Ο "τρελός" Βρετανός περφόρμερ Τιμ Κράουτς

Ο Τιμ Κράουτς είναι ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης από το Μπράιτον. Από το 2003 επιμελείται την παραγωγή των παραστάσεων που ανεβάζει και συνεργάζεται με την παραγωγό Lisa Wolfe και τους σκηνοθέτες Karl James και Andy Smith. Η συνεργασία τους δεν κινείται σύμφωνα με τη λογική μιας θεατρικής ομάδας. Οι ιδέες και οι άνθρωποι έρχονται κοντά όταν προκύψει η ανάγκη για να συμβεί αυτό. Η αφορμή δίνεται πάντα με ένα κείμενο γραμμένο από τον Κράουτς και από την ανάγκη να ειπωθεί μια ιστορία ή να εξερευνηθεί μια θεατρική φόρμα.

Αρκετοί θεατρικοί οργανισμοί συμμετέχουν ως συμπαραγωγοί στις δουλειές του Κράουτς, όπως το Royal Court Theatre, το Traverse Theatre στο Εδιμβούργο, το Βρετανικό Συμβούλιο, η Royal Shakespeare Company, το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας.

Ο Κράουτς έχει γράψει τα έργα I Caliban, I Peaseblossom και I Banquo. Και τα τρία έργα έχουν ως αφετηρία τους σαιξπηρικά κείμενα. Είναι μονόλογοι που βασίζονται στους δευτερεύοντες χαρακτήρες έργων του Σαίξπηρ (που είναι ο αγαπημένος θεατρικός συγγραφέας του Κράουτς). Το I Caliban είναι μια σκοτεινή μεταφορά της Τρικυμίας. Το Ι Peaseblossom είναι μια ονειρική σύνθεση πάνω στο Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, ενώ το Ι Banquo είναι μια "στοιχειωμένη" αναφορά στον Μάκβεθ, με μουσική χέβι μέταλ.

Το 2003 έγινε διάσημος με το έργο του My Arm (To χέρι). Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Το έργο αφηγείται με τρόπο απλό, τρυφερό και οδυνηρά αστείο την ιστορία ενός κοριτσιού που αποφάσισε σε ηλικία δέκα ετών να σηκώσει το χέρι της ψηλά και να το κρατήσει. Τριάντα χρόνια μετά το κορίτσι με το σηκωμένο χέρι έχει γίνει διάσημο και το χέρι της έργο τέχνης. Ενα συγκινητικό έργο για τη σύγχρονη τέχνη, για το πώς μία αθώα κίνηση μπορεί να γίνει επαναστατική.

Ακολούθησαν τα έργα An Oak Tree (2005), Shopping for shoes (2006), μια ιστορία αγάπης για έναν ηθοποιό και τριάντα ζευγάρια παπούτσια και England (2007).

Στο Royal Court Theatre έκανε πρεμιέρα το 2009 το έργο The Author που σκηνοθέτησαν ο Karl Jones και ο Andy Smith. Είναι ένα έργο που μιλάει σε πρώτο επίπεδο για τη βία και για την ενδοοικογενειακή κακοποίηση. Στην ουσία όμως, μιλάει για τη βία που κρύβει ο καθένας μας μέσα του και για την ηδονοβλεπτική διάθεση του θεατή. Μιλάει για την ευθύνη μας —ως θεατών— απέναντι σε αυτό που επιλέγουμε και μας αρέσει να βλέπουμε, όσο δυσάρεστο, όσο βίαιο, όσο σοκαριστικό κι αν είναι.

Στο φεστιβάλ του Μπράιτον παρουσιάστηκε το 2010, το I Malvolio μια συνέχεια των μονολόγων που έχει γράψει ο Κράουτς. Βασίστηκε στην Δωδέκατη Νύχτα του Σαίξπηρ και δημιούργησε μία νέα εκδοχή της, ιδωμένη από τη ματιά του καταπιεσμένου υπηρέτη, Μαλβόλιο. Πρόκειται για ένα ξεκαρδιστικό μονόπρακτο αφηγηματικής αλχημείας που αποτυπώνει τον τρελό κόσμο της σαιξπηρικής κωμωδίας, μέσα από την ιστορία της χαμένης αξιοπρέπειας, της σεμνοτυφίας, των χονδροειδών αστείων και του ατέλειωτου πειράγματος ενός άντρα "κατάφορα αδικημένου".[2]

Ο Κράουτς επισκέφτηκε το 2011 την Αθήνα και παρουσίασε στο Bios την περφόρμανς An Oak Tree, ενώ ακολούθησε το 2012 στον ίδιο χώρο και η παραγωγή του Ι Malvolio. To 2012 έμελλε να αποδειχθεί η "αθηναϊκή" χρονιά του 48χρονου καλλιτέχνη. Το έργο του The Author (Ο Συγγραφέας) ανέβηκε στην αρχή της σεζόν στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη με τους Μάκη Παπαδημητρίου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Γιάννο Περλέγκα, Χρήστο Σαπουντζή, ενώ στον ίδιο χώρο, την άνοιξη, η Έλενα Πέγκα σκηνοθέτησε το έργο Το χέρι.

[1] http://www.timcrouchtheatre.co.uk/about/about-the-company

[2] http://www.naftemporiki.gr/finance/story?id=2170745

Τώρα στη θεατρική σκηνή

Το χέρι του Τιμ Κράουτς, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Έλενας Πέγκα.

"Μέσα στο αυτοκίνητο είχα το χέρι μου ψηλά έξω από το παράθυρο και ένιωθα σαν super hero.
Ένιωσα πως θα ήταν μεγαλύτερη η προσπάθεια που θα έπρεπε να καταβάλω για να ζήσω με το μπράτσο μου κάτω από ό,τι πάνω".
"Art is Anything You Can Get Away With".

Το έργο ανεβαίνει με αμεσότητα σαν μία intimate performance, όπου η ηρωίδα καθώς αφηγείται τη ζωή της σε πρώτο πρόσωπο, μεταμορφώνεται σε έργο τέχνης-έκθεμα και "εκτιθέμενη" στα βλέμματα των θεατών, μας προσκαλεί να αναρωτηθούμε για τον ρόλο της τέχνης σήμερα, τη βαναυσότητα των ανθρώπων στο διαφορετικό και την τροπή που μπορεί να πάρει η ζωή μας από μία παιδική απόφαση.

info: Σκηνικό Έλενα Πέγκα, μουσική επιμέλεια Ελενα Πέγκα-Θεοδώρα Τζήμου, πρωτότυπη μουσική Hior Chronik, styling Βασίλης Κοτταράς, ειδικές κατασκευές Valentino Marengo
Ερμηνεύει η Θεοδώρα Τζήμου.
Μια συμπαραγωγή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου με την Protasi New Works.

Στο θέατρο Αυλαία, Θεσσαλονίκη. 5-16 Σεπτεμβρίου.

Πανέλλήνιο φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου στη Νέα Ορεστιάδα

Δεκατρία χρόνια συμπληρώνει φέτος το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου που διοργανώνεται στη βορειότερη και νεότερη πόλη της Ελλάδας, τη Νέα Ορεστιάδα Έβρου.
Έτσι, από την Κυριακή 2 έως και την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2012, διοργανώνεται το13ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Νέας Ορεστιάδας με ένα πλούσιο πρόγραμμα θεατρικών παραστάσεων από όλη την Ελλάδα. Οι ερασιτεχνικοί θίασοι φτάνουν στον ακριτικό Έβρο για να λάβουν μέρος σε έναν θεατρικό διαγωνισμό που στόχο έχει την ανάδειξη του καλού ερασιτεχνικού θεάτρου και τη συνεχή βελτίωση του καλλιτεχνικού αποτελέσματος όλων αυτών που, χωρίς οικονομικές απολαβές αλλά με κατάθεση ψυχής, αφιερώνουν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους στο θέατρο.
Το 13ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Νέας Ορεστιάδας, τιμά φέτος δύο θεατρανθρώπους με σημαντική καλλιτεχνική πορεία: τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Θανάση Παπαγεωργίου και την ηθοποιό Λήδα Πρωτοψάλτη για το σύνολο της προσφοράς τους στο ελληνικό θέατρο.

Το πρόγραμμα
Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Νέας Ορεστιάδας, ώρα 9 μ.μ.
(σε περίπτωση κακοκαιρίας στο Θέατρο Διόνυσος).

ΚΥΡΙΑΚΗ 2/9
Τελετή Έναρξης.
Με αφορμή τα 40 χρόνια του Θεάτρου ΣΤΟΑ, το Φεστιβάλ τιμά τους πρωτεργάτες του για το σύνολο της προσφοράς τους στο Ελληνικό Θέατρο: Θανάσης Παπαγεωργίου (ηθοποιός, σκηνοθέτης) και Λήδα Πρωτοψάλτη (ηθοποιός).
Θεατρική παράσταση εκτός συναγωνισμού:
Λόξα και Δόξα του Γ. Ξανθούλη, από το Θεατρικό Εργαστήρι Νέας Ορεστιάδας "Διόνυσος".

ΔΕΥΤΕΡΑ 3/9
Θεατρικό Εργαστήρι Διστόμου "Θεατροφρένεια".
Το Έκτο Πάτωμα του Αλφρέντ Ζαρί.

ΤΡΙΤΗ 4/9
Θεατρική Ομάδα "Έκφραση" Αλμωπίας
Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης του Άκη Δήμου.

ΤΕΤΑΡΤΗ 5/9
Θ.Ε.Σ.Μ.Α. – Θεατρικό Εργαστήρι Σπερχειάδας-Μακρακώμης
Ο Επίλογος του Αλέκου Γαλανού.

ΠΕΜΠΤΗ 6/9
Θεατρική Ομάδα "Ληνός" Σωματείου Εργαζομένων του Νοσοκομείου Παπανικολάου
Κλέψε λιγότερο του Ντάριο Φο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7/9
Ερασιτεχνική Θεατρική Ομάδα "Εξ Αμάξης" Θεσσαλονίκης
Το ταξίδι του Γιώργου Θέμελη.

ΣΑΒΒΑΤΟ 8/9
Θεατρική Ομάδα Πολιτιστικού Συλλόγου "Η Κασσάνδρα" Κασσάνδρειας Χαλκιδικής
Μοιρολατρία, διασκευή από το μυθιστόρημα της Π. Δέλτα Παραμύθι χωρίς όνομα.

ΚΥΡΙΑΚΗ 9/9
Τελετή Λήξης με ένα ειδικό αφιέρωμα στο θέατρο–παράσταση χοροθεάτρου, από την Ομάδα Χορού Balletan με τη συμμετοχή ερασιτεχνών ηθοποιών του Θεατρικού Εργαστηρίου Νέας Ορεστιάδας ΔΙΟΝΥΣΟΣ.
Απονομή Βραβείων.

Στην Κριτική Επιτροπή που θα παρακολουθήσει όλες τις συμμετέχουσες παραστάσεις και θα απονείμει τα βραβεία του διαγωνιστικού μέρους, είναι οι ηθοποιοί: Αντώνης Θεοδωρακόπουλος, Νεφέλη Ορφανού, Χρήστος Στέργιογλου, Αιμιλία Υψηλάντη, Σπύρος Φωκάς.
Το Φεστιβάλ παρουσιάζει, όπως κάθε χρόνο, ο Αλέξης Κωστάλας.
http://www.dionysos-net.gr/ 

Από Αύγουστο...χειμώνας στις θεατρικές σκηνές

Μια πρώτη γεύση από τις παραστάσεις στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας, για την περίοδο 2012-2013.

Μια... επική χρονιά
Ο Robert Wilson, ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κόσμου, εμπνέεται από την Οδύσσεια του Ομήρου για να δημιουργήσει από την αρχή και εξ ολοκλήρου μια πρωτότυπη παράσταση για το Εθνικό Θέατρο (συμπαραγωγή με το Piccolo Teatro di Milano). Στην παράσταση πρωταγωνιστούν: Κονιόρδου, Μυλωνάς, Ναυπλιώτου, Παπαδοπούλου, Παπαληγούρα, Σακελλαρίου, Τσακίρογλου κ.α.

Ο Στάθης Λιβαθινός προγραμματίζει να παρουσιάσει, σε συνεργασία με τη σκηνοθέτιδα Γιολάντα Μαρκοπούλου τη θεατρική μεταφορά της Ιλιάδας σε έναν εναλλακτικό χώρο της Αθήνας. Τη δραματουργική επεξεργασία-διασκευή θα κάνουν η Έλσα Ανδριανού και ο Στρατής Πασχάλης και η ερμηνευτική ομάδα που θα εμπιστευτεί, για μια ακόμα φορά ο σκηνοθέτης, προέρχεται από την παλιά Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου:  Ήμελλος, Ανδρέου, Καρδώνης, Ηλίας, Σαββίδου.

Η γοητεία του κλασικού

Δύο κλασικά κείμενα εντάσσει στο χειμερινό του ρεπερτόριο το θέατρο Ακροπόλ. Πρόκειται για την Ιωάννα των σφαγείων του Μπρεχτ, σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη με τη Βίκυ Βολιώτη και τον Αιμίλιο Χειλάκη και τον Επιθεωρητή του Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη.

Με Μπρεχτ θα ασχοληθεί και η Κατερίνα Ευαγγελάτου και συγκεκριμένα με τον Καλό Άνθρωπο του Σετσουάν, που θα παρουσιαστεί στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Το Θέατρο Τέχνης προτείνει τον Πατέρα του Στρίντμπεργκ, σε σκηνοθεσία Λίλυς Μελεμέ, με Γιάννη Φέρτη, Μαρίνα Ψάλτη, Έρση Μαλικένζου.
Το Εθνικό θέατρο συνεχίζει και σε αυτή τη θεατρική περίοδο να θέτει μέσα από το ρεπερτόριο του το ερώτημα: "Τι είναι η πατρίδα μας"; Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πέρα από έργα ελλήνων συγγραφέων παρουσιάζονται και εμβληματικά θεατρικά έργα ξένων συγγραφέων που εμπνεύστηκαν από την Ελλάδα. Τρία από αυτά τα έργα που θα δούμε φέτος στις σκηνές του Εθνικού είναι:
Ο Ορφέας στον Άδη του Τενεσί Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία της Barbara Weber, διευθύντριας του θεάτρου Neumarkt της Ζυρίχης. Στον παρακμασμένο αμερικάνικο Νότο, οι ήρωες του αρχαιοελληνικού μύθου βυθίζονται στην απόγνωση, τη μοναξιά και τις σαγηνευτικές μελωδίες της σκοτεινής άρπας του Ορφέα.
Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα του Ευγένιου ο’ Νηλ, σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.
Η μεταφορά του μύθου της Ορέστειας στην εποχή του εμφυλίου πολέμου των ΗΠΑ συνθέτει ένα συνταρακτικό έργο με θέμα το θάνατο της οικογένειας ως βασικού πυλώνα της κοινωνίας.

Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, σε διασκευή–σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού. Μια νύχτα γεμάτη εκπλήξεις, ποίηση και χιούμορ με το φανταστικό και το κωμικό στοιχείο να υφαίνουν έναν σαγηνευτικό ιστό σε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης συνεργάζεται με την εταιρεία θεάτρου Συν-Επί και σκηνοθετεί το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ του Όσκαρ Ουάιλντ, στο Από Μηχανής Θέατρο. Στο ίδιο θέατρο η Άντζελα Μπρούσκου σκηνοθετεί το Κουαρτέτο του Χάινερ Μίλλερ.

Γκολντόνι επιλέγει ο Πέτρος Φιλιππίδης για το επόμενο θεατρικό του βήμα. Ανεβάζει τον Υπηρέτη δύο αφεντάδων. Ο ίδιος στον ρόλο του Τρουφαλντίνου και μαζί του: Μπουρδούμης, Μονογιού, Σιμαρδάνης, Μπιμπίλας.
O Βασίλης Χαραλαμπόπουλος θα αναφωνεί στη σκηνή του θεάτρου Βρετάνια, Αχ αυτά τα φαντάσματα!, ενώ συνεργάζεται για ακόμη μια φορά με τον Γιάννη Κακλέα.

Μετά τον Ντάριο Φο, ο Στέφανος Ληναίος στρέφεται στον Ίψεν και παρουσιάζει τον Εχθρό του λαού, στο θέατρο Άλφα, ενώ ο Δημήτρης Κομνηνός επιστρέφει στην Φαλακρή Τραγουδίστρια και ξαναφέρνει το εμβληματικό αυτό έργο του Ιονέσκο, στη σκηνή του θεάτρου Βικτώρια.

Διπλή παρουσία του Τζον Πρίστλεϊ αυτή τη σαιζόν. Το έργο του Ο επιθεωρητής έρχεται ανεβάζει ο Γρηγόρης Βαλτινός έχοντας στο πλάι του τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, στο θέατρο Ιλίσια, ενώ η Μίνα Χειμώνα πρωταγωνιστεί στο Altera Pars το έργο Εμείς και ο χρόνος.

Ένα βλέμμα στραμμένο στον κόσμο

Δύο δείγματα ισπανόφωνου θεάτρου θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε φέτος. Το έργο του ουρουγουανού Σέρχιο Μπλάνκο, Κίεβο, έρχεται τον Οκτώβριο στην κεντρική σκηνή του θεάτρου Επί Κολωνώ, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, με τις Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και Φιλαρέτη Κομνηνού σε διπλή διανομή.

Στο θέατρο Άλμα η Νικαίτη Κοντούρη σκηνοθετεί το πολιτικό θρίλερ Παιχνίδια εξουσίας του Πέρα Ριέρα με τους Μαραγκού, Κυριακίδη, Πάνου.

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος έπειτα από πολυετή παρουσία στο Άλμα, μετακομίζει στο Άνεσις της λεωφόρου Κηφισίας για να σκηνοθετήσει και να πρωταγωνιστήσει σε μια παλαιότερη επιτυχία του, το έργο Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν, του Τζεφ Μπάρον, αυτή τη φορά έχοντας μαζί του τον Τάσο Ιορδανίδη. Στο ίδιο θέατρο τα δευτερότριτα το έργο του Μπράιαν Φρίελ, Μόλι Σουίνι, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη, με τους Ρουμελιώτη, Πυρπασόπουλο, Καραμπέτση.

Σε παλαιότερη επιτυχία του επιστρέφει και ο Δημήτρης Πιατάς. Πρόκειται για το έργο Λα Νόνα του Ρομπέρτο Κόσσα, που ανεβαίνει στον Ακάδημο με Σκουρολιάκο, Πιστιόλα, Γρηγοριάδη.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος με την νεοσύστατη ομάδα Επτάρχεια παρουσιάζουν στο θέατρο Θησείον το σπονδυλωτό έργο του Ντάριο Φο, Mistero Buffo.
Ντάριο Φο και στο Αγγέλων Βήμα, όπου ο Γιώργος Καραμίχος σκηνοθετεί την Μάρω Κοντού στο έργο Γυναίκα από σύμπτωση: Ελισάβετ. Μαζί της Μαρία Αντουλινάκη, Δημήτρης Λιόλιος κ.α.
Το θέατρο Σημείο μεταφέρεται στο γειτονικό Απλό Θέατρο και παρουσιάζει το έργο του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη. Σκηνοθετεί ο Νίκος Διαμαντής και παίζουν ο ίδιος, ο Αυγ. Ρεμούνδος, η Ελ. Ζαραφίδου και ο Στ. Γιαννακόπουλος.
Τρία έργα αμερικανών συγγραφέων στην ελληνική θεατρική σκηνή: 

Το θέατρο Πορεία συστήνει στο ελληνικό κοινό την αμερικανίδα συγγραφέα Sarah Ruhl, με το πρωτοπαρουσιαζόμενο στην Ελλάδα έργο της Ευρυδίκη ή ένα μιούζικαλ στον άδη (2003) σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Η Ruhl, δανείζεται τον πασίγνωστο μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, για να γράψει ένα σύγχρονο έργο που μιλάει με χιούμορ και ευαισθησία για την παντοτινή αγάπη και τα λεπτά όρια που χωρίζουν την ζωή από τον θάνατο.

Το έργο του Νιλ Λαμπιούτ, Δάσος βαθύ και σκοτεινό ανεβάζει ο Νίκος Καμτσής στο θέατρο Τόπος Αλλού, ενώ ο Χρήστος Καρχαδάκης επιστρέφει και πάλι στους Χοντρούς άνδρες με φούστες του Νίκι Σίλβερ, του "κακού παιδιού" του αμερικανικού θεάτρου.

Το έργο του 30χρονου καναδού συγγραφέα Étienne Lepage, Το καβούκι του ελέφαντα, σκηνοθετεί η Τατιάνα Λύγαρη στο τρένο στο Ρουφ. Γραμμένο το 2010 το έργο πραγματεύεται το ρόλο της ατομικής ευθύνης και συμπεριφοράς στο πλαίσιο της ανασφάλειας που υποθηκεύει τις ζωές των ανθρώπων στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ενώ, το έργο ενός νέου Σκοτσέζου συγγραφέα, του D.C. Jackson, με τον ειρωνικό τίτλο Η ρομαντική μου ιστορία, πάνω στο θέμα των ερωτικών σχέσεων που πρέπει να ανοίξουν δρόμο μέσα σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον πόλης και εργασίας επιλέγει για το θέατρο του Νέου Κόσμου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Παίζουν: Μάκης Παπαδημητρίου, Κατερίνα Λυπηρίδου και Σύρμω Κεκέ.

Επιμένουν ελληνικά

Νέο δείγμα δουλειάς από τον Γιάννη Μαυριτσακη. Το Vitrioly που θα παρουσιαστεί στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου αφηγείται την ιστορία ενός αγοριού που ζει στις παρυφές της πραγματικότητας, συνομιλεί με τις δυνάμεις του χάους, αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην διαβρωτική δύναμη της ζωής και την άρνησή της. Σκηνοθετεί ο θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, τέως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου Οντεόν, Olivier Py.

Στην ίδια σκηνή "ζωντανεύει" και το Ζ του Βασίλη Βασιλικού, σε θεατρική προσαρμογή και σκηνοθεσία Έφης Θεοδώρου.

Με καινούργιο έργο επιστρέφει και ο Άκης Δήμου και ο Σταμάτης Φασουλής σκηνοθετεί. Πρόκειται για το έργο Όθων και Ποθούλα. Ένα ταξίδι από την Αθήνα του 2012 σε εκείνη του 1837— με μια ενδιάμεση στάση στο 1942—, μια εκτός εαυτού κωμωδία, που δε βάζει γλώσσα μέσα της. Αφιερωμένη εξαιρετικά σε μια Ελλάδα που πέφτει συνέχεια του θανατά αλλά ποτέ δεν τα τινάζει.

Παίζουν: Φασουλής, Φιλιππίδου, Κρούσκα, Αλευράς, Φαραζή, Καρβέλης.
Γκόλφω του Σπυρίδωνος Περεσιάδη στο Εθνικό. Το δραματικό ειδύλλιο του Περεσιάδη αφηγείται μια τραγική ερωτική ιστορία με φόντο την εξιδανικευμένη εικόνα της ελληνικής υπαίθρου του 1893. Τι έχει απομείνει από το τότε, σήμερα; Σκηνοθετεί ο Νίκος Καραθάνος.
Η Τελετή του Παύλου Μάτεση, στο Studio Μαυρομιχάλη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή, με πρωταγωνιστές τους απόφοιτους και του σπουδαστές της δραματικής σχολής "Διομήδη Φωτιάδη".

Μια ιδιαίτερη συνεργασία είναι αυτή του Νικήτα Τσακίρογλου με τον Πέρη Μιχαηλίδη, στο έργο της Ειρήνης Αναγνωστοπούλου Picasso - Στο Μάτι του Ταύρου. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Beton 7, σε σκηνοθεσία Τσακίρογλου με τον Μιχαηλίδη στο ρόλο του ζωγράφου.

Από το πανί στη σκηνή

Αρκετές οι μεταφορές κινηματογραφικών σεναρίων στο θεατρικό σανίδι.
Στο θέατρο Εμπορικόν θα ανέβει το Κράμερ εναντίον Κράμερ του Robert Benton, που απέσπασε 5 βραβεία Όσκαρ το 1985. Τη θεατρική διασκευή υπογράφει η Μιρέλλα Παπαοικονόμου και τη σκηνοθεσία η Ελένη Σκότη. Παίζουν: Αλεξανδρής, Ζορμπά, Μαξίμου κ.α.

Ο Ντάστιν Χόφμαν πρωταγωνιστούσε στο Κράμερ εναντίον Κράμερ αλλά και στον Άνθρωπο της βροχής που θα παρουσιαστεί στο Γκλόρια της οδού Ιπποκράτους, σε απόδοση Θοδωρή Πετρόπουλου και σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη, με τους Χατζηπαναγιώτη, Στάνκογλου, Ρένεση κ.α.

Το θεατρικό έργο του Αλμπερτ Όστερμάγιερ που βασίζεται στην πολυβραβευμένη αριστουργηματική γερμανική ταινία του Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ Οι Ζωές των Άλλων θα παιχτεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο Θησείον, σε σκηνοθεσία Αλίκης Δανέζη-Knutsen, με Μουρατίδη, Μάσχα, Μαυροματάκη κ.α.
Μιούζικαλ που σάρωσε τα βραβεία τόσο στο Broadway όσο και στην κινηματογραφική του μεταφορά, το Chicago, ανεβαίνει φέτος στη σκηνή του Παλλάς, σκηνοθετημένο από τον Σταμάτη Φασουλή με Καρύδη, Τρύπη, Μαρκουλάκη, Λουδάρο και Μαρινέλλα.

Τα Κόκκινα φανάρια ανάβουν στο Εθνικό Θέατρο. Το έργο του Αλέκου Γαλανού ήταν το υλικό για το σενάριο της ταινίας του Βασίλη Γεωργιάδη. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος σκηνοθετεί την παράσταση και οι Τζήμου, Κοκκίδου, Ψαρράς, Μιχαήλ πρωταγωνιστούν.

Στα Κόκκινα φανάρια έπαιζε η Καρέζη όπως και στο Κοροϊδάκι της δεσποινίδος που σκηνοθετεί ο Πέτρος Ζούλιας στο θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης, με Παπαδόπουλο, Παπουτσάκη, Χάνο στους βασικούς ρόλους.

Η τρέλα δεν πάει στα βουνά... πάει στο Μικρό Παλλάς. Εκεί θα ξεχειμωνιάσει η τρελή, τρελή σαραντάρα Βίκυ Σταυροπούλου παίζοντας στο ομώνυμο έργο των Αλ. Σακελλάριου-Χρ. Γιαννακόπουλου, που ήταν θεατρικό έργο, έγινε ταινία και τώρα αναβιώνει σκηνοθετημένο από τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη με Μαυρόπουλο, Κρίτα, Ορφανού, Γουλιελμάκη κ.α.

Η "ασφάλεια" της επανάληψης
Αρκετοί θίασοι επιλέγουν να συνεχίσουν τις παραστάσεις της προηγούμενης σαιζόν.
Πρώτη και καλύτερη η Φόνισσα του Αλ. Παπαδιαμάντη στο θέατρο της οδού Κεφαλληνίας. Με ουρές έκλεισε η περασμένη χρονιά για το θέατρο της Κυψέλης. Σκηνοθετεί ο Στάθης Λιβαθινός. Στο ρόλο της Φραγκογιαννούς η Μπέτυ Αρβανίτη.
Αντίστοιχη επιτυχία και στο Διάνα της Ελένης Ράντου. Η ηθοποιός έγραψε το έργο Κατάδικός μου (μαζί με τους Σάρα Γανωτή και Νίκο Σταυρακούδη), και μαζί της πέντε άνδρες: Δαδακαρίδης, Αυγουστίδης, Ιατρόπουλος, Καπετανάκος, Γιωτόπουλος. Η σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη.
Δεύτερη χρονιά και για τον Γυάλινο Κόσμο του Τέννεσι Ουίλλιαμς, στο θέατρο Χορν. Η Κατερίνα Ευαγγελάτου φωτίζει την αυτοβιογραφική διάσταση που υπάρχει στο έργο σε μια παράσταση με εικόνες αισθητικής αρτιότητας. Παίζουν: Τσαλίκη, Αλμπάνης, Νίνου, Γαβαλάς.
Επαναλαμβάνεται επίσης το έργο Ρίττε, Ντένε, Φος, του Τόμας Μπέρχαρντ, στο θέατρο Σφενδόνη, που σημαδεύεται από την επί σκηνής συνύπαρξη τρίων ηθοποιών, του Δημήτρη Καταλειφού, της Άννας Κοκκίνου και της Ράνιας Οικονομίδου, που ξαναβρίσκονται έπειτα από πολλά χρόνια.
Για λίγες παραστάσεις επιστρέφουν:
Cuba libre του Nilo Cruz, σε σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή, στο Αγγέλων Βήμα
Όταν έκλαψε ο Νίτσε του Ίρβιν Γιάλομ, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση-Νίκου Χατζόπουλου, στο Θησείον.
Φαύστα του Μποστ, σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου, στο θέατρο Στοά.
Η Κασσάνδρα και ο λύκος της Μαργαρίτας Καράπανου, σε σκηνοθεσία Γεωργίας Ανδρέου, στο Φούρνο.
Υπό το μηδέν, του Αμπέλ Θαμόρα, σε σκηνοθεσία Λίνας Ζαρκαδούλα, στο θέατρο ΠΚ
και Ζουβέ Ελβίρα της Μπριζίτ Ζακ, σε σκηνοθεσία Κώστα Αρζόγλου, στο Τόπος Αλλού.

Μοναξιά επί σκηνής 
Η Μίνα Αδαμάκη ερμηνεύει τον μονόλογο του Νάνου Βαλαωρίτη, Η κοκόνα η Μαρώ, στο 104 Λόγου και Τέχνης. Ένας μονόλογος, που αποτελεί ουσιαστικά απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Βαλαωρίτη Τα σπασμένα χέρια της Αφροδίτης της Μήλου και θέλει την Αδαμάκη στον ρόλο μίας εξώλης και προώλης Πολίτισσας στα πρώτα χρόνια της Επαναστάσης του 1821 να παντρεύει τον... αγώνα του γένους με τον έρωτα!
Ο Άγγελος Αντωνόπουλος "γίνεται" Γαλιλαίος για τις ανάγκες της παράστασης Ο βίος του Γαλιλαίο Γαλιλέι, που θα παρουσιαστεί στο κινηματοθέατρο Τριανόν σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη.
Τη ζωή άλλης μια τραγουδίστριας του ρεμπέτικου τραγουδιού θα έχει την ευκαιρία να δει το αθηναϊκό κοινό. Αυτή τη φορά πρόκειται για την Ρόζα Εσκενάζυ, στο έργο Ρόζα του Παναγιώτη Μέντη, που σκηνοθετεί ο Σωτήρης Τσόγκας. Στον ομώνυμο ρόλο η Μαίρη Ραζή, ενώ η μουσική είναι του Σταμάτη Κραουνάκη.

Επιμέλεια: Κορνήλιος Ρουσάκης

Χορός στα Δημήτρια 2012

Πλούσιο το πρόγραμμα στο πεδίο του χορού στο πρόγραμμα των φετινών Δημητρίων. Ομάδες από τη Θεσσαλονίκη, την υπόλοιπη Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό δίνουν το παρόν στην διοργάνωση.

Το πρόγραμμα:

Γερμανικό χιπ χοπ συγκρότημα Moop Mama.

Η ομάδα Moop Mama είναι μια γερμανική hip-hop κολεκτίβα που χρησιμοποιεί περίτεχνα ζωντανά όργανα και κινείται γύρω από ένα ευρύ φάσμα επιρροών. Κάποιες φορές παραπέμπει σε μια ομάδα ska, ενώ άλλες παίρνει ένα πρόσωπο funk.

Στο θέατρο Κήπου. 18 Σεπτεμβρίου.

Atto Bianco από την ομάδα χορού Vertical Dance Company.

Παρουσιάζουν το πολυθέαμα Atto Bianco, που συνδυάζει τον χορό με τις αναρριχήσεις σε κτίρια πόλεων. Η ομάδα στρέφει την προσοχή της στην αρχιτεκτονική δομή και στο πως αυτή συνδέεται με την χορογραφική σύνθεση και την κίνηση των σωμάτων στο χώρο.

Στο Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης. 21 Σεπτεμβρίου.

Η δεξίωσης, από το Χοροθέατρο Οκτάνα.

Κοινό, καλλιτέχνες και προσκεκλημένοι σε μια κοινή συνάντηση γεμάτη εκπλήξεις φαγητό και ποτό.

Στον κήπο της βίλλας Μορντώχ. 22 Σεπτεμβρίου.

Hora από την ομάδα χορού Batsheva Dance Company από το Ισραήλ, σε χορογραφία Ohad Naharin.
Κάθε δουλειά του εκκεντρικού Ohad Naharin αποτελεί μια έκπληξη που πάντα δημιουργεί ερεθίσματα. Και αυτός ακριβώς είναι ο στόχος του έργου του με το αινιγματικό όνομα Hora. Ο τίτλος αναφέρεται σε ισραηλιτικό λαϊκό χορό που χορευόταν στους αγρούς μετά από μια μέρα σκληρής δουλειάς.Η τελευταία του δημιουργία οδηγεί τη δική του μοναδική χορευτική γλώσσα ακόμη πιο μακριά, σε μια περιοχή της αφαίρεσης, όπου η κίνηση αποτελεί σχεδόν αναλυτική διαδικασία και η διάδραση με τη φράση που την ακολουθεί μοιάζει να αντλεί τη δύναμή της από αυθαίρετες πηγές.

Στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. 29 Σεπτεμβρίου.

Επιμένω από την ομάδα χορού Χορευτές του Βορρά, σε χορογραφία Παναγιώτη Αργυρόπουλου.
Οι Χορευτές του Βορρά δημιουργήθηκαν από την Τατιάνα Παπαδοπούλου τον Οκτώβριο του 1994. Η ομάδα κινείται σε νεοκλασικά και σύγχρονα μοτίβα και ως επί το πλείστον πάνω σε καθαρά χορευτικές φόρμες.

Στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 30 Σεπτεμβρίου.

Μεταπολίτευση, από την ομάδα χορού Φοra.

Ένα δυναμικό γυναικείο χορευτικό τρίο ανιχνεύει την πρόσφατη Ιστορία.

Πώς χορεύεται η Μεταπολίτευση; Η νέα δουλειά από τη Μέντη Μέγα και την καλλιτεχνική ομάδα Φora αποτελεί μια απόπειρα κατανόησης των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που οδήγησαν στην οικονομική και αξιακή κρίση της Ελλάδας του σήμερα. Μουσική, ήχοι, εικόνες και σωματικές μνήμες από την εποχή της Μεταπολίτευσης έρχονται στην επιφάνεια μέσα από τη σφιχτή ρυθμική δομή του γυναικείου τρίο.

Στο Θέατρο Αυλαία. 2 Οκτωβρίου.

Πρώτη ύλη του Δημήτρη Παπαϊωάννου.

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου με φόντο τη διάψευση όλων των προσδοκιών, επιχειρεί έναν αναστοχασμό πάνω στην προσωπική, αλλά και την ελληνική ταυτότητα με εργαλεία τα πιο στοιχειώδη από το εργαστήρι του εικαστικού: ένα τελάρο, ένα σκουπιδοτενεκέ, ένα σώμα, τον ίδιο του τον εαυτό και —πάνω απ’ όλα— ένα βλέμμα διαυγές και μια ποιητική διάθεση που ξέρει να αναμετράται με τα ουσιώδη. Ερμηνεύουν ο Tadeu Liesenfeld και ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.

Στον χώρο του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης. 11-14 Οκτωβρίου & 17-20 Οκτωβρίου.

Έλληνες χορογράφοι: Τρεις Έλληνες χορογράφοι παρουσιάζουν τα έργα τους σε μια βραδιά.

Το στρώμα. σε χορογραφία Μαρίας Γοργία.
Κοίτα με, σε χορογραφία Πέρσας Σταματοπούλου.
Η χρυσή εποχή, σε χορογραφία Δημήτρη Τσιαπκίνη.

Στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 12 Οκτωβρίου.

Χορεύοντας για τα 100.
Παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα της Θεσσαλονίκης, θα βγουν από κάθε γειτονιά και θα κατευθυνθούν στο κέντρο της πόλης.

Στους δρόμους της πόλης. 13 Οκτωβρίου.

Journey Home, από την ομάδα χορού Les Slovaks, από το Βέλγιο.

H παράσταση αυτή είναι ένα ακόμα ταξίδι στο σύμπαν των Les Slovaks. Σε αυτή την παραγωγή που έκανε πρεμιέρα τον Νοέμβριο του 2009 στις Βρυξέλλες, κάθε χορευτής έρχεται στο προσκήνιο ως σολίστ ενώ ταυτόχρονα κινείται και σαν αναπόσπαστο κομμάτι του συνόλου. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της παράστασης είναι η άμεση έμπνευση από τους σλοβάκικους λαϊκούς χορούς και τα παραδοσιακά πολυφωνικά τραγούδια της σλοβάκικης λαϊκής παράδοσης.

Στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 14 Οκτωβρίου.

Soapera των Matilde Monnier and Dominique Figarella.

Ένα πλατό και εκατομμύρια μικροσκοπικές φυσαλίδες και αφρός είναι το πεδίο δράσης των χορευτών της παράστασης.

Στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 24 Οκτωβρίου.

Θέατρο στα Δημήτρια 2012

Το φετινό πρόγραμμα των Δημητρίων κινείται σε ανάλογη πορεία με αυτό της προηγούμενης χρονιάς. Το 2011 επιχειρήθηκε μια αναδιαμόρφωση του ύφους, της αισθητικής και της κατεύθυνσης του φεστιβάλ, με σημαντικές μετακλήσεις σχημάτων από το εξωτερικό αλλά και με παραγωγές από το καλλιτεχνικό δυναμικό της πόλης. Με εμφανώς μειωμένο προϋπολογισμό σχεδιάστηκε για το 2012 ένα πρόγραμμα με αντιστοιχίες με το περσινό.
Η μέχρι πρότινος καλλιτεχνική επιτροπή των Δημητρίων, Γιώργος Λαζαρίδης, Κωνσταντίνος Ρήγος, Ιφιγένεια Ταξοπούλου, (πριν να ξεκινήσει το μπαράζ παραιτήσεων), δημιούργησαν το πρόγραμμα που φέτος συνδέεται και με τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Τα Δημήτρια 2012 ξεκινούν στις 16 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώνονται στις 28 Οκτωβρίου.

Το θεατρικό πρόγραμμα των 47ων Δημητρίων περιλαμβάνει:

Η χρυσή πόλη της Δανάης Τανίδου, σε σκηνοθεσία Τάσου Αγγελόπουλου.
Μια παραγωγή της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης που αυτή τη φορά συνεργάζεται με τη θεατρική ομάδα Παπαλάνγκι. Στην παράσταση μια ομάδα αφηγητών, έχοντας σε πρώτο πλάνο προσωπικές ιστορίες γυναικών, διατρέχει τους αιώνες και ζωντανεύει στιγμές από τη διαδρομή της ισραηλιτικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, από την άφιξη με καράβι το 1492, ως τη μοιραία αναχώρηση με τραίνο το 1943.

Στην πλατφόρμα του Εμπορευματικού Σταθμού του ΟΣΕ (οδός Παλαιού Σταθμού, δυτική έξοδος της πόλης). 26, 27 Σεπτεμβρίου.

Ρόουζ του Μάρτιν Σέρμαν, σε σκηνοθεσία Άντολφ Σαπίρο.
Η Ρόουζ, η ηλικιωμένη Εβραία που επέζησε του ολοκαυτώματος ζώντας κρυμμένη στους υπονόμους της Βαρσοβίας επί δύο χρόνια, για να καταφύγει τελικά στο Μαϊάμι Μπιτς, ερμηνεύεται από τη Ζωή Λάσκαρη. Η ηρωίδα του Σέρμαν είναι μια γυναίκα που ψάχνει τη θέση της μέσα στην οικογένεια, το μέρος που μεγαλώνει και ζει, στον έρωτα και τις σχέσεις της. Απογοητεύεται και πεισμώνει, θλίβεται αλλά αγωνίζεται, ερωτεύεται ή συμβιβάζεται και μιλά με το γέλιο ή τις σιωπές της.

Στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 5, 6, 7 Οκτωβρίου.

Ραχήλ;! του Γρηγορίου Ξενόπουλου, σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζηβανού.
Ο έρωτας ανάμεσα σε μια ελληνίδα εβραία και έναν έλληνα χριστιανό προσπαθεί να ανθίσει. Γύρω τους κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας των χριστιανών, εξελίσσεται ένα πογκρόμ εναντίον των ελλήνων εβραίων μέσα από τις γνωστές "συκοφαντίες αίματος".
Μια παράσταση του Κέντρου Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης για τα 100 χρόνια της Θεσσαλονίκης, στο ελληνικό κράτος. 

Στο θέατρο Άνετον. 11, 12, 13, 14 Οκτωβρίου.

Project Οδύσσειες: Θεσσαλονίκη ΙΙ (μνήμη/νήματα), από τη θεατρική ομάδα A4M, σε σκηνοθεσία Αθηνάς Δράγκου.
Πρόκειται για μία "περιπατητική" παράσταση με θεατροκεντρικό πυρήνα που συνδυάζει διαφορετικές μορφές τέχνης, visual and sonic arts, installations, ζωντανή μουσική και διαφορετικές τεχνικές θεάτρου. Η παράσταση παρασύρει το θεατή σε μια περιπετειώδη διαδρομή, με αφετηρία το λιμάνι, έναν τόπο συνάντησης πολιτισμών, καταφύγιο μεταναστών, σύμβολο της άφιξης αλλά και του τέλους, σταυροδρόμι του ονείρου, της ελπίδας, της διαφυγής και του αγνώστου. Το project εμπνέεται από τα θέματα και τα μοτίβα της Οδύσσεια του Ομήρου τα οποία χρησιμοποιεί ως σύμβολα, σχήματα και αλληγορίες. Με κεντρικό άξονα την ιστορία-Οδύσσεια της ίδιας της Θεσσαλονίκης ξετυλίγονται ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, μεταναστών, ήχων και εικόνων, εσωτερικά ταξίδια και προσωπικές Ιθάκες.

Στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Από 11 μέχρι 21 Οκτωβρίου.

Dance me to the end of Greece #2, σε σκηνική σύνθεση και σκηνοθεσία Κυριακής Σπανού.

Η παράσταση είναι η συνέχεια του Dance me to the end of Greece #1 που ήταν μια σκηνική σύνθεση κειμένων ξένων περιηγητών-ταξιδιωτών, που εστιάζουν στην ανακάλυψη της Ελλάδας από τους Ρομαντικούς, κατά την κρίσιμη περίοδο κατασκευής της εθνικής μας ταυτότητας, και στο θέμα της αρχαιολατρίας και της αρχαιοκαπηλίας η οποία κυριαρχούσε το 19ο αιώνα. Η νέα εκδοχή της παράστασης αφορά τις εντυπώσεις των ξένων ταξιδιωτών από την περιήγηση τους στην βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη.

Στο Γενί Τζαμί. 12,13,14 Οκτωβρίου.

Σταθμοί.

Με αφορμή τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το Θέατρο Τέχνης "Ακτίς Αελίου" και το γυναικείο φωνητικό σύνολο "Πλειάδες" παρουσιάζουν τη μουσικοθεατρική παράσταση Σταθμοί. Πρόκειται για μία προσέγγιση στην ιστορία και τη ζωή της Θεσσαλονίκης από την άλωση του 1430 μέχρι το 1922, μέσα από κείμενα που βασίζονται σε ιστορικές πηγές. Παράλληλα, η μουσική παράδοση της πόλης αναδεικνύεται από τα τραγούδια των λαών που έζησαν σε αυτήν.

Στο θέατρο Ακτίς Αελίου. 12,13,14 Οκτωβρίου.

Testament, από τον γερμανικό θίασο She She Pop.

Εμπνευσμένο από τον Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ, το Testament ανιχνεύει τις σχέσεις μεταξύ των γενεών. Τρεις γυναίκες έχουν προσκληθεί από τους πατέρες τους. Το κείμενο συνυφαίνει προσωπικές σκέψεις με κοινωνικές και οικονομικές θεωρίες για το γήρας και την κληρονομικότητα. Η παράσταση —στην οποία κυριαρχούν οι video προβολές και τα live τραγούδια— είναι ένας ειλικρινής διάλογος πάνω σε μια προβληματική συμφιλίωση.

Στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. 19,20 Οκτωβρίου.

Μια μετέωρη κυρία, σε ποίηση Κικής Δημουλά και σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου.

Μια σκηνική προσέγγιση των ποιημάτων της Δημουλά. Η Ρούλα Πατεράκη συναντάται με την σπουδαία ποίηση της Κικής Δημουλά σε μια αναμέτρηση που καταθέτει το ποιητικό και το προσωπικό. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο της τιμητικής εκδήλωσης για τη Ρούλα Πατεράκη.

Θέατρο Αυλαία. 22 Οκτωβρίου.

Με χτύπησε στις 2.45 βασισμένο στο βιβλίο της Ελεονόρ Μερσιέ Je suis completement battue (Με χτύπησε πολύ άσχημα), σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου.

Πρόκειται για μια παραγγελία/συμπαραγωγή του φεστιβάλ των Δημητρίων με την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης, ως συνέχεια της συμμετοχής των Δημητρίων (που εκπροσώπησε η Ελένη Ευθυμίου) στο Διεθνές Φεστιβάλ Μπέργκμαν της Στοκχόλμης. Η ελληνική συμμετοχή εστίασε στο ζήτημα της ανωνυμίας, που αφενός προκύπτει ως αίτημα των θυμάτων αλλά λειτουργεί εξίσου και ως κοινωνικό άλλοθι. Το έργο αυτό δεν είναι αφήγηση, ντοκουμέντο ή μανιφέστο. Είναι ένα χορικό, με αποκαλυπτικές φωνές που μιλούν για τη βία εντός ή εκτός γάμου, αλλά επίσης για την ντροπή, το φόβο και την αγάπη. Πρόκειται για μια παράσταση για την κακοποίηση των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία.

Στο θέατρο Άνετον. 23-25 Οκτωβρίου.

Erofili synopsis, μια παράσταση βασισμένη στο έργο του Γ. Χορτάτση, από την Εταιρεία Θεάτρου Χώρος, σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα.

Με την παράσταση erofili synopsis ο θίασος ολοκληρώνει την ερευνητική του δουλειά στην Κρητική Αναγέννηση (2007–2012). Πρόκειται για μια θεατρική πρόταση, αποτέλεσμα μιας πορείας που ξεκίνησε με τον Απόκοπο του Μπεργαδή  και συνεχίστηκε με δύο ασκησιολογικού χαρακτήρα σχεδιάσματα της Ερωφίλης. Το κείμενο διασκευάζεται με μια μεγαλύτερη διάθεση ελευθερίας φωτίζοντας κάποιες εικόνες από την Ερωφίλη του Χορτάτση. Στη σκηνή τρεις γυναίκες με τρεις μάσκες.

Στο θέατρο Αυλαία. 29, 30 Οκτωβρίου.

Μια ματαίωση λίγο πριν την αυλαία του φεστιβάλ.

Ματαιώνεται μια από τις θεατρικές παραστάσεις του προγράμματος των 47ων Δημητρίων. Πρόκειται για την παράσταση Δεσποινίς Τζούλια του Αύγουστου Στρίντμπεργκ που επρόκειτο να ανεβάσει το Θέατρο των Εθνών της Μόσχας, σε θεατρική διασκευή Mikhail Dumenkov και σκηνοθεσία του Γερμανού Τόμας Οστερμάγιερ, στις 22, 23 Σεπτεμβρίου, στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Δυστυχώς ο θίασος δεν θα έρθει τελικά στη Θεσσαλονίκη λόγω διαφωνίας της διεύθυνσής του με τους εκπροσώπους του δήμου για ζητήματα οικονομικής φύσης.

Σχόλιο: Κρίμα! Το κοινό της Θεσσαλονίκης χάνει την ευκαιρία να παρακολουθήσει σκηνοθετική δουλειά του Οστερμάγιερ και ταυτόχρονα η απώλεια της παράστασης αυτής αποτελεί πλήγμα για τον διεθνή χαρακτήρα που επιθυμούν να έχουν τα Δημήτρια.

Ο μύθος του Αμφιτρύωνα στη τέχνη και τη λογοτεχνία

Με τον μύθο του Αμφιτρύωνα, που αποτελεί μέρος του κύκλου του Ηρακλή, ασχολήθηκαν η λογοτεχνία και η τέχνη, αρχαία και νεότερη. Σε αγγεία ο Αμφιτρύωνας απεικονίζεται δίπλα στην πυρά που είχε ανάψει για να κάψει τη σύζυγό του Αλκμήνη, ή κοντά στο άρμα του Ηρακλή. Σε τοιχογραφίες απεικονίζεται να παρακολουθεί τον πνιγμό των δύο φιδιών από το βρέφος Ηρακλή. Ως προς τους λογοτέχνες, ενέπνευσε από τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη και τον Πλαύτο μέχρι τους Μολιέρο (1668), Τζων Ντρύντεν (1690), Χάινριχ φον Κλάιστ (1807) και Ζαν Ζιροντού (Amphitryon 38, 1929). Στον εικοστό αιώνα ξεχωρίζουν επίσης τα έργα του Γκέοργκ Κάιζερ Διπλούς Αμφιτρύων (Zweimal Amphitryon, 1943) και του Πέτερ Χακς.[1] 
Ο Αμφιτρύωνας είναι η μόνη κωμωδία του Πλαύτου, από τις σωζόμενες, που παίζουν σ' αυτή θεοί και μυθικά πρόσωπα. Πιθανό να κατάγεται,όπως συμβαίνει με τα περισσότερα έργα του όπου ανιχνεύονται ελληνικά πρότυπα, από τη Μακριά νύχτα του Φιλήμονα, που πραγματεύεται το ίδιο θέμα: Ο Δίας, θέλοντας ν' απολαύσει ερωτικά την Αλκμήνη, παίρνει την όψη του Αμφιτρύωνα, που λείπει στον πόλεμο, και καμώνεται πως γύρισε. Ο Ερμής βοηθάει τον πατέρα του, μεταμορφωμένος κι αυτός σε ψευτο-Σωσία, δούλο του Αμφιτρύωνα. Από δω και πέρα τα πράματα μπερδεύονται όλο και περισσότερο. Ο Ερμής πληροφορεί, στον πρόλογο τους θεατές για το τι θα γίνει, ενώ παράλληλα επισημαίνει και καυτηριάζει μια κάλπικη συνήθεια της εποχής κι όλων των εποχών: τους πληρωμένους κλακαδόρους που πάσκιζαν έτσι να δημιουργούν καλές ή κακές εντυπώσεις για τα έργα και τους ηθοποιούς, ανάλογα με τις προθέσεις εκείνων που είχαν κάποιο σχετικό συμφέρον.[2]
Ο Αμφιτρύων, το δεύτερο έργο του Κλάιστ που εκδόθηκε (1807), τιτλοφορείται στην προμετωπίδα του ως "κωμωδία κατά τον Μολιέρο". Με αυτόν το χαρακτηρισμό, ο Κλάιστ καλεί τον αναγνώστη όχι μόνο να συγκρίνει το έργο του με το ομότιτλο του Μολιέρου, αλλά και να το εντάξει σε μια συγκεκριμένη κωμική παράδοση. Ο Κλάιστ αναμιγνύει επιδέξια μια σειρά κωμικών στοιχείων —από σεξουαλικές αναφορές και χοντρά αστεία, μέχρι λάθος αναγνωρίσεις προσώπων και έντονη τραγική ειρωνεία— αλλά το έργο απέχει πολύ από τη συμβατική κωμωδία. Ο Αμφιτρύων θίγει μια σειρά από σοβαρά θεολογικά και φιλοσοφικά ζητήματα, και τοποθετεί τους ήρωές του σε μια κατάσταση βαθιάς αυτοαμφισβήτησης, σε σημείο που να δοκιμάζεται σε ακραίο βαθμό η αυτοσυνείδηση και η πνευματική τους υγεία. Βέβαια, η δράση προσφέρει μια αίσια κατάληξη για τον επώνυμο ήρωα του έργου, αλλά η τελική του στιγμή είναι μια πολύ πιο βαθιά διφορούμενη κραυγή της ηρωίδας του. Ο Κλάιστ χρησιμοποιεί το κωμικό είδος με καινοτόμο τρόπο, προσφέροντας διαφορετικές οπτικές —ανάλογα με το φύλο— ενός και μόνο περιστατικού, και εισάγοντας στην κωμωδία ισχυρά τραγικά στοιχεία.[3]Από τη φράση στο έργο του Μολιέρου "Le véritable Amphitryon est l'Amphitryon où l'on dîne" (Ο πραγματικός Αμφιτρύων είναι ο Αμφιτρύων όπου δειπνούμε), η λέξη "αμφιτρύων" στη γαλλική γλώσσα έγινε συνώνυμη του καλού και γενναιόδωρου οικοδεσπότη, όρος που ως "μερικό" αντιδάνειο ήρθε και στη νέα ελληνική, όπου "αμφιτρύων" σημαίνει και τον οικοδεσπότη που μας προσφέρει γεύμα ή δείπνο.

[1]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BC%CF%86%CE%B9%CF%84%CF%81%CF%8D%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82

[2] http://www.bestprice.gr/item/2148866336/amfitrywnas-kwmwdia-se-pente-prakseis

[3] http://www.athens24.gr/going-out/theater/news_detail.html?id=16265

Τώρα στη θεατρική σκηνή

Αμφιτρύων του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή.

Προκειμένου να χαρεί τον έρωτά του με την Αλκμήνη, ο Δίας παίρνει τη μορφή του άντρα της, του Αμφιτρύωνα, που λείπει στη μάχη. Με τη βοήθεια του Ερμή, που μεταμορφώνεται με τη σειρά του σε Σωσία, υπηρέτη του Αμφιτρύωνα, το σχέδιο του βασιλιά των θεών στέφεται με επιτυχία. Όμως αυτή η διπλή μεταμόρφωση γεννά μια σειρά από τρομακτικές παρεξηγήσεις όταν ο Αμφιτρύωνας επιστρέφει από τον πόλεμο. Οι ανεξήγητες αυτές καταστάσεις βρίσκουν τη λύση τους μετά από τη θεϊκή παρέμβαση, που προσφέρει στον Αμφιτρύωνα μια πειστική εξήγηση και μια αναγκαία και –ίσως- ευτυχή λύση. Στον Αμφιτρύωνα, ο Μολιέρος χρησιμοποιεί τα δοκιμασμένα μοτίβα τόσο της αυτοσχέδιας κωμωδίας όσο και της προγενέστερης λόγιας ελληνικής και λατινικής θεατρικής παράδοσης, για να μιλήσει για τον ερωτικό πόθο αλλά και την εκμετάλλευση του αδύνατου από τον δυνατό. Αξιοποιώντας στο έπακρο τα θεατρικά σχήματα της μεταμόρφωσης και της παρεξήγησης, ζωντανεύει με εξαιρετική μαεστρία τους ήρωές του, δίνοντας τους μια χυμώδη σκηνική υπόσταση και ισορροπώντας την ποίηση με την κωμικότητα, χωρίς να υποβαθμίζει τις δραματικές πτυχές που κρύβονται στον αρχαιοελληνικό μύθο.

Γραμμένη το 1668, η κωμωδία του Μολιέρου παρουσιάζεται για δεύτερη φορά από το Εθνικό Θέατρο -η πρώτη ήταν το 1948 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη. Ο Γάλλος κωμωδιογράφος θίγει έμμεσα τις ερωτικές περιπέτειες του Βασιλιά Λουδοβίκου 14ου ενώ σατιρίζει τον αμοραλισμό των ισχυρών και την δουλική συμπεριφορά όσων τους περιβάλλουν.

Info: Μετάφραση Χρύσα Προκοπάκη, σκηνικά Εύα Μανιδάκη, κοστούμια: Άγγελος Μέντης, μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, βοηθοί σκηνοθέτη: Χάρης Φραγκούλης, Ελένη Ευθυμίου.

Παίζουν: Αλκμήνη: Αμαλία Μουτούση, Αμφιτρύων: Γιώργος Γάλλος, Δίας: Νίκος Κουρής, Σωσίας: Δημήτρης Ήμελλος, Ερμής: Χρήστος Λούλης, Κλεάνθη: Εύη Σαουλίδου, Νύχτα: Στεφανία Γουλιώτη,
Στρατηγοί: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Χάρης Φραγκούλης, Νικόλας Χανακούλας.

27 Αυγούστου, Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη
31 Αυγούστου, Θέατρο Βράχων, Βύρωνας
2 Σεπτεμβρίου, Παλαιό Ελαιουργείο, Ελευσίνα
7 Σεπτεμβρίου, Κύπρος
13 Σεπτεμβρίου, Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη

Κριτική θεάτρου: Αγγέλα Παπάζογλου

Ένα ταξίδι στα ονείρατα της Σμύρνης

Αγγέλα Παπάζογλου του Γιώργη Παπάζογλου, σε σκηνοθεσία Λάμπρου Λιάβα και Άννας Βαγενά, σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.

Η μορφή της Αγγέλας Παπάζογλου είναι πλέον εμβληματική στο είδος της μονοπρόσωπης θεατρικής πράξης. Δεκατρία χρόνια παρουσίας στην ελληνική θεατρική σκηνή. Η Αγγέλα ξεδιπλώνει τα ονείρατα της Σμύρνης, ψηφίδες μιας ζωής που ξεκινάει από τα χρόνια στη Σμύρνη πριν το 1922 και φτάνει μέχρι τα προσφυγικά της Κοκκινιάς, τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο. Το είδος του θεάτρου που συναντά κάποιος παρακολουθώντας την συγκεκριμένη παράσταση, είναι ένα θέατρο που βασίζεται σε απλά μέσα, χωρίς θεατρικές "ακροβασίες" και πειραματισμούς. Ένα θέατρο που στηρίζεται στην από καρδιάς αφήγηση μιας γυναίκας που βγαίνει στο προσκήνιο —σαν μια κορυφαία ενός χορού χιλιάδων, εκατομμυρίων γυναικών που βίωσαν την φρίκη του ξεριζωμού— και καταθέτει στιγμές από τη δική της πορεία ζωής. Ο λόγος της Αγγέλας είναι τρυφερός και σκληρός, μεστός νοήματος και ατόφιας, αφτιασίδωτης συγκίνησης. Με τους ιδιωματισμούς της μικρασιάτικης διαλέκτου, με την αγνότητα και την αθωότητα μιας γυναικείας ψυχής που θρηνεί και σπαράζει το ίδιο για τους ρωμιούς που σφαγιάστηκαν στη Σμύρνη, για το εννιάχρονο κορίτσι που πέθανε από ασιτία στην κατοχή, αλλά και για τον ιταλό στρατιώτη που τον σκότωσαν οι δικοί του γιατί αρνήθηκε τον φασισμό. Όπως συχνά τονίζει στο κείμενο η Αγγέλα: "μάνα έχει κι αυτός και δεν είναι εδώ να τον κλάψει". Η Αγγέλα μιλάει για την ελληνική σημαία και για την Ελλάδα με έναν τρόπο που συγκλονίζει, με μια αφοσίωση και προσήλωση που είναι απογυμνωμένη από ακραίες εθνικιστικές κορώνες που πυροδοτούν εντάσεις και καλλιεργούν τη μισαλλοδοξία, ειδικότερα στους καιρούς που βιώνουμε.
Το κείμενο της παράστασης είναι μια συρραφή αποσπασμάτων από το βιβλίο Ονείρατα της Σμύρνης του Γιώργη Παπάζογλου, γιου της Αγγέλας και του ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου. Η παράσταση που σκηνοθέτησαν ο Λάμπρος Λιάβας και η Άννα Βαγενά επικεντρώνεται σε δύο δραματουργικούς άξονες: από τη μία πλευρά είναι οι εικόνες από την καθημερινότητα της Αγγέλας, της οικογένειάς της και του κοινωνικού της περίγυρου στη Σμύρνη και αργότερα στην Κοκκινιά και η ενασχόληση του Βαγγέλη Παπάζογλου με την μουσική, που τον έκανε έναν από τους πρωτεργάτες του ρεμπέτικου τραγουδιού (ο μονόλογος της Αγγέλας είναι διανθισμένος με μουσικά δείγματα της γραφής του Παπάζογλου) και από την άλλη είναι η αποτύπωση ιδεών και εννοιών όπως ελληνικότητα, πίστη, πολιτική ευθύνη, ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ζωή. Το κείμενο ακροβατεί ανάμεσα στο κωμικό και στο τραγικό και αυτό είναι, επίσης, ένα συστατικό της επιτυχίας του. Η Αγγέλα είναι μια φωνή που ξεπηδά από τις σελίδες της ιστορίας και ζωντανεύει εικόνες της τραγωδίας του ξεριζωμού και ταυτόχρονα διακωμωδεί καταστάσεις και γελά, με μια δύναμη ψυχής και αισιοδοξία που συναρπάζει. Η σκηνοθετική γραμμή κινείται προς μια κατεύθυνση που θυμίζει περισσότερο αναλόγιο. Δεν υπάρχουν σκηνοθετικά ευρήματα. Υπάρχει μια απεύθυνση προς τον θεατή. Παρά την στατικότητα και την εν μέρει έλλειψη θεατρικότητας, η φωνή και οι σκέψεις της Αγγέλας φτάνουν στην πλατεία και το σκηνικό αποτέλεσμα είναι επιτυχημένο.
Σημαντικό μερίδιο στην επίτευξη του αποτελέσματος αυτού έχει η Άννα Βαγενά, που υποδύεται την Αγγέλα. Η Βαγενά πείθει τόσο φυσιογνωμικά —τα φυσικά της χαρακτηριστικά παραπέμπουν σε μια ελληνίδα μάνα, ρόλο που σχεδόν πάντα ερμηνεύει στο ελληνικό θέατρο— όσο και ερμηνευτικά. Από τα πρώτα λεπτά της παράστασης είχα την αίσθηση πως βρίσκομαι στο δωμάτιο της Αγγέλας και η γυναίκα αυτή είναι εκεί μπροστά μου και που προσφέρει απλόχερα εικόνες από τη ζωή της και κομμάτια της ελληνικής ιστορίας, όπως τα βίωσαν οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές της που σχεδόν πάντα απουσιάζουν από της σελίδες της "επίσημης" ιστορίας. Η Βαγενά έχει την πληθωρικότητα, την στόφα και τα εκφραστικά μέσα για να καταφέρει να περάσει στο κοινό το λόγο μιας γνήσιας, λαϊκής γυναίκας. Η ερμηνεία της έχει αλήθεια και μια διάθεση τελετουργική, έναν σεβασμό προς το πρόσωπο της Αγγέλας. Την αντιμετωπίζει σαν ένα είδος συμβόλου. Μέσα από την χειμαρρώδη εξομολόγηση της γυναίκας αυτής, σπάει το νοητό φράγμα που χωρίζει τη σκηνή από την πλατεία και πλανάται η αίσθηση πως η παλλόμενη και πυρακτωμένη ψυχή αυτής της γυναίκας βρίσκεται στα χέρια των θεατών.
Το λιτό σκηνικό που δημιούργησε ο εικαστικός Μάριος Σπηλιόπουλος είναι ένα ξύλινο πατάρι με ελάχιστα συμβολικά αντικείμενα που συνδέονται με τη ζωή της γυναίκας αυτής. Μέσα σε ένα πλαίσιο από τέσσερις ιστούς σημαίας που λειτουργούν ως  δοκάρια που στηρίζουν το δωμάτιο αλλά και μεταφορικά την ύπαρξη της Αγγέλας, βλέπουμε ένα μπαούλο —σύμβολο της προσφυγιάς και της μετεγκατάστασης— με έναν μπαγλαμά, μια φωτογραφία του άνδρα της Αγγέλας και μια ελληνική σημαία που αντέχει στη φθορά του χρόνου και ένα τραπέζι για την αναγνώστρια (στο ρόλο η Γιασεμή Κηλαηδόνη), η οποία βρίσκεται σιωπηλή επί σκηνής σε όλη τη διάρκεια της παράστασης και ανατρέχει στις σελίδες του ημερολογίου της ζωής της Αγγέλας. Η παρουσία μιας νέας κοπέλας αποτελεί την γέφυρα με τη νέα γενιά στην οποία περνούν οι θύμισες και οι τραγικές στιγμές του ξεριζωμού.
Έχει βαρύνουσα σημασία η επιλογής της Άννας Βαγενά να επιστρέψει στην Αγγέλα την συγκεκριμένη χρονική περίοδο με τις ισχύουσες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες. Ο λόγος μιας απλής ελληνίδας και η θυελλώδης ζωή της, δημιουργεί ισχυρούς συσχετισμούς και συνδέσεις με της παρούσα δυσμενή συγκυρία. Ο θεατής της παράστασης εξέρχεται από το θέατρο με υγρά μάτια, ζεστή καρδιά και υλικό για σκέψη και αυτό είναι ένα από τα ζητούμενα της θεατρικής διαδικασίας.

Κορνήλιος Ρουσάκης

Εταιρεία Θεάτρου Μνήμη

Η Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Θεάτρου Μνήμη ιδρύθηκε το 1991 από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα το Μάιο του 1992, με τέσσερα θεατρικά έργα μικρής διάρκειας του Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς, σε μία ενιαία παράσταση, στο θέατρο στο παλιό τυπογραφείο του Εμπρός. Τα έργα ήταν: Τα Σκιερά Νερά, Στην Πανσέληνο του Μάρτη, Ο Γάτος και η Σελήνη, Καθαρτήριο. Η παράσταση είχε το γενικό τίτλο: Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς- Ένα Όραμα. Το Μάιο του 1994, παρουσίασε το θεατρικό έργο του Φρανκ Βέντεκιντ, Θάνατος και Διάβολος στον εξώστη του θεάτρου Αμόρε και τον Οκτώβριο του 1998, το θεατρικό έργο του Φερνάντο Πεσσόα Ο Ναυτικός, στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων.
Το Μάιο του 2001, η Εταιρεία Θεάτρου Μνήμη μετέφερε για πρώτη φορά τις καλλιτεχνικές της δραστηριότητες από την Αθήνα στα Χανιά και παρουσίασε με τους ηθοποιούς του Εργαστηρίου Θεατρικής Παιδείας και Υποκριτικής Τέχνης του Μιχάλη Βιρβιδάκη, το έργο του Χάρολντ Πίντερ Ο Εραστής, στο Θέατρο "Απέναντι από το Μουσείο", Χάληδων 27, χώρο που διαμορφώθηκε ειδικά για την εγκατάσταση της παράστασης και του κοινού της.
To 2002 η Εταιρεία Θεάτρου Μνήμη αναπαλαίωσε και τροποποίησε παλαιά αστική οικία στο κέντρο της πόληςς των Χανίων, Υψηλαντών 12, σε θέατρο δυναμικότητος 50 θέσεων, με δύο αντικριστές κερκίδες και σκηνή 30 τ.μ., για να αποτελέσει έδρα των δραστηριοτήτων της. Το θέατρο ονομάστηκε θέατρο Κυδωνία και εγκαινιάστηκε στις 27 Νοεμβρίου 2002 με το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ Ολεάννα. Στην παράσταση έπαιζαν ηθοποιοί του Εργαστηρίου Θεατρικής Παιδείας και Υποκριτικής Τέχνης.

Ακολούθησαν, ανάμεσα σε άλλα, τα έργα: Το τέλος του παιχνιδιού του Σάμουελ Μπέκετ, το Πριν την αποχώρηση του Τόμας Μπέρνχαρντ, Το βρακί του Καρλ Στερνχάιμ, το Και δεν θα χωρίσουμε ποτέ του Γιον Φόσσε, το Υπόγειο μπλουζ του Πέτερ Χάντκε. Τη θεατρική περίοδο 2011-2012 παρουσιάστηκαν τα έργα: Το συμβάν του John Clancy και Η αγρύπνια του Λαρς Νόρεν.

Η Εταιρεία θεάτρου Μνήμη έδωσε παραστάσεις σε πόλεις της Κρήτης, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (στο φεστιβάλ Προτάσεις της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης). Φέτος συμπληρώνει δέκα χρόνια παρουσίας στο θέατρο Κυδωνία και στην πόλη των Χανίων, αποτελώντας μια δυναμική εστία καλλιτεχνικής δημιουργίας στην ελληνική περιφέρεια.
http://www.theatrokydonia.gr/

Θέατρο Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες.

Το πρόγραμμα για τη θεατρική περίοδο 2012-2013 στο θέατρο Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες:

Όταν έκλαψε ο Νίτσε του Ίρβιν Γιάλομ, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, Ακύλλα Καραζήση.

Δύο μεγάλες προσωπικότητες του 19ου αιώνα σε κρίση μέσης ηλικίας. Μια εμπνευσμένη διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας. Επί σκηνής ξετυλίγεται η ανθρώπινη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον θεραπευτή και στον θεραπευόμενο, δύο ανθρώπους που ο καθένας έχει τις δικές του ανάγκες και αδυναμίες. Τρεις άντρες ζωντανεύουν το έργο, πότε ως αφηγητές και πότε υποδυόμενοι ρόλους. Οι ποθητές γυναίκες, η εκρηκτική Λου Σαλομέ, η ευάλωτη Άννα Ο., η σταθερή κυρία Μπρόιερ παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια και τη φωνή των ανδρών σε μια ιστορία όπου εκείνες έχουν τον πρωταρχικό ρόλο.

Θεατρική διασκευή Ευαγγελία Ανδριτσάνου, επιμέλεια σκηνικού χώρου-κοστουμιών Ελένη Μανωλοπούλου, μουσική Κορνήλιος Σελαμσής, φωτισμοί Αλέκος Γιάνναρος, βοηθός σκηνοθέτη Νικήτας Αναστόπουλος.

Παίζουν: Ακύλλας Καραζήσης (Μπρόιερ), Χάρης Φραγκούλης (Φρόιντ), Νίκος Χατζόπουλος (Νίτσε). 

Παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος-Λυκόφως.

Από τις 13 Οκτωβρίου 2012 και για έναν μήνα. 

Τον Σεπτέμβριο η παράσταση θα παιχτεί στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Αυλαία από 19 Σεπτεμβρίου έως 7 Οκτωβρίου.

Mistero Buffo του Ντάριο Φο, σε διασκευή και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου.
Το βιτριολικά χιουμοριστικό σπονδυλωτό έργο του Ντάριο Φο, Mistero Buffo θα είναι η πρώτη δουλειά της νεοσύστατης ομάδας Επτάρχεια του σκηνοθέτη Θωμά Μοσχόπουλου με τους μόνιμους συνεργάτες του, ηθοποιούς Αννα Καλαϊτζίδου, Αννα Μάσχα, Κώστα Μπερικόπουλο, Αργύρη Ξάφη, Θάνο Τοκάκη, Γιώργο Χρυσοστόμου σε συμπαραγωγή με τη Λυκόφως. Η ομάδα Επτάρχεια θα παρουσιάσει το Mistero Buffo (1969) ακριβώς με τον τρόπο που επιθυμεί και ο ίδιος ο συγγραφέας, χωρίς σκηνικά, κοστούμια, φωτισμούς. Ο Ντάριο Φο μεταγράφει τις εμβόλιμες κωμικές σκηνές των μεσαιωνικών λειτουργικών δραμάτων στα κείμενα που του χάρισαν το βραβείο Νόμπελ, όπου το θείο και το ανθρώπινο δράμα ξαναδιαβάζονται με τραγικωμικό τρόπο και με έντονο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο και καυστική αντιεξουσιαστική σάτιρα. Κάθε παράσταση θα περιλαμβάνει διαφορετικές σκηνές, καθώς ο αριθμός των σκηνών είναι τόσο μεγάλος που δεν μπορούν να παρουσιαστούν σε μία μόνο παράσταση.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Αννα Καλαϊτζίδου, Αννα Μάσχα, Κώστας Μπερικόπουλος, Αργύρης Ξάφης, Θάνος Τοκάκης, Γιώργος Χρυσοστόμου.
Από 12 Νοεμβρίου 2012.

Οι Ζωές των Άλλων του Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ, σε σκηνοθεσία Αλίκης Δανέζη- Knutsen.
Το θεατρικό έργο του Αλμπερτ Όστερμάγιερ που βασίζεται στην πολυβραβευμένη αριστουργηματική γερμανική ταινία του Φλόριαν Χένκελ Φον Ντόνερσμαρκ Οι Ζωές των Άλλων θα παιχτεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το ανατολικό Βερολίνο του 1984 θα ζωντανέψει μπροστά στα μάτια μας μέσα από την ιστορία του διάσημου θεατρικού συγγραφέα Γκεόργκ Ντρέιμαν και της ηθοποιού συντρόφου του Κρίστα-Mαρία Σίλαντ που παρακολουθούνται από τον κατάσκοπο της Στάζι, Γκερντ Βίσλερ μετά από έμμεση προτροπή του ερωτοχτυπημένου υπουργού Μπρούνο Χέμπφ. Όταν ο κατάσκοπος ως απρόσκλητος "επισκέπτης" και μάρτυρας της ζωής των άλλων αρχίζει να τρέφει αισθήματα συμπάθειας για το ανύποπτο ζευγάρι, τίποτα δεν μπορεί να μείνει πια το ίδιο.
Μετάφραση  Έρι Κύργια, σκηνικά: Κική Πίττα.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Άννα Μάσχα (Κρίστα-Mαρία Σίλαντ), Μανώλης Μαυροματάκης (Γκερντ Βίσλερ), Φάνης Μουρατίδης (Γκεόργκ Ντρέιμαν), Κώστας Μπερικόπουλος (Μπρούνο Χέμπφ), Γιώργος Συμεωνίδης.
Από 30 Νοεμβρίου 2012.

Γράμματα στα κοριτσάκια της Violet Louise.
Η χαρισματική μουσικός και performer Violet Louise παρουσιάζει από την 1η Δεκεμβρίου στο Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες την παράσταση Γράμματα στα Κοριτσάκια. Μια music performance για τη σκοτεινή πλευρά της δημιουργίας, βασισμένη στις μυστικές επιστολές του Lewis Carroll, συγγραφέα της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, σε ανήλικα κορίτσια.
Σκηνοθεσία–μουσική–ερμηνεία Violet Louise, σκηνικά–κοστούμια Δήμητρα Λιάκουρα, επιμέλεια Κίνησης Pauline Huguet.

Ρωμαίος & Ιουλιέττα (teen spirit) του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, σε διασκευή-σκηνοθεσία Νάντιας Φώσκολου.
Συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά η εφηβική παράσταση Ρωμαίος+Ιουλιέττα (teen spirit) του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ιδωμένη με τη ματιά των εφήβων, ροκ, νεανική, σύγχρονη με όπλο τη σπουδαία γλώσσα του μεγαλύτερου των κλασικών και τη διαχρονική θεματική του.
Με όχημα τον σύνθετο σαιξπηρικό λόγο, αλλά και με τη συνδρομή τολμηρών αισθητικών μέσων, τα οποία "μιλούν" στην καρδιά των εφήβων σήμερα (όπως οι προβολές, η ροκ μουσική, ο σύγχρονος χορός), η παράσταση παρακολουθεί από κοντά τους ήρωες της ιστορίας-ύμνου στον εφηβικό —δηλαδή τον απόλυτο— έρωτα και αναδεικνύει τα ζωντανά ερωτήματα που θέτει το έργο, τα οποία στρέφονται γύρω από έννοιες όπως η πίστη —ερωτική και όχι μόνο—, η ενηλικίωση, η οικογένεια, η βία, η ανθρώπινη επικοινωνία, και πάνω από όλα ο χρόνος.
Μετάφραση Διονύσης Καψάλης, σκηνικά Δημήτρης Τάταρης, κοστούμια Χάρης Σουλιώτης, χορογραφία Βάσω Γιαννακοπούλου, μουσική Δημήτρης Παπαλάμπρου, φωτισμοί Τάσος Παλαιορούτας.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκος Μαυράκης, Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Γιάννης Παναγόπουλος, Βασίλης Σαμπράκος, Στράτος Σωπύλης
Στο βίντεο εμφανίζονται οι Μυρτώ Αλικάκη, Άκις Βλουτής, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Καλλιόπη Τζερμάνη, Κώστας Φλωκατούλας.
Παραγωγή: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος-Λυκόφως.

Θέατρο Θησείον. Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, Αθήνα.

Βιβλιοπαρουσίαση: Θεατρική γραφή, ένας πρακτικός οδηγός

Noel Greig*, Θεατρική γραφή ένας πρακτικός οδηγός, μτφ. Πένυ Φυλακτάκη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2007.

Πώς μπορεί μια ιστορία να λειτουργήσει πάνω στη σκηνή; Το βιβλίο αυτό αποτελεί έναν πρακτικό οδηγό για όλους όσους ασχολούνται με τη δημιουργία του κειμένου μιας παράστασης. Προσφέροντας μια πληθώρα ασκήσεων, το βιβλίο Θεατρική γραφή εισάγει τον αναγνώστη σε κάθε στάδιο της διαδικασίας με στόχο τη δημιουργία ενός θεατρικού έργου και περιλαμβάνει κεφάλαια που επικεντρώνονται στα ακόλουθα:
- Θέματα και ιδέες
- Δραματικός χαρακτήρας
- Ιστορία-πλοκή
- Δεύτερη γραφή
Αυτές οι πρακτικές ασκήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών: ως ένας λεπτομερής προσωπικός οδηγός για ένα θεατρικό συγγραφέα, ως μια χρήσιμη πηγή όπου μπορεί να ανατρέξει ο δάσκαλος ή ο επικεφαλής ενός θεατρικού εργαστηρίου, ή ως πηγή έμπνευσης για μια ομάδα που αποφάσισε να γράψει συλλογικά ένα έργο. Όλες οι ασκήσεις μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις συνθήκες. Το βιβλίο αυτό αποτελείτο ιδανικό εγχειρίδιο για οποιονδήποτε ασχολείται με τη θεατρική γραφή και ενδιαφέρεται να ζωντανέψει την ιστορία του στη σκηνή.

*O Noel Greig εργάζεται τα τελευταία τριάντα χρόνια ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας. Έχει διδάξει θεατρική γραφή, υποκριτική και ιστορία θεάτρου και σήμερα ασχολείται με το θέατρο για νέους, εργάζεται με ομάδες νέων σε ολόκληρο τον κόσμο και ενθαρρύνει την παραγωγή καινούργιων θεατρικών κειμένων.

Κριτική θεάτρου: Έλα απόψε... στου Μελά

Στιγμές ελληνικής ιστορίας με οδηγό την επιθεώρηση

Έλα απόψε... στου Μελά, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου, στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εγκαινίασε τη θερινή του σκηνή, στο χώρο του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, με την επιθεώρηση Έλα απόψε... στου Μελά. Πρόκειται για μια σταχυολόγηση επιθεωρησιακών νούμερων από παραστάσεις που έχουν γραφτεί στην θεατρική ιστορία. Ξεκινώντας από την πρώτη επιθεώρηση, το Λίγο από όλα του Μίκιου Λάμπρου, το 1894 και φτάνοντας μέχρι σύγχρονα κείμενα γραμμένα από τον Λάκη Λαζόπουλο και την Άννα Παναγιωτοπούλου.
Η επιθεώρηση —είδος δύσκολο για τον ηθοποιό, αφού τον φέρνει "αντιμέτωπο" με το κοινό—  αναπτύχθηκε, άκμασε και τελικά, σε μεγάλο βαθμό, παρήκμασε, αφού πρώτα πρόσφερε σημαντικές στιγμές ψυχαγωγίας που ταυτίστηκαν και με την ιστορική διαδρομή της χώρας. Αυτή ακριβώς η πορεία του θεατρικού αυτού είδους παρουσιάζεται στην συγκεκριμένη παράσταση του Κρατικού θεάτρου. Ο Ιάσων Τριανταφυλλίδης διάλεξε μια σειρά ιστορικών νούμερων γραμμένα από σημαντικούς επιθεωρησιογράφους και ερμηνευμένα από τους μύθους του ελληνικού θεάτρου (Βασιλειάδου, Αυλωνίτη, Ρίζο, Νέζερ κ.α) και τα διάνθισε με τραγούδια-ύμνους του ελληνικού ρεπερτορίου, από το Καλέ πατώνεις του Αττίκ και το Εγώ είμαι η νέα γυναίκα του Σακελλαρίδη μέχρι την Όμορφη πόλη του Θεοδωράκη και την Μαύρη Φορντ του Χατζιδάκι. Αυτό το εντυπωσιακό υλικό είναι η πρώτη ύλη αυτής της παράστασης που έχει και εξαιρετικό θεατρολογικό ενδιαφέρον, αλλά και αρκετές στιγμές καθαρής ψυχαγωγίας, διανθισμένης με εικόνες ατόφιας συγκίνησης. Πιο συγκεκριμένα ο θεατής έχει την ευκαιρία να δει επί σκηνής τον Γιάννη Αγροικογιάννη, έναν από τους πρώτους χαρακτήρες της ελληνικής επιθεώρησης. Πρόκειται για έναν επαρχιώτη που φτάνει στην Αθήνα και θαμπώνεται από αυτά που συναντά. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στιγμιότυπα από επιθεωρήσεις κατά τη διάρκεια των Α' Βαλκανικών πολέμων και λίγο αργότερα η εμβληματική παρουσία της Σοφίας Βέμπο στην επιθεώρηση κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Άνθηση παρουσιάζει το είδος και στα χρόνια της χούντας. Το χαρακτηριστικό τραγούδι του Λουκιανού Κηλαηδόνη από την επιθεώρηση Κι εσύ χτενίζεσαι του Ελεύθερου Θεάτρου, είναι από τα πιο ευφρόσυνα αποσπάσματα στην επιθεώρηση. Επιχειρώντας να ταξινομήσουμε θεματικά τα κείμενα της παράστασης, προκύπτουν δύο μεγάλες κατηγορίες: από τη μια η κρίση που ήταν παρούσα σε αρκετές περιόδους (από το "Δυστυχώς επτωχεύσαμεν" του Χαριλάου Τρικούπη, μέχρι την σημερινή σκληρή δοκιμασία των πολιτών της χώρας) και από την άλλη είναι οι κατακτήσεις που πετυχαίνουν οι άνθρωποι (και κυρίως οι γυναίκες) στο πέρασμα των χρόνων (ψήφος των γυναικών, γυναικεία χειραφέτηση, αλλαγή στο ντύσιμο και στη συμπεριφορά, κάπνισμα).
Ο Γιάννης Καλατζόπουλος, έχοντας στη διάθεση του όλο αυτό το υλικό, έστησε ένα θέαμα πληθωρικό, με ρυθμό, που ισορροπεί ανάμεσα στις κωμικές και στις νοσταλγικές στιγμές. Βρήκα εξαιρετικά εύστοχο το εύρημα των προβολών στους μισογκρεμισμένους τοίχους του στρατώνα που αποτελεί το φυσικό φόντο στο πίσω μέρος του σκηνικού. Από τον τεράστιο τοίχο του κτιρίου περνούν στιγμές από τα επίκαιρα της εποχής, και μεγάλες μορφές της επιθεώρησης και της ιστορίας του τόπου. (βίντεο Γιάννης Πειραλής). Δημιουργείται έτσι ένα πλέγμα σύνδεσης ανάμεσα στην παράσταση και στον ιδιαίτερο χώρο που την φιλοξενεί. Ο χώρος ενός στρατοπέδου —ουσιαστικά ένας μη τόπος, όπου συσσωρεύονται οι στιγμές και οι ιστορίες ζωής ετερόκλητων χαρακτήρων που πέρασαν για ένα διάστημα από εκεί— συνδέεται με ένα είδος που βασίζεται στην παρουσία επί σκηνής ενός χαρακτήρα που ξεδιπλώνει την ιστορία του και τη ζωή του.
Ο Γιάννης Μετζικώφ δημιούργησε ένα χρωματιστό μωσαϊκό κοστουμιών που διατρέχει χρόνους και εποχές και έφερε επί σκηνής το απαραίτητο στυλ "στρας, φτερά και πούπουλα" στην έναρξη αλλά και στην αποθέωση του φινάλε, που είναι σήμα κατατεθέν της επιθεώρησης.
Ο χορογράφος Δημήτρης Παπάζογλου, με τεράστια εμπειρία στο είδος, επιμελήθηκε την κίνηση των ηθοποιών στα νούμερα τους και τις εντυπωσιακές χορογραφίες στις σκηνές συνόλου. Χορογραφίες που αν και στερούνται πρωτοτυπίας, παραπέμπουν στην παλιά, κλασική επιθεώρηση και ταιριάζουν, επομένως, με το κλίμα της αναβίωσης που διατρέχει το εγχείρημα αυτού του ανεβάσματος.
Ισχυρό ατού της παράστασης η ζωντανή μουσική και η έλλειψη playback στην εκτέλεση των τραγουδιών. Ένα στοιχείο που οδήγησε στην σταδιακή παρακμή της επιθεώρησης ήταν η απομάκρυνση των ζωντανών ορχηστρών, η ηχογραφημένη μουσική και το playback. Τα πρωτότυπα μουσικά κομμάτια της παράστασης έγραψε ο Κώστας Βόμβολος.
Οι τριάντα ηθοποιοί της παράστασης παίζουν, χορεύουν και τραγουδούν δημιουργώντας ένα αρμονικό σύνολο και ένα θεατρικό πλαίσιο που ξεφεύγει από τον ρεαλισμό και φλερτάρει με το ονειρικό, τη νοσταλγία, τη συγκίνηση. Απομονώνοντας κάποιες στιγμές από τις αρκετές ενδιαφέρουσες εικόνες, αξίζει να αναφερθεί η εξαιρετική σκηνική ευφράδεια των νεαρών Χρήστου Παπαδημητρίου και Εύης Σαρμή που έχουν τους ρόλους των κομπέρ, που δίνουν σημαντικές πληροφορίες καθώς το έργο διατρέχει τις δεκαετίες. Η Κατερίνα Γιαμαλή ερμηνεύει εξαιρετικά την Όμορφη πόλη, όπως και η Φωτεινή Μπαξεβάνη το Εγώ είμαι η νέα γυναίκα. Η Ιφιγένεια Δεληγιαννίδου ζωντανεύει επί σκηνής ένα νούμερο του Μποστ με την "Ανεργίτσα" και τον "Πειναλέοντα" και ο Τάσος Πεζιρκιανίδης, με το ιδιαίτερο σκηνικό γκελ που διαθέτει, κλέβει τις εντυπώσεις στο σπαρταριστό, θρυλικό, πλέον, νούμερο του Λάκη Λαζόπουλου με τον γιατρό Μπιρτζιμπιλίδη και την συμπεθερούλα!
Με επιφυλακτική διάθεση ξεκίνησα για να πάω στο θέατρο, με εντελώς διαφορετική διάθεση έφυγα. Οι συντηρητικές επιλογές στο ρεπερτόριο του Κρατικού θεάτρου τα τελευταία χρόνια, και η "παρελθοντολάγνα", ρετρό διάθεση, προδιαθέτουν πως θα δούμε για ακόμη μια φορά κάτι χιλιοπαιγμένο και χιλιοανεβασμένο. Κι όμως η άποψη αυτή καταρρίπτεται στην συγκεκριμένη περίπτωση. Μια αξιόλογη θεατρική πρόταση σε έναν ενδιαφέροντα μη θεατρικό χώρο, που θα πρέπει να μετατραπεί σε μόνιμη καλοκαιρινή θεατρική σκηνή.

Κορνήλιος Ρουσάκης

Φθινοπωρινό θεατρικό φεστιβάλ στο Παρίσι

Το Festival d' Automne του Παρισιού είναι μια γιορτή των σύγχρονων τεχνών. Στο φεστιβάλ παρουσιάζονται δημιουργίες πειραματικού χαρακτήρα. Κάθε χρόνο, από τον Σεπτέμβρη ως τον Δεκέμβρη, το κοινό έχει την ευκαιρία να δει πάνω από 40 παραστάσεις.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει θεατρικές, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές και εκθέσεις εφαρμοσμένων τεχνών.
Μια επιλογή από τις παραστάσεις του φετινού προγράμματος, περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

Πίστη, αγάπη, ελπιδα του Έντεν φον Χόρβατ, σε σκηνοθεσία Christoph Marthaler.
Γραμμένο το 1933, στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, το έργο του Χόρβατ έχει άμεση σύνδεση με τις τωρινές συνθήκες διαβίωσης. Αφηγείται την ιστορία της Elisabeth, μιας γυναίκας που σταδιακά βυθίζεται στη φτώχεια, πέφτοντας θύμα των κοινωνικών δυνάμεων που συνθλίβουν τους ανθρώπους.
Ateliers Berthier. 14-21 Σεπτεμβρίου.

La Femme qui tua les Poissons, εμπνευσμένο από το La Decouverte du Monde της Clarise Lispector, σε σκηνοθεσία Bruno Bayen.
Επιδέξια χρονικογράφος της εποχής της, η Lispector (1920-1977) θεωρείται σημαντική φυσιογνωμία της βραζιλιάνικης λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Τα εβδομαδιαία χρονικά της για την εφημερίδα Jornal do Brazil, —που αντιστέκονται στον κομφορμισμό των μέσων μαζικής ενημέρωσης και στην πίεση της δικτατορίας— μετατρέπουν τις ιστορίες της καθημερινότητας σε σουρεαλιστικά παραμύθια. Ο Bayen διασκευάζει αυτό το υλικό, για το θέατρο.
Theatre de la Bastille. 17 Σεπτεμβρίου - 14 Οκτωβρίου.

La Resistible Ascension d' Arturo Ui του Μπέρτολντ Μπρέχτ, σε σκηνοθεσία Heiner Muller.
Γραμμένο κατά τη διάρκεια της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, το έργο του Μπρεχτ παρουσιάζει τον δικτάτορα σαν ένα μαφιόζο του Σικάγου. Σε αυτή την παραγωγή που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1995 πρωταγωνιστεί ο Martin Wuttke, εμβληματική μορφή του Berliner Ensemble.
Theatre de la Ville. 24-28 Σεπτεμβρίου.

La Cite du Reve, μια διασκευή της νουβέλας L' Autre Cote του Alfred Kubin, σε σκηνοθεσία Krystian Lupa.
Είκοσι πέντε χρόνια μετά την πρώτη παραγωγή, ο Lupa επιστρέφει στο μοναδικό λογοτεχνικό έργο που έγραψε ο Kubin. Πρόκειται για ένα έργο που επηρέασε τον Κάφκα και τους σουρεαλιστές και  αφορά ένα καλλιτεχνικό ταξίδι προς την Αυτοκρατορία των Ονείρων.
Theatre de la Ville. 5-9 Οκτωβρίου.

Οι μικροαστοί του Μάξιμ Γκόργκι, από το σχήμα tg STAN.
Η ομάδα tg STAN δημιουργήθηκε το 1989. Κάποια από τα χαρακτηριστικά σημεία στον τρόπο εργασίας της ομάδας είναι η χρήση διαφορετικών γλωσσών στις παραστάσεις, η αξιοποίηση της ενέργειας του δαπέδου του σκηνικού χώρου και η έλλειψη σκηνοθέτη, η ύπαρξη συλλογικής σκηνοθεσίας από τους ηθοποιούς της ομάδας. Το έργο του Γκόργκι, γραμμένο το 1904, περιγράφει την ανέμελη καθημερινότητα της ρωσικής αστικής τάξης φωτίζοντας τις σκέψεις τους για τον έρωτα, τη μοναξιά, το γάμο.
Theatre de la Bastille. 30 Οκτωβρίου - 19 Νοεμβρίου.

Όρνιθες του Αριστοφάνη, σε διασκευή και σκηνοθεσία Madeleine Louarn.
Οι Όρνιθες εμφανίζουν όλες τις όψεις της ελληνικής κωμωδίας: λογοπαίγνια και γκάγκς, γκροτέσκο και παράλογο, καθώς και μια δυνατή σάτιρα της αποδυναμωμένης δημοκρατίας. Η σκηνοθέτης και ο χορογράφος Bernardo Montet επιχειρούν μέσα από χορευτικούς αυτοσχεδιασμούς να συνδέσουν την φιλοσοφική αυτή "φάρσα" με το σήμερα.
La Ferme du Buisson. 22-25 Νοεμβρίου.

Testament, από την ομάδα She She Pop.*
Εμπνευσμένο από τον Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ, το Testament ανιχνεύει τις σχέσεις μεταξύ των γενεών. Τρεις γυναίκες έχουν προσκληθεί από τους πατέρες τους. Το κείμενο συνυφαίνει προσωπικές σκέψεις με κοινωνικές και οικονομικές θεωρίες για το γήρας και την κληρονομικότητα. Η παράσταση —στην οποία κυριαρχούν οι video προβολές και τα live τραγούδια— είναι ένας ειλικρινής διάλογος πάνω σε μια προβληματική συμφιλίωση.
Les Abbesses. 28 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου.
*H παράσταση θα μεταφερθεί και στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο των Δημητρίων 2012, τον προσεχή Οκτώβριο.

Αναλυτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ: http://www.festival-automne.com/program-2012.html

2ο Φεστιβάλ Χορού Μονής Λαζαριστών

Από τις 27 έως τις 29 Αυγούστου (στις 21.00) θα πραγματοποιηθεί το 2ο Φεστιβάλ Χορού Μονής Λαζαριστών δίνοντας τη δυνατότητα σε δημιουργούς και θεατές να εκφραστούν και να συμμετάσχουν με έναν πρωτότυπο όσο και δημιουργικό τρόπο.

27Αυγούστου

Η ομάδα "Κιναίσθηση" της Κατερίνας Αντωνιάδου, με το Homesick εκφράζει την αγανάκτηση της για την σημερινή πραγματικότητα με σκηνογραφικά στοιχεία του 1940-50, αλλά και την ελπίδα της για το μέλλον.
Διάρκεια 30'
Η καθαρότητα και ειλικρίνεια του αφρικάνικου παραδοσιακού χορού και μουσικής με τους "Seli Kanou" της Άννας Καραμήτσου, είναι μια ανάγκη ανάκλησης της μνήμης του χορού ως μέσου επικοινωνίας, θεραπείας, σύνδεσης με το ιερό. Μια υπενθύμιση στη βαθιά αλήθεια του ανθρώπινου σώματος που χορεύει.
Διάρκεια 60'
Παράλληλα οι Seli Kanou και η "Δρώσα Μάζα" οργανώνουν ένα "τριήμερο σεμινάριο αφρικάνικου χορού" κάθε μέρα από τις 18:00 έως 20:00 στο χώρο της Μονής Λαζαριστών.

Οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε επαφή με διάφορους αφρικάνικους χορούς και ρυθμούς, όπου μέσα από τη συνοδεία κρουστών, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις για το σώμα τους θα αισθανθούν την σχέση τους με τη γη, τον χώρο και γενικότερα τον ρυθμό.

28 Αυγούστου

Οι "Αλλαχού" έρχονται από την Αθήνα για να κρυφτούν, να χαθούν και να βρεθούν Μέσα στο πλήθος, διατηρώντας τη φόρμα και τη δυναμική μια παράστασης που στηρίζεται απόλυτα στο περιβάλλον που την αγκαλιάζει και στο ανθρώπινο δυναμικό που την επηρεάζει.
Διάρκεια 60'
Η ομάδα "Τρίγωνο" (Δανάη Χριστακάκου, Κλαίρη Γραμματίκη και Σύλια Καραβασίλη) με το έργο Orgone προσθέτουν στη γυμνή από ζωή σκηνή τα στοιχεία εκείνα που οδηγούν στην κορύφωση.

Διάρκεια 15'
Η ομάδα "2ART" των Στάθη Ναυσικά, Αλεξία Σιμάτη μαζί με τους μουσικούς Νomik και Πάρι Βασιλειάδη (Rispa, Sleepin Pillow) με το έργο Which Side Are you On? προσπαθεί να παρουσιάσει τη λεπτή εκείνη γραμμή που διαχωρίζει την αλήθεια από το ψέμα, την πραγματικότητα από τη φαντασία, τη διαβίωση από την επιβίωση.
Διάρκεια 30'

29 Αυγούστου

Το Kind of woman με τους "Β+6" της Βερονίκης Τσουγκράνη, πραγματεύεται τη γυναίκα, την πολυσύνθετη προσωπικότητά της και τους πολλαπλούς της ρόλους.
Διάρκεια 30'
Σαν ταξιδιώτες στον ίδιο μονόδρομο η Βίκυ Ιωαννίδου και η Βάγια Καπουσίδου, περιπλανώνται στην απουσία του χρόνου με τον Κοινό τόπο.
Διάρκεια 15'
Η ομάδα σύγχρονου χορού "Indigo" με εμπνευστές και ερμηνευτές τους Άννα Λιανοπούλου και Μάνο Κοπανάκη και τους Dorian Idrizi (βιολί) και Σπύρο Τζέκο (κλαρινέτο) θα παρουσιάσουν το Internal conflict (εσωτερική σύγκρουση) που βασίζεται σε μια διάλεξη σχετικά με το "τίποτα" του John Cage.
Διάρκεια 10'
Οι "Future Mellon" των Αριάδνη Μίκου και Andrea Bodanio, ταξιδεύουν από την Ιταλία για να ενωθούν με χορευτές από τη Θεσσαλονίκη στο work in progress Unsung, ένα τραγούδι που δεν γράφτηκε και δεν ακούστηκε ποτέ αλλά είναι ακόμα παρόν με τον τρόπο του.
Διάρκεια 15'

Η βραδιά και το φεστιβάλ θα κλείσουν με έναν πανηγυρικό χορό από όλους τους συμμετέχοντες στο σεμινάριο αφρικάνικου χορού με συνοδεία πολλών κρουστών.

Πληροφορίες στο: www.monilazariston.gr

Καλλιτεχνικός προγραμματισμός Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος 2012-2013

Οι αρκετές επαναλήψεις, η δραματοποιημένη λογοτεχνία και οι συντηρητικές επιλογές είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του φετινού ρεπερτορίου του Κ.Θ.Β.Ε. Δεν απουσιάζουν και κάποιες ενδιαφέρουσες προτάσεις-εκπλήξεις, που διαφοροποιούν το πρόγραμμα της κρατικής σκηνής από εμπορικές σκηνές του αθηναϊκού κέντρου. Μένει να δούμε αν όσα προγραμματίζονται θα δουν τελικά τα φώτα της σκηνής και δεν θα έχουμε το παράδειγμα των περσινών ακυρώσεων (κυρίως των παραγωγών στο Υπερώο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, που ήταν και αυτές που παρουσίαζαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το περσινό πρόγραμμα).

Το φετινό ρεπερτόριο του θεάτρου περιλαμβάνει:

Αυτά που ξεχωρίζουν

Blasted της Σάρα Κέην, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη.

Η Πατεράκη επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη και σκηνοθετεί το τολμηρό έργο της Κέην.

Ο γύρος του θανάτου, βασισμένο στο μυθιστόρημα του Θωμά Κοροβίνη, σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη. Η γνωστή υπόθεση Παγκρατίδη, το άλυτο μυστήριο του Δράκου του Σέιχ Σου που συγκλόνισε τη Θεσσαλονίκη.

Τζοκόντα vs Ντα Βίντσι της Καρίνας Ιωαννίδου, το έργο που κέρδισε το Α΄Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου 2010, σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι. Ο νεαρός σκηνοθέτης έκανε αίσθηση με τις δύο παραστάσεις που σκηνοθέτησε την προηγούμενη θεατρική περίοδο στην Αθήνα: την Παρέλαση της Λούλας Αναγνωστάκη, στο θέατρο του Νέου Κόσμου και την Αγγέλα του Γιώργου Σεβαστίκογλου, το καλοκαίρι του 2012.

Το κύμα του Ρον Τζόουνς, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα. Με αφορμή το πείραμα που έγινε σε ένα σχολείο της Καλιφόρνια στις αρχές της δεκαετίας του ΄70, ένα σχόλιο πάνω στον ολοκληρωτισμό.

Οι επαναλήψεις

Έλα απόψε…. Στου Μελά. Η επιθεώρηση που εγκαινίασε το θεσμό της "Θερινής Σκηνής" θα επαναληφθεί για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Βασιλικό Θέατρο. Μια πρωτότυπη σύνθεση επιθεωρησιακών κειμένων και τραγουδιών που σφράγισαν την πορεία αυτού του γνήσια ελληνικού και λαϊκού θεατρικού είδους, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου.

Το Μεγάλο μας Τσίρκο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Μουσική & διεύθυνση ορχήστρας επί σκηνής: Σταύρος Ξαρχάκος. Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης. Πρωταγωνιστούν: Γιώργος Αρμένης, Τάσος Νούσιας, Μαρίνα Ασλάνογλου.

Μαντάμ Σουσού του Δημήτρη Ψαθά, σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη, με τη Φωτεινή Μπαξεβάνη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Πήτερ Παν, βασισμένο στο έργο του Τζέιμς Μάθιου Μπάρι, σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου, ο οποίος ερμηνεύει και τον ρόλο του Κάπταιν Χουκ. 

Το υπόλοιπο πρόγραμμα

Ο κατά φαντασίαν ασθενής του Μολιέρου, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη, με τον Γιώργο Κωνσταντίνου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Το κοροϊδάκι της πριγκιπέσσας, του Γιάννη Δαλιανίδη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μεταξόπουλου και μουσική Μίμη Πλέσσα.

Η κάτω Ακρόπολη του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Ιεροκλή Μιχαηλίδη.

Το Χοροθέατρο του Κ.Θ.Β.Ε. θα παρουσιάσει το έργο Imagine - Ο John Lennon oνειρεύεται, σε χορογραφία sinequanon. 

Η Παιδική σκηνή το έργο Χίλιες και μία νύχτες, τη γνωστή ιστορία της Σεχραζάτ και του Αλλαντίν, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου.

Η Νεανική σκηνή το έργο Ο Μικρός Ήρως, που βασίζεται στο κλασικό εβδομαδιαίο ανάγνωσμα που έγραψε ο Στέλιος Ανεμοδουράς. Σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα. Μουσική: Λουκιανός Κηλαηδόνης.

Το Κλιμάκιο Μακεδονίας-Θράκης το έργο Ο Μορμόλης του Ράϊνερ Χάχφελντ, σε σκηνοθεσία Φωτεινής Μπαξεβάνη.

Παράλληλα επανιδρύεται η Ποντιακή Σκηνή. Θα παρουσιαστεί το έργο 100 λογιών ζαντίας, που βασίζεται στο έργο Αυτά που είδε ο Μπάτλερ, του Τζο Όρτον. Σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο Τάσος Παλαντζίδη.

Συνεχίζονται, τέλος, οι ενδιαφέρουσες δράσεις του Κοινωνικού Θεατροπωλείου, του Χώρου Δράσης, του Θεάτρου στα καφέ της πόλης αλλά και το Θέατρο κατ' οίκων. Επιπλέον φέτος σχεδιάζεται και το φεστιβάλ "Ανοιχτή Σκηνή", με συμμετοχές από τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Νεφέλες: μια σκιαγράφηση των χαρακτήρων

Οι Νεφέλες παίχτηκαν στα μεγάλα Διονύσια το 423 π.Χ. Θέμα του έργου οι νέες ιδέες που αντιπροσωπεύουν οι σοφιστές. Ο γέρος Στρεψιάδης, ένας απαίδευτος αγρότης, βρίσκεται σε απελπιστική οικονομική κατάσταση. Τα χρέη τον έχουν πνίξει. Ο γάμος του με μια γυναίκα από ανώτερη κοινωνική τάξη και η άσωτη ζωή του γιου του Φειδιππίδη, τον έχουν οδηγήσει σε συνεχή δάνεια. Οι δανειστές του όμως δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Απαιτούν τα χρήματά τους, πιέζουν, οι τόκοι ανεβάζουν το χρέος. Ο Στρεψιάδης έχει χάσει τον ύπνο του. Υπάρχει μόνο μία λύση! Το Φροντιστήριο του Σωκράτη. Καθώς ο γιος του αρνείται να πάει, αποφασίζει να γραφτεί ο ίδιος και να σπουδάσει ρητορική και σοφιστική, ελπίζοντας πως έτσι, θα μπορέσει να υπερασπιστεί τον εαυτό του στο δικαστήριο και να γλυτώσει τα χρέη του. Γρήγορα όμως θα εκδιωχθεί ως ανεπίδεκτος μαθήσεως. Ευτυχώς, ο γιος του θα πειστεί τελικά να πάει, μόνο που ο Στρεψιάδης θα το πληρώσει ακριβά.[1]
Ο Στρεψιάδης είναι χαρακτήρας τυπικά αναγνωρίσιμος, διαμετρικά αντίθετος με τον εξίσου τυπικό γιο του Φειδιππίδη. Ο γιος είναι ένας επιτηδευμένος νεαρός αστός λιμοκοντόρος, με τάση προς τη διαφθορά. Ο πατέρας πάλι είναι ένας παραδόπιστος, άξεστος γεροχωρικός, κουτοπόνηρος αλλά όχι ευφυής και βαθιά συντηρητικός.

Δεν θα ήταν δύσκολο να καταγράψει κανείς διεξοδικά τα κύρια χαρακτηριστικά των δύο μορφών (που σε αυτή την περίπτωση συνενώνουν ταυτόχρονα στοιχεία κοινωνικής θέσης και ιδιοσυγκρασίας) ή να δείξει πώς, ιδιαίτερα στην περίπτωση του Στρεψιάδη, η δράση και ο λόγος βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ τους: πώς, με άλλα λόγια, ανακαλούνται υπό τύπον αδιάσπαστης συνέχειας ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Η άξεστη γλώσσα του γέροντα, για παράδειγμα, υποδηλώνει ταυτόχρονα τις αγροτικές ρίζες του και μια κάποια διανοητική μετριότητα και τη βαθιά ριζωμένη αντιπάθειά του προς τον σωκρατικό διαφωτισμό. Ο Στρεψιάδης, επιπλέον, δείχνει και κάποια πρωτογενή στοιχεία εξέλιξης: μαθαίνει από τα παθήματα του. Βλέπει το παρελθόν του από νέα σκοπιά, και έτσι είναι ικανός να επισημάνει το λάθος του σε όλα όσα έχουν συμβεί πριν. Αυτά συνιστούν αληθινές, αν και ελάχιστες, ενδείξεις εξέλιξης.[2]

Ο Kenneth Dover, στη σχολιασμένη έκδοσή των Νεφελών, δείχνει με ποιον τρόπο ο Αριστοφάνης μετατρέπει στην κωμωδία αυτή τον γνωστό σε όλη την πόλη Σωκράτη σε πρότυπο (φυσικού) φιλοσόφου, καθώς τον ποιητή δεν τον ενδιαφέρει και δεν θα μπορούσε να τον ενδιαφέρει η διάκριση ανάμεσα σε σωκρατικά και μη σωκρατικά στοιχεία. Πολυάριθμες μελέτες συζητούν τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα σχετικά με τον "Αριστοφάνη και τον Σωκράτη του".

Ποια ήταν, όμως, η καινοτομία στις Νεφέλες; Απλώς η πολιτική ιδέα ότι ο Σωκράτης ήταν ένας επικίνδυνος νεωτεριστής; Στόχος του Αριστοφάνη στις Νεφέλες είναι οι σοφιστές, οι οποίοι τον 5ο αι. π.Χ. παρουσιάστηκαν ως "διαφωτιστές", και δίδασκαν με αμοιβή στους νέους της εποχής τη ρητορική τέχνη. Ο Αριστοφάνης θεωρούσε πως οι νέες ιδέες των σοφιστών οδηγούσαν τους νέους στην αμφισβήτηση των παλαιών αξιών και την αθηναϊκή δημοκρατία σε παρακμή. Τα βέλη του στράφηκαν κυρίως στο πρόσωπο του Σωκράτη, παρά τις διαφορές του με τους σοφιστές.[3]

Ο Αριστοφάνης είναι ευτυχής όταν τον χειροκροτεί η διανόηση. Σε ένα ονομαστό χωρίο επαινεί τον εαυτό του που παραλείπει στα έργα του τα συνηθισμένα χοντρά αστεία με τα οποία οι άλλοι ποιητές "γαργαλούσαν" τους λιγότερο καλλιεργημένους θεατές. Και αυτό από τον άνδρα που υποτίθεται ότι έχει εκπροσωπήσει κυρίως τον απλό λαό της υπαίθρου, ο οποίος έρχεται στην πόλη για να ευχαριστηθεί με την παραδοσιακή διασκέδαση της γιορτής και να γελάσει με τους εκλεπτυσμένους τρόπους της πόλης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει ένα μικρό γεγονός το οποίο δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε· ο Αριστοφάνης ανήκε σε έναν αστικό δήμο, τον ίδιο με του Κλέωνα.[4]

[1] http://www.n-t.gr/el/events/nefeles/

[2] Michael Silk, "Οι χαρακτήρες του Αριστοφάνη", στο: Γεώργιος Δ. Κάτσης (επιμ.), Θάλεια, Αριστοφάνης Δεκαπέντε μελετήματα, Σμίλη, Αθήνα 2007, σ. 163-165.
[3]Bernhard Zimmermann, "Ο Αριστοφάνης και οι διανοουμένοι", στο: Γεώργιος Δ. Κάτσης (επιμ.), Θάλεια, Αριστοφάνης Δεκαπέντε μελετήματα, σ. 189.
[4] A.W Gomme, "Ο Αριστοφάνης και η πολιτική", στο: Γεώργιος Δ. Κάτσης (επιμ.), Θάλεια, Αριστοφάνης Δεκαπέντε μελετήματα, σ. 152.

Τώρα στη θεατρική σκηνή
Νεφέλες του Αριστοφάνη, σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.
Μετάφραση Κ.Χ. Μύρης, σκηνικά-κοστούμια Νίκος Μαστοράκης, μουσική Σταύρος Γασπαράτος,
κίνηση Φωκάς Ευαγγελινός, φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης, μουσική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου.

Παίζουν: Γιάννης Μπέζος, Μάκης Παπαδημητρίου, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Γιάννης Νταλιάνης, Νίκος Ψαρράς, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Όμηρος Πουλάκης, Θάνος Τοκάκης, Μιχάλης Οικονόμου, Λαέρτης Μαλκότσης κ.α. 

Μια παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου.

4 Αυγούστου, Αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών Χαλκιδικής.

7 Αυγούστου, Θέατρο Δάσους, Θεσσαλονίκη και περιοδεία σε πόλεις της Ελλάδας.