσι, που καλύπτουν το διάστημα 1962-1974) της πεζογράφου Μαργαρίτας Λυμπεράκη προς την κόρη της Μαργαρίτα Καραπάνου. Σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας. (από 20/12).

Καινούργιο έργο του Μάρτιν Κριμπ και άλλες ιστορίες

ΛΟΝΔΙΝΟ

In the Republic of Happiness του Μάρτιν Κριμπ, σε σκηνοθεσία Dominic Cooke.

Η απρόσμενη άφιξη του θείου Μπομπ, αναστατώνει τις χριστουγεννιάτικες διακοπές της οικογένειας. Ποιος είναι; Για ποιο λόγο έχει έρθει; Γιατί η γυναίκα του περιμένει στο αυτοκίνητο; Και ποιο είναι το αληθινό νόημα του αινιγματικού μηνύματός του; Για ένα πράγμα μπορούμε να είμαστε σίγουροι: ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος. Το νέο έργο του Μάρτιν Κριμπ είναι μια άγρια σάτιρα, μια προκλητική απεικόνιση των σύγχρονων εμμονών.

Στο Royal Court Theatre Downstairs, από 12 Δεκεμβρίου.

Ακόμη...

ΠΑΡΙΣΙ

Le Retour (Η επιστροφή) του Χάρολντ Πίντερ, σε σκηνοθεσία Luc Bondy.

Η επιστροφή είναι μια αντιστροφή: όλες οι κοινωνικές σχέσεις, η οικογένεια, ο γάμος, η δουλειά, ανατρέπονται μπροστά στα μάτια μας, κάποιες φορές σε μικρό βαθμό και άλλες με απότομα τραντάγματα. Στο έργο του Πίντερ που γράφτηκε το 1965, ένας μεσήλικας διανοούμενος επιστρέφει στην πατρίδα του μαζί με τη γυναίκα του. Πρωταγωνιστούν ο Bruno Ganz και η Emmanuelle Seigner.

Στο Theatre Odeon, μέχρι 23 Δεκεμβρίου.

ΜΟΝΑΧΟ

Franziska του Φρανκ Βέντεκιτ, σε σκηνοθεσία Andreas Kriegenburg.

Το έργο έκανε πρεμιέρα το 1912 στο Kammerspiele του Μονάχου και φέτος, με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων του θεάτρου, επιστρέφει στη σκηνή. Η Franziska είναι ένας "θηλυκός Φάουστ". Το έργο είναι μια παρωδία, ένα σχόλιο πάνω στο έργο του Γκαίτε. Η Franziska είναι μια νεαρή γυναίκα, που θέλει να φύγει από το σπίτι της μητέρας της. Ένα μήνυμα στο παράθυρο, της ανακοινώνει την άφιξη του Veit Kunz, ενός ασφαλιστικού πράκτορα από το Βερολίνο. Ο άνδρας την καλεί να κάνουν μια συμφωνία. Θα μπορεί να μεταμφιεστεί σε άνδρα και για δύο χρόνια θα απολαμβάνει τα πάντα. Όταν τελειώσει αυτό το χρονικό διάστημα, θα ανήκει σε εκείνον.

Στο Schauspielhaus, από 7 Δεκεμβρίου.

ΠΡΑΓΑ

The Makropulos Case, του Karel Čapek, σε σκηνοθεσία Robert Wilson.

Η αινιγματική, μοιραία Emilia Marty μπορεί να αλλάξει τη ζωή όλων. Αυτή η κωμωδία φαντασίας με την αστυνομική πλοκή μεταφέρει τον θεατή στα παρασκήνια του κόσμου της όπερας, στον κόσμο μιας εκφυλισμένης αριστοκρατίας, μιας αστικής τάξης σε αποσύνθεση. Το σύνθετο αυτό θέαμα σκηνοθετεί και επιμελείται σκηνογραφικά ο Robert Wilson.

Στο Estates Theatre, από 1 Δεκεμβρίου. 

