Royal Court Theatre

Στις 8 Μαΐου 1956 τα Οργισμένα νιάτα του Τζον Όσμπορν έκαναν πρεμιέρα στο Royal Court στο Λονδίνο. Ήταν η τρίτη παραγωγή της νεοσύστατης θεατρικής εταιρείας English Stage Company, που λειτούργησε με καλλιτεχνικό διευθυντή τον George Devine. Το έργο του Όσμπορν σηματοδοτεί την αρχή του σύγχρονου βρετανικού θεάτρου.
Ο Devine είχε σαν στόχο να ανακαλύψει "σκληρούς, ασυμβίβαστους συγγραφείς" και να δημιουργήσει έναν θεατρικό οργανισμό που θα αμφισβητεί το κατεστημένο βρετανικό θέατρο. Τον Ιανουάριο του 1956 έβαλε μια αγγελία στο The Stage ζητώντας νέα θεατρικά κείμενα. Έλαβε 700 έργα, ανάμεσα στα οποία και το έργο του Όσμπορν, που είχαν ήδη απορρίψει ο Λόρενς Ολίβιε, ο Terence Rattingan και ο Binkie Beaumont. Το έργο είχε μια παγερή αποδοχή από κοινό και κριτικούς (με εξαίρεση τον Kenneth Tynan του Observer), αλλά ο Devine στήριξε τόσο τον συγγραφέα όσο και το έργο, που εξέφραζε την οργή και την απογοήτευση της νέας γενιάς στη δεκαετία του 1950.
Το Royal Court ήταν και είναι ένα θέατρο συγγραφέων. Τα έργα του έχουν αμφισβητήσει την καλλιτεχνική, κοινωνική και πολιτική "ορθότητα", καταργώντας τις νοητές γραμμές που ορίζουν αυτό που είναι δυνατό ή αποδεκτό. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, οι καλλιτέχνες του Royal Court είχαν συχνές προστριβές με τον λόρδο Chamberlain, που ήταν ο επίσημος λογοκριτής της λονδρέζικης θεατρική σκηνής. Τρία έργα δεν πήραν άδεια για να παρασταθούν σκηνικά (το A Patriot for me του Όσμπορν, και τα έργα Saved και Early Morning του Έντουαρντ Μποντ). Αυτές οι μάχες οδήγησαν στην κατάργηση του θεσμού του λογοκριτή, το 1968.

Το 1969 δημιουργείται στο Royal Court η σκηνή Upstairs, μια αίθουσα 60 θέσεων. Τα πρώτα έργα που παρουσιάστηκαν ήταν το ανατρεπτικό μιούζικαλ The Rocky Horror Show του Richard 'O Brien και το Owners, της πρωτοεμφανιζόμενης, τότε, Κάριλ Τσέρτσιλ, που στη συνέχεια έγραψε 17 έργα για το Royal Court.
Στις δεκαετίες του '60 και '70 εδραιώθηκε η φήμη του θεάτρου. Συγγραφείς όπως ο Κρίστοφερ Χάμπτον, ο Ντέηβιντ Χέαρ, ο Τζο Όρτον, ο Σαμ Σέπαρντ, ο Χάουαρντ Μπρετόν, ο Ντέηβιντ Έντγκαρ πρωτοεμφανίστηκαν στο Royal Court. Έργα όπως το Saved του Μποντ, το The Philanthropist του Χάμπτον και το The Kitchen του Άρνολντ Γουέσκερ, αποτελούν σημεία αναφοράς του βρετανικού θεάτρου.
To 1966 δημιουργήθηκε το Young People's Theatre με στόχο την προώθηση και την παραγωγή έργων που έχουν γράψει θεατρικοί συγγραφείς που είναι κάτω των 25 ετών. Αυτό οδήγησε στην θεσμοθέτηση του πρώτου φεστιβάλ νέων συγγραφέων, που ξεκίνησε το 1973.
Ο Max Stafford Clark ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση το 1979 και οδήγησε το Royal Court στην ταραγμένη δεκαετία του ΄80. Σε μια περίοδο με περικοπές στις επιχορηγήσεις και αυξήσεις στο κόστος παραγωγής, ανέδειξε μια νέα γενιά ανερχόμενων συγγραφέων, όπως ο Hanif Kureishi, η Sarah Daniels και παρουσίασε έργα όπως το Victory του Χάουαρντ Μπάρκερ και το Insignificance του Terry Johnson. Τη δεκαετία αυτή, το Royal Court κολύμπησε ενάντια στο ρεύμα των μιούζικαλ και των ανάλαφρων κωμωδιών του West End.

Η δεκαετία του '90 φέρνει στο προσκήνιο τη "μανία" του 1950. Ο Stephen Daldry ανέδειξε ένα Royal Court νεανικό, θυμωμένο και θορυβώδες. Η Σάρα Κέην, ο Άντονυ Νίλσον, ο Μάρτιν ΜακΝτόνα, ο Μαρκ Ρέηβενχιλ έγραψαν έργα που φέρνουν το κοινό αντιμέτωπο με μια όλο και πιο βίαιη και απομονωμένη κοινωνία. Το 1995 το θέατρο έκλεισε για να γίνουν εργασίες αποκατάστασης των χώρων του. Ήταν απαραίτητη η αποκατάσταση της σκηνής του θεάτρου (που ήταν υπό κατάρρευση), αλλά και η διασφάλιση της ασφάλειας του κτηρίου. Ήταν μια σπάνια ευκαιρία να εξεταστούν ευρύτερα θέματα προσβασιμότητας και της θέσης του θεάτρου στην κοινωνία. Το Royal Court έλαβε για τον σκοπό αυτό ένα αρχικό ποσό επιχορήγησης ύψους 16,2 εκατομμυρίων λιρών. Οι εργασίες ανάπλασης ξεκίνησαν στις 24 Μαρτίου 1996. Τα κύρια χαρακτηριστικά της πρόσοψης και της αίθουσας έμειναν αναλλοίωτα. Εκείνο το διάστημα η δουλειά της English Stage Company δεν διακόπηκε. Η σκηνή Downstairs βρήκε στέγη στο θέατρο York, ενώ η σκηνή Upstairs μεταφέρθηκε σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στη West Street.

Το "νέο" Royal Court που άνοιξε τις πόρτες του τον Φεβρουάριο του 2000 ήταν πολύ δυναμικό. Μια σίγουρη, δυναμική ομάδα που εξακολουθεί να κινείται σύμφωνα με τα παλιά ιδανικά. Πενήντα χρόνια μετά, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί και κοινό κοιτούν προς το Royal Court για να δουν τους κλασικούς του μέλλοντος. Έργα που κάποτε θεωρούνταν ανατρεπτικά, ανήθικα ή βλάσφημα, τώρα διδάσκονται σε σχολές και παρουσιάζονται σε όλον τον κόσμο. Ο George Devine ήθελε να δημιουργήσει ένα "ζωντανό, μοντέρνο πειραματικό θέατρο". Πενήντα χρόνια μετά το θέατρο αυτό βρίσκεται στον πυρήνα μιας έντονης, ανανεωμένης δραματουργικής γραφής.
Πηγή: http://www.royalcourttheatre.com/about-us/history/

Διονύσιος Σολωμός: Εθνικός, Ευρωπαίος, Οικουμενικός

Ο Διονύσιος Σολωμός δεν οφείλει τον τίτλο του "εθνικού ποιητή" άμεσα και αιτιατά στον Ύμνο εις την Ελευθερία (1823), που καθιερώθηκε ως "Εθνικός Ύμνος" της Ελλάδας, πολύ αργότερα, στα 1865, δύο χρόνια μετά την ανάρρηση του Γεωργίου του Α.

Πολλοί από τους "εθνικούς ύμνους" των σημερινών Ευρωπαϊκών λαών κατάγονται από τον 18^ο αιώνα (Αγγλία :1743, Γαλλία: 1792, Πολωνία:1797, Δανία: 1780 κ.α.), αλλά και από το 19^ο αιώνα όπως το διαβόητο Η Γερμανία, η Γερμανία πάνω απ΄ όλα (1841) του Hoffman Von Fallerlseben, κανένας όμως από τους ποιητές δεν ξεπέρασε τα όρια της μετριότητας και κανένας δεν ανακηρύχτηκε σε "εθνικό ποιητή" της χώρας του.

Ο Σολωμός έχει ήδη ανακηρυχτεί σε "εθνικό ποιητή" από τον Ι. Πολυλά στα διάσημα «Προλεγόμενα» στην έκδοση των Ευρισκομένων (1859) του μεγάλου φίλου και "δασκάλου" του.
Τι σήμαινε όμως πραγματικά ο τίτλος του "εθνικού ποιητή" στην περίπτωση του Σολωμού είχε ήδη καταφανεί στα 1825, στην πρώτη εκείνη κριτική του Γ. Ψύλλα και τον Ύμνο εις την Ελευθερία, που είχε εκδοθεί το ίδιο αυτό έτος μέσα στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι. Εκεί ο Ψύλλας κάνει για πρώτη φορά λόγο για "εθνική ποίηση", διαγράφοντας, ταυτόχρονα, και την παράδοση της: Κορνάρος, Ρήγας, Χριστόπουλος, δημοτικό τραγούδι-παράδοση, που κορυφώνεται στο Σολωμό.

Ο Σολωμός είναι λοιπόν "εθνικός ποιητής" με την έννοια που έχει η περίφραση αυτή στο α΄ μισό του 19^ου αιώνα, ιδιαίτερα για τα μικρότερα έθνη, που αναζητούν την εθνική ανεξαρτησία τους, αλλά και για μερικά μεγαλύτερα (Γερμανία, Ιταλία), που επιδιώκουν την εθνική τους ενότητα. [...]

Ο Σολωμός είναι έπειτα ποιητής ευρωπαίος - αλλά και πάλι με μίαν ορισμένη σημασία: Ο όρος και η έννοια "Ευρώπη" δεν περνάει ούτε μια φορά στα γραπτά του Σολωμού, η Ευρώπη δεν αποτελεί στοιχείο της ιδεολογίας του, σε αντίθεση με μερικούς συντηρητικούς ουτοπιστές της εποχής του, στους οποίους το όραμα μιας "Ενωμένης Ευρώπης" προκαταλαμβάνεται αρκετά πρώιμα, υπό την επίδραση του ναπολεόντειου επεκτατισμού, είτε πάνω σε θρησκευτική βάση, όπως στο Γερμανό ποιητή Novalis (Χριστιανισμός ή Ευρώπη 1799), είτε πάνω σε βάση οικονομική (καπιταλιστική ανάπτυξη) και πολιτική (μοναρχικό πολίτευμα), όπως στο Γάλλο ουτοπιστή Saint-Simon (Για αναδιοργάνωση της ευρωπαϊκής κοινωνίας, 1814).
Ο Σολωμός είναι ποιητής ευρωπαίος: α) ως ευρωπαίος πολίτης. Στην παρατήρηση του Βάρναλη (1825) ότι ο Σολωμός ως στα 17 του χρόνια (1798-1815) ήταν γάλλος πολίτης, πρέπει να προσθέσουμε ότι στα υπόλοιπα 42 χρόνια της ζωής του (1815-1857) ο Σολωμός υπήρξε άγγλος πολίτης. Δεν πάτησε ποτέ το πόδι σε ελλαδικό έδαφος, ακριβώς όπως λ.χ. δύο άλλοι διακεκριμένοι συμπατριώτες του, ο Κοραής και ο Κάλβος, β) ως προς τον πολιτισμό και την παιδεία του: ο Σολωμός ήταν ένας "λόγιος" ποιητής με ιταλική, σχολική και ανώτερη παιδεία και "δυτικά" πολιτισμικά στοιχεία, όπως ομολογούσε ο ίδιος όψιμα (Το Ελληνικό καραβάκι,1850-185 στην Ιταλία), όπου "βάρβαρος είχα φθάσει και πια δεν είμαι".
Η πρόσληψη εκ μέρους του και άλλων ευρωπαϊκών πολιτισμικών στοιχείων, γαλλικών, αγγλικών, γερμανικών έγινε δυνατή μέσα από τον ιταλικό πολιτισμικό δίαυλο, γ) ως προς την ουσία και το βεληνεκές του ωριμότερου έργου του, ο Σολωμός είναι σύγχρονος και ισότιμος με τους κορυφαίους εκπροσώπους του ευρωπαϊκού Ρομαντισμού, αλλά και πρωτοπόρος σε ορισμένα επιτεύγματα του, όπως η εφεύρεση του πεζού ποιήματος ( Η Γυναίκα της Ζάκυθος 1826/1829/1833).
Ο Σολωμός είναι τέλος ποιητής οικουμενικός: Ο Σολωμός στην κερκυραϊκή του ωριμότητα (1829-1857), περνάει, όπως μερικοί σύγχρονοι του ρομαντικοί ουτοπιστές, από την ιδέα του "Έθνους" στην ιδέα της "Ανθρωπότητας" και της "Οικουμένης". Η μετάβαση αυτή επιβεβαιώνεται από τα εξής τεκμήρια:

α) Η γνωστή ρήση του Σολωμού: "το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό" αντιστρέφει, κατάδηλα, την ιδεολογία του συγχρόνου του και συγχρόνου μας εθνικισμού: η αλήθεια προέχει του —προκατασκευασμένου— "εθνικού συμφέροντος".

β) Στην επίσης μαρτυρημένη προτροπή του ώριμου Σολωμού (γύρω στα 1834): "κλείσε στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα νιώσεις μέσα σου κάθε είδους μεγαλείο" ο ποιητής θα προσθέσει, δέκα περίπου χρόνια αργότερα, μετά τη λέξη Ελλάδα τις λέξεις: "ο altra cosa" ("ή κάποιο άλλο πράγμα") που σημαίνει ότι η έννοια "πατρίδα" (Ελλάδα) σχετικοποιείται και μετουσιώνεται σε μια και μόνο από τις "μεγάλες ιδέες" (ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη) με τις οποίες ο άνθρωπος μπορεί να νιώσει κάθε "είδους μεγαλείο".
γ) Η εθνική, πολιτική και μάλιστα προσωποποιημένη, Ελευθερία της επαναστατημένης νιότης του (Ύμνος εις την Ελευθερία,1823), μεταμορφώνεται τώρα, στην ωριμότητά του (Ελεύθεροι Πολιορκιμένοι,1834-1851), σε μιαν υπαρξιακή και πανανθρώπινη ελευθερία, που "κατακτάται" με εσωτερικό αγώνα, με την υπερνίκηση των εξωτερικών (φυσικών) και εσωτερικών (ηθικών) εμποδίων.
δ) Ο Σολωμός φαίνεται σαν να διαδηλώνει ο ίδιος αυτόν τον ώριμο προσηλυτισμό του σ΄ ένα "στοχασμό" του στους ελεύθερους πολιορκημένους: "Πρέπει να κάνεις ώστε ο μικρός κύκλος, μέσα στον οποίο κινείται το κάστρο(=Μεσολόγγι), να φανερώνει στο βάθος ή μάλλον στην ατμόσφαιρά του τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ελλάδας για την υλική θέση, [...] και για την ηθική θέση τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ανθρωπότητας. Δες τον Προμηθέα και εν γένει τα έργα του Αισχύλου".

Πηγή: http://www.corfuweb.gr/solomos.htm

Τώρα στη Θεσσαλονίκη
Η Ομάδα Τέχνης Oberon παρουσιάζει το έργο Η γυναίκα της Ζάκυθος του Διονυσίου Σολωμού.
Η Γυναίκα της Ζάκυθος ή όραμα του Διονυσίου Ιερομόναχου, εγκάτοικου εις ξωκλήσι Ζακύνθου (1826-1829). Ένα συνταρακτικό κείμενο του Διονυσίου Σολωμού που συντίθεται από δύο διαπλεκόμενα θέματα: την σκληρή και απαράδεκτη συμπεριφορά της Γυναίκας και την δεινή θέση των Μεσολογγιτισσών, που καταφεύγουν για βοήθεια στο νησί κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου. 
Η αιώνια πάλη του καλού με το κακό. Παραληρηματικό έργο με εξπρεσιονιστικές πινελιές, ένα από τα πιο σπουδαία έργα της Ελληνικής Γραμματείας.
Info: Η γυναίκα της Ζάκυθος του Διονυσίου Σολωμού, σε σκηνοθεσία Αλέκου Σπυριδάκη. Σκηνικά-κοστούμια: Μαριέτα Πανίδου, φωτισμοί: Κέλλυ Εφραιμίδου, Μουσική-κιθάρα