Εισβολή στο θέατρο Ντούμπροβκα

Στις 23 Οκτωβρίου 2002 εισέβαλαν στο κατάμεστο θέατρο Ντούμπροβκα, 50 ένοπλοι Τσετσένοι, υποστηρικτές του ισλαμικού, μαχητικού, αυτονομιστικού κινήματος της Τσετσενίας. Κράτησαν ομήρους 850 ανθρώπους, απαιτώντας την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από την Τσετσενία και τον τερματισμό του πολέμου. Ηγέτης της πολιορκίας ήταν ο Movsar Barayev. Μετά από δυόμισι μέρες πολιορκίας, οι ρωσικές δυνάμεις μπήκαν στο κτίριο διαχέοντας χημικά από το σύστημα εξαερισμού. Κατά τη διάρκεια της επιδρομής σκοτώθηκαν 39 εισβολείς και τουλάχιστον 129 όμηροι. Κάποιοι από τους ομήρους έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της τοξικής ουσίας που έριξαν στους χώρους του θεάτρου οι δυνάμεις καταστολής, λίγο πριν εισβάλλουν.
Το τραγικό αυτό περιστατικό απασχόλησε συγγραφείς και ερευνητές. Το 2004 σε ντοκιμαντέρ του BBC γίνεται δημοσιογραφική έρευνα για τη σύσταση της χημικής ουσίας που κατέκλυσε το θέατρο.
Το 2003, το δίκτυο ΗΒΟ παρουσίασε το ντοκιμαντέρ Terror in Moscow, με συνεντεύξεις των ομήρων και στιγμιότυπα από την ομηρία.
Τον Σεπτέμβριο του 2006, έκανε πρεμιέρα στο New End Theatre του Λονδίνου το έργο της Natalia Pelevine, In your Hands, που βασίζεται στα γεγονότα αυτά. Τον Απρίλιο του 2008 η Pelevine καυτηρίασε την απόφαση των ρωσικών αρχών να απαγορεύσουν το έργο, όταν παρουσιάστηκε στην πόλη Makhachkala, την πρωτεύουσα του Dagestan, κοντά στην Τσετσενία.
Ένα άλλο έργο, το We Declare You a Terrorist του Tim J. Lord, έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ Summer Play, το 2009. Η εισβολή στο θέατρο Ντούμπροβκα αποτυπώθηκε, επίσης, σε ένα ντοκιμαντέρ του National Geographic, που περιείχε αρχειακό υλικό και ένα βίντεο αναπαράστασης.
http://en.wikipedia.org/wiki/Moscow_theater_hostage_crisis

Τώρα στη Θεσσαλονίκη

Νordost του Τόρστεν Μπουχστάινερ, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα.
Τρεις γυναίκες στη σκηνή, τρεις παράλληλες ζωές που τέμνονται σε ένα σημείο που η κάθε μια να φωτίζει διαφορετικά μια πτυχή της ιστορίας.
Στο θέατρο Ντούμπροβκα παίζεται το μιούζικαλ Νordost. Οκτακόσιοι πενήντα θεατές κατακλύζουν την πλατεία του θεάτρου. Στο διάλειμμα τσετσένοι αυτονομιστές εισβάλλουν και κρατούν ομήρους τους θεατές για τρεις ημέρες.Τρεις γυναίκες, αυτόπτες μάρτυρες του γεγονότος, μια Τσετσένα "μαύρη χήρα", μια Λετονή γιατρός και μια Ρωσίδα όμηρος διασταυρώνουν τις μαρτυρίες τους, αποκαλύπτοντας τρεις διαφορετικές σκοπιές μέσα στο θέατρο εκείνη τη νύχτα.
Οι διάλογοί τους συναρπάζουν με τη ζωντάνια και την ανθρωπιά τους, χωρίς να θέτουν το ερώτημα της υπαιτιότητας και φτάνουν στο αποκορύφωμά τους με το τραγικό τέλος της ομηρίας που κόστισε τη ζωή σε 170 άτομα.

Info: Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας, σκηνικά-κοστούμια: Ομάδα Kunst – Άννα Πιάτου, μουσική: Παναγιώτης Ανδρέογλου, Μιχάλης Σιώνας, φωτισμοί: Χάρης Πάλλας, βοηθός σκηνοθέτη: Δημήτρης Κόντος.

Παίζουν: Νάντια Δαλκυριάδου, Άννα Σωτηρούδη, Μομώ Βλάχου.

Στο θέατρο Όρα (Αντωνίου Καμάρα 3), από 30 Νοεμβρίου.

Η Julia Lochte στη Θεσσαλονίκη

Προσπερνώντας τους τόνους των σκουπιδιών που κατακλύζουν την πόλη αυτό το διάστημα και τις κλούβες των Μ.Α.Τ που έκλειναν τους δρόμους εν όψει διαδηλώσεων, βρεθήκαμε το πρωί του Σαββάτου, στον τέταρτο όροφο του κτιρίου του τμήματος θεάτρου του Α.Π.Θ. στην Τσιμισκή, για να παρακολουθήσουμε το masterclass της δραματολόγου του θεάτρου Münchner Kammerspiele, Julia Lochte*. H κυρία Lochte βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για ένα 24ωρο, προσκεκλημένη του Ινστιτούτου Goethe και του τμήματος Θεάτρου, για να μιλήσει για το επάγγελμα του δραματολόγου και τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του Münchner Kammerspiele, ενός από τα πιο γνωστά κρατικά θέατρα της Γερμανίας, που κλείνει αυτόν τον χρόνο 100 χρόνια λειτουργίας.

Μέσα σε αυτό το κλίμα της δυσμενούς, ασφυκτικής ελληνικής πραγματικότητας —που η συγκεκριμένη επισκέπτρια από τη Γερμανία βίωσε πιο έντονα και φυσικά, σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επισκέψεις πολιτικών από την ίδια χώρα που συναντούν νεκρές, αφύσικες πόλεις, σαν μια ηχηρή απόδειξη πως το θεάτρο είναι πάντα με ανοιχτές κεραίες απέναντι στην αληθινή ζωή σε σχέση με την αποστειρωμένη λογική της πολιτικής— είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον τρόπο λειτουργίας ενός μεγάλου καλλιτεχνικού οργανισμού, που βρίσκεται σε μια χώρα που πρωταγωνιστεί στον τομέα της σύγχρονης τέχνης και ταυτόχρονα να κάνουμε τις αναπόφευκτες συγκρίσεις με την θεατρική παραγωγή στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη.

Το Kammerspiele είναι ένα θέατρο στην πόλη του Μονάχου που δεν στρέφει τις "πλάτες" του στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έχει έντονο ευρωπαϊκό προσανατολισμό και αυτό αποδεικνύεται από τις μετακλήσεις ευρωπαίων σκηνοθετών και ηθοποιών (στο βασικό, μόνιμο ανσάμπλ του θεάτρου υπάρχουν ηθοποιοί από το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Εσθονία). Ταυτόχρονα, είναι ένα θέατρο στραμμένο προς το σύγχρονο ρεπερτόριο και στη συνομιλία της θεατρικής τέχνης με τις υπόλοιπες τέχνες. Η Julia Lochte αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα projects του θεάτρου που βγάζουν το κοινό από τη θεατρική αίθουσα και "προτείνουν" μια συνομιλία με εξωτερικούς χώρους της πόλης π.χ το θέαμα που εκτείνεται στους ναούς (ορθόδοξους, καθολικούς, μουσουλμανικούς κ.τ.λ.) που υπάρχουν στο Μόναχο  και αναδεικνύει την πολυπολιτισμικότητα της πόλης και την συμβίωση των ανθρώπων με διαφορετικό θρήσκευμα. Τόνισε την παρουσία του νεανικού κοινού στο θέατρο και στην ανάγκη που υπάρχει για να παραμείνει το κοινό αυτό σε επαφή με την θεατρική δημιουργία και σχολίασε με γλαφυρό τρόπο τα mail που λαμβάνουν από ανθρώπους, κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας, που εκφράζουν τη διαμαρτυρία τους, όταν παρουσιάζουν ένα κείμενο που ξεφεύγει από τα θεατρικά τετριμμένα π.χ. είναι σε μια άλλη γλώσσα. 

Με αφορμή των εορτασμό των 100 χρόνων παρουσίας του θεάτρου, η Julia Lochte παρουσίασε εκτενώς τις παραστάσεις και τις δράσεις που έχουν σχεδιαστεί με αφορμή αυτό το γεγονός και μίλησε για τη συνεργασία με την Ελφρίντε Γιέλινεκ. 

Λίγο πριν το κλείσιμο του τρίωρου αυτού ανοιχτού μαθήματος, απευθύνθηκε στους ακροατές, ζητώντας πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στη θεατρική Θεσσαλονίκη αυτή την  περίοδο, την παρουσία του Κρατικού θεάτρου στην πόλη, τον τρόπο που δουλεύουν οι ομάδες και τη συμβολή των φορέων της πολιτείας στη θεατρική δραστηριότητα (το Kammerspiele επιχορηγείται με 18.000.000 ευρώ!, ενώ απασχολεί 27 μόνιμους ηθοποιούς για όλες τις παραγωγές του, 5 θεατρολόγους και 300 άτομα διοικητικούς υπαλλήλους και τεχνικό προσωπικό και στελέχη της δραματικής σχολής), τον τρόπο επιλογής των έργων και τη θέση του δραματολόγου (ενός καλλιτεχνικού συντελεστή που στην Ελλάδα και σε αντίθεση με τη Γερμανία, η παρουσία του θεωρείται συχνά περιττή).

Η σύγκριση των δύο θεατρικών πραγματικοτήτων αναπόφευκτη, όπως επίσης και η μελαγχολία στις συζητήσεις, στις παρέες, μετά το masterclass.

*Η Julia Lochte γεννήθηκε το 1965 στο Αμβούργο. Μετά από έναν χρόνο φοίτησης στο θέατρο École de Mime Ε. Decroux στο Παρίσι, σπούδασε Πολιτισμικές Επιστήμες, Αισθητική και Εφαρμοσμένες Τέχνες στο Hildesheim της Γερμανίας. Το 1988 ήταν ιδρυτικό μέλος του Θεάτρου "Aspik" και από το 1991 έως το 1995 υπήρξε καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Hildesheim. Το διάστημα 1995-1999 ήταν αρχικά βοηθός δραματολόγου και αργότερα δραματολόγος στο Deutsches Schauspielhaus του Αμβούργου υπό την καθοδήγηση του Frank Baumbauer. Το 1998 εκδίδει μαζί με τον Wilfried Schulz το βιβλίο Christoph Schlingensief: άμεση επέμβαση για τη Γερμανία, στον εκδοτικό οίκο Rotbuch.

Από το 1998 έως το 2006 εργάστηκε στην Ελβετία, στο Θέατρο της Βασιλείας και από το 2006-07 είναι δραματολόγος στο γνωστό θέατρο του Μονάχου, Münchner Kammerspiele.

Πάπισσα Ιωάννα: Σκάνδαλο και αφορισμός

Η Πάπισσα Ιωάννα είναι ένα μυθιστόρημα με ιστορική βάση, όμως περισσότερο μοιάζει με μια ιστορική μελέτη. Ο Mario Vitti τη χαρακτήρισε "αντιμυθιστόρημα ιστορικό", ενώ ο ίδιος ο Εμμανουήλ Ροΐδης την τιτλοφορεί "μεσαιωνική μελέτη". Πραγματικά, παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Ροΐδης αναπτύσσει το υλικό του, θα λέγαμε ότι το συγκεκριμένο έργο είναι κάτι ανάμεσα σε μυθιστόρημα και σε χρονικό. Ολόκληρο το υλικό έχει συγκεντρωθεί από τον Ροΐδη μετά από συστηματική έρευνα και στον πρόλογο ο συγγραφέας μας παραθέτει πλήθος παραπομπών, σημειώσεων και υποσημειώσεων, θέλοντας να δώσει επιστημονική εμφάνιση στο έργο του. Αυτή η ιδιαιτερότητα της Πάπισσας Ιωάννας είναι ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο επίτευγμα του Ροΐδη: Κατάφερε να μας δώσει ένα έργο τέχνης δουλεύοντας με επιστημονική μέθοδο, έτσι είναι αρκετά δύσκολο να ξεχωρίσουμε πότε σταματά η έρευνά του και πότε αρχίζει η λογοτεχνική του συμβολή. Ο Ροΐδης πληροφορήθηκε την ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας όταν ήταν ακόμα παιδί στη Γένοβα και του έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση, ώστε τον καιρό που σπούδαζε στο Βερολίνο, ερεύνησε τις βιβλιοθήκες και συγκέντρωσε ό,τι είχε γραφτεί για το συγκεκριμένο θέμα. Η έρευνά του συνεχίστηκε στην Αθήνα και ακολούθησε η συγγραφή του έργου.
Η Πάπισσα Ιωάννα γνώρισε μεγάλη επιτυχία, εκδόθηκε πολλές φορές και μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες, όμως κρίθηκε σκανδαλώδης από την Εκκλησία και προκάλεσε τον αφορισμό του Ροΐδη από την Ιερά Σύνοδο. Ο Ροΐδης απάντησε στην καταδίκη του αυτή και στις κριτικές που του ασκήθηκαν με μια σειρά από δημοσιεύματα: Ολίγαι λέξεις εις απάντησιν της υπ’ αριθμόν 5688 εγκυκλίου της Ιεράς Συνόδουκαι Επιστολαί ενός Αγρινιώτου (1866).
Ο Κλέων Παράσχος (Εμμανουήλ Ροΐδης, Η ζωή, το έργο, η εποχή του, Τόμος Α΄, Αθήνα, 1942) επισήμανε δύο απ’ τους κύριους στόχους του έργου: την αναπαράσταση των ηθών της εποχής και τη σάτιρα. Βέβαια ο Ροΐδης έχοντας ως πρόσχημα τη μελέτη των ηθών της μεσαιωνικής ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, δεν αναφέρεται μόνο στην εποχή που εκτυλίσσεται η ιστορία, αλλά σατιρίζει την σύγχρονή του πολιτική, κοινωνική και εκκλησιαστική πραγματικότητα. Ο Κώστας Στεργιόπουλος ("Το αφηγηματικό έργο του Ροΐδη", στο Περιδιαβάζοντας. Στο χώρο της παλιάς πεζογραφίας μας. Τόμος Β΄, Εκδόσεις, Κέδρος, Αθήνα, 1986, σ. 30) αναφέρει χαρακτηριστικά: "Η ιστορία της Ιωάννας, πέρα από την πρωτοτυπία και το παράδοξο του θέματος, πέρα και από τον πειρασμό του ίδιου του Ροΐδη να την αφηγηθεί και να σκανδαλίσει, γίνεται αφορμή τόσο για μια γενικότερη όσο και για μια ειδικότερη κοινωνική σάτιρα, καθώς ο συγγραφέας έντεχνα παραλληλίζει, πότε με έμμεσους υπαινιγμούς και πότε με τις παρομοιώσεις του, τα περιστατικά εκείνου του καιρού με περιστατικά της σύγχρονής του ζωής".

http://www.e-alexandria.gr/bookby.asp?ID=19&BID=120

Τώρα στη Θεσσαλονίκη

H Πάπισσα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροϊδη, σε διασκευή-σκηνοθεσία Αφρούλης Μπέρσου.

Η ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας εκτυλίσσεται τον 9ο αιώνα. Είναι η ιστορία μιας νεαρής κοπέλας, η οποία, όταν έμεινε ορφανή, μεταμφιέστηκε σε άντρα, μπήκε σε μοναστήρι και από εκεί, ντυμένη καλόγερος, ακολούθησε έναν νεαρό μοναχό, τον Φρουμέντιο, ζώντας μαζί του για 7 χρόνια στο ίδιο κελί σε ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων! Όμως επειδή κινδύνευαν να αποκαλυφθούν, έφυγαν από το μοναστήρι και ταξίδεψαν σε Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία και Ελλάδα. Στην Αθήνα η Ιωάννα εγκατέλειψε τον εραστή της, μπήκε σε ένα πλοίο με προορισμό τη Ρώμη, όπου και κατάφερε, πάντα μεταμφιεσμένη σε μοναχό, να αναρριχηθεί μέχρι την κορυφή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και τον Παπικό θρόνο. Όμως η Ιωάννα σύναψε στη Ρώμη ερωτική σχέση με τον νεαρό Φλώρο που είχε σαν αποτέλεσμα μια εγκυμοσύνη. Έτσι κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης λιτανείας το έκπληκτο πλήθος βλέπει το σεβαστό Πάπα Ιωάννη τον Η΄ να γεννά "άωρον και ημιθανές βρέφος" και να πεθαίνει μέσα στην οργή "του μαινόμενου όχλου, λακτοπατούντος, καταπτύοντος και ζητούντος να ρίψη εις τον Τίβεριν Πάπισσαν και παπίδιον".

Info: Μουσική διδασκαλία: Έφη Ράτσου, σκηνικά-κοστούμια: Ειρήνη Χριστοφορίδου,
φωτισμοί: Αλέξης Κοέν, επιμέλεια κίνησης: Χριστίνα Πρεφτίτση.

Παίζουν: Γιώργος Καψάλης, Μαρία Κοκορότσκου, Αναστάσης Μαυρομιχάλης, Αργυρώ Νουβάκη, Δάνης Πετρίδης, Νάντια Σπανού.

Στο Studio Νέμεση (Δελφών 176), από 24 Νοεμβρίου.

Μια ιστορία διαφυγής

Η ομάδα Repente παρουσιάζει για τρίτη συνεχή χρονιά το έργο του Χάρη Χιώτη, Στο Ορφανοτροφείο.

"Τι μπορεί να κάνουν τρία παιδιά ώστε να καταφέρουν να αποδράσουν από ένα ορφανοτροφείο και να ζήσουν αυτόνομα; Μέχρι που μπορούν να φτάσουν για να πετύχουν το σκοπό τους;"
Το τέλειο σχέδιο απόδρασης ξαναμπαίνει σε εφαρμογή και ο Λακ, η Ντον και η Φελ είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για να καταφέρουν να περάσουν το τεράστιο φράχτη που στέκεται απέναντι τους, απέναντι στα όνειρα τους για μια κανονική ζωή, απεγκλωβισμένη από κάθε είδους καταπίεση!

Μία παράσταση για τη φιλία, τα όνειρα και τις προσδοκίες των ανθρώπων. Σε ένα ορφανοτροφείο, του οποίου οι φράχτες είναι το σύνορο ψευδαίσθησης–πραγματικότητας, συνυπάρχει η κοινή επιθυμία τριών παιδιών, του Λακ, της Ντον και της Φελ, για το τέλειο σχέδιο απόδρασης. Έτσι ξεκινά η περιπέτεια διαφυγής τους, γίνονται ένα σώμα, μία ψυχή σε μία κοινή προσπάθεια να φύγουν από το προστατευμένο περιβάλλον στο οποίο ζουν και να διεκδικήσουν την ζωή πέρα από τον φράχτη, στους άγνωστους δρόμους, στις αληθινές πλατείες με πραγματικά λεφτά και μεγάλους ανθρώπους.

Στο έργο συνδυάζονται τα όνειρα, τα θέλω και οι επιθυμίες, δίνοντας πνοή σε τρία παιδιά να κατακτήσουν αυτό που κάθε άνθρωπος ονειρεύεται, την αληθινή ζωή στην πραγματική κλίμακα της.

...Στο ορφανοτροφείο του Χάρη Χιώτη, σε σκηνοθεσία δική του.

Info: Μουσική: Αναστασία Μανιάτη-Δημήτρης Μώρος, σκηνικά-κοστούμια: Αθηνά Πρίντζη,
φωτισμοί: Μάνος Δανέζης, θεατρολόγος: Φραγκίσκος Αλέξανδρος Σαργολόγος,
βοηθός Σκηνοθέτις: Μαρία Νικολαϊδη.
Παίζουν: Αγνή Χιώτη, Μαρία Θεοδωρίδου, Χάρης Χιώτης.

Στο θέατρο Πυξίδα, Σαρρή & Ρήγα Παλαμήδου 3, Ψυρρή, Αθήνα.

Από 3 Δεκεμβρίου και κάθε Δευτέρα και Τρίτη. (Χωρίς εισιτήριο με ελεύθερη συνεισφορά των θεατών).

Το La Mama Theatre και η Έλεν Στιούαρτ

Το La Mama είναι ένα θέατρο προσηλωμένο στον καλλιτέχνη. Από την ίδρυση του, το 1961, λειτουργεί σαν ένας ελεύθερος χώρος που παρέχει στους δημιουργούς φώτα, ήχο, σκηνικά, χώρους πρόβας, για να δημιουργήσουν το έργο τους. Το La Mama είναι ένα πεδίο συνάντησης νέων καλλιτεχνών με καταξιωμένους. Μέχρι σήμερα έχουν παρουσιαστεί καλλιτέχνες από 70 περίπου χώρες, ενώ κάθε σαιζόν πάνω από 100 παραγωγές φιλοξενούνται στις τρεις σκηνές του θεάτρου.
Ιδρύτρια και ψυχή του La Mama η Έλεν Στιούαρτ. Δημιούργησε το θέατρο σε ένα μικρό υπόγειο, στον αριθμό 312 της οδού East 9th, για να έχουν ο αδελφός της και οι φίλοι του έναν χώρο έκφρασης.
Η Στιούαρτ αφιέρωσε το θέατρο στον θεατρικό συγγραφέα και σε όλες τις πτυχές της θεατρικής δράσης. Σκηνοθέτησε, συνέθεσε και έγραψε το λιμπρέτο σε θεάματα-λαϊκές όπερες που παρουσιάστηκαν σε πολλές χώρες του κόσμου. Η Στιούαρτ τιμήθηκε με αρκετά βραβεία και διακρίσεις ανάμεσα στα οποία το διάσημο βραβείο MacArthur "Genius". Τον Ιανουάριο του 1993 ήταν η πρώτη παραγωγός θεατρικής σκηνής Off-Off Broadway που πέρασε στο Broadway Theatre Hall of Fame. Τιμήθηκε, επίσης, με το βραβείο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων των Φιλιππίνων από την πρόεδρο Κοραζόν Ακίνο και με το βραβείο Τόνι για τη συνολική προσφορά της στο θέατρο. Πέθανε στις 13 Ιανουαρίου 2011, σε ηλικία 91 ετών.
To La Mama υποδέχτηκε καλλιτέχνες που ήταν "περιθωριοποιημένοι", παρεξηγημένοι και υπο-χρηματοδοτούμενοι. Όλα αυτά σε μια εποχή που η αντίληψη για το τι είναι θέατρο αλλάζει ραγδαία. Έγινε το καλλιτεχνικό σπίτι δημιουργών όπως ο Sam Shepard, o Lanford Wilson, o Tom Eyen, o Tom O' Horgan, o Phillip Glass. Εκεί παρουσιάστηκαν δουλειές δημιουργών με παγκόσμια φήμη, όπως ο Tadeusz Kantor, o Andrei Serban, οι Tokyo Kid Brothers.
Μέχρι σήμερα, το θέατρο έχει πραγματοποιήσει πάνω από 1900 παραγωγές στην Αμερική, αλλά και στην Αυστραλία, σε χώρες της Ασίας και της Ευρώπης. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1975. Τότε στα νταμάρια του Λυκαβηττού, ο Andrei Serban παρουσίασε μια ελεύθερη απόδοση της Μήδειας, της Ηλέκτρας και των Τρωάδων (η τριλογία αυτή παρουσιάστηκε στην Αθήνα και το 1999). Το 1992 το La Mama συνεργάστηκε με τον Γιάννη Χουβαρδά για την Ιφιγένεια Εν Ταύροις.
Σήμερα το La Mama διαθέτει τρεις σκηνές (The Ellen Stewart Theatre, The First Floor Theatre και The Club), μια αίθουσα τέχνης, ένα εξαώροφο κτίριο για πρόβες και ένα εκτενές αρχείο που τεκμηριώνει την ιστορία του off-off  Broadway θεάτρου.

http://lamama.org/about/

Ρομαντικές ιστορίες 35άρηδων

Ο Daniel C. Jackson γεννήθηκε στη Σκωτία το 1980. Το πρώτο του ολοκληρωμένο θεατρικό έργο, The Wall, παρουσιάστηκε στο Tron Theatre της Γλασκόβης το 2008. Ήταν μια παραγωγή της εταιρείας θεάτρου Bordeline και ήταν υποψήφιο για μια σειρά βραβείων από την ένωση κριτικών της Σκωτίας, όπως το βραβείο καλύτερου νέου έργου. Το σήκουελ του πρώτου έργου ήταν το The Ducky, που παρουσιάστηκε σε περιοδεία το 2009. Το 2010 ολοκλήρωσε την τριλογία του Stewarton με το έργο The Chooky Brae. Το έργο του My Romantic History (Η ρομαντική μου ιστορία) απέσπασε το βραβείο Scotsman Fringe First στο φεστιβάλ Εδιμβούργου του 2010 και ήταν sold out στις παραστάσεις του στο Bush Theatre του Λονδίνου. Συμμετείχε, επίσης, στο πρότζεκτ του Bush, Sixty Six, γράφοντας ένα κομμάτι που βασιζόταν σε ένα κεφάλαιο του King James Bible (την αγγλική μετάφραση της χριστιανικής Βίβλου). Το 2012, το έργο του Jackson Οι γάμοι του Φίγκαρο —μια διασκευή της κωμωδίας του Μπωμαρσαί— έκανε πρεμιέρα στο Royal Lyceum Theatre του Εδιμβούργου.
http://en.wikipedia.org/wiki/D_C_Jackson

Τώρα στη θεατρική σκηνή

Η ρομαντική μου ιστορία του D.C. Jackson, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. 

"Πού συναντάει κανείς ανθρώπους; Πού γνωρίζονται οι άνθρωποι; Σε παμπ; Στο γυμναστήριο; Στο σουπερμάρκετ; Θα σας πω εγώ πού. Αν δεν έχεις βρει τον άνθρωπό σου πριν να πάρεις το πτυχίο σου, θα παντρευτείς κάποιo βούρλο από τη δουλειά σου. Δεν κάνω πλάκα. Είναι απλό. Ξέρετε πώς αναπαράγονται τα ζώα σε συνθήκες αιχμαλωσίας; Τα βάζουν στο ίδιο κλουβί".
H Ρομαντική μου ιστορία είναι ένα έργο που με εργαλείο το χιούμορ μιλάει για τη δυσκολία της επικοινωνίας, την αυταπάτη, την αγάπη, την πάλη των δύο φύλων και τους συμβιβασμούς.
Ένα έργο για τη δυσκολία των ανθρώπων να δημιουργήσουν σχέσεις, μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον της πόλης και της δουλειάς. Για τη μοναξιά των 35άρηδων.
Στην αρχή την ιστορία την παρακολουθούμε από τη σκοπιά του άντρα, που υποτίθεται ότι προσπαθεί να την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια από μια σχέση που δημιούργησε με μια συνάδελφο μόλις έπιασε δουλειά στο γραφείο. Όμως την ιστορία την ακούμε και από την πλευρά της γυναίκας και τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.

Οι τρεις ηθοποιοί ερμηνεύουν και τους 21 ρόλους του έργου.

info: Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου, σκηνικά-κοστούμια: Μαργαρίτα Χατζηιωάννου, μουσική επιμέλεια: Νέστωρ Κοψιδάς, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μάκης Παπαδημητρίου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Σύρμω Κεκέ.

Μια παραγωγή του θεάτρου του Νέου Κόσμου.

Στο θέατρο Αυλαία, από 22 Νοεμβρίου μέχρι 9 Δεκεμβρίου. (Θεσσαλονίκη)

Στο θέατρο του Νέου Κόσμου, από 12 Δεκεμβρίου μέχρι 28 Απριλίου. (Αθήνα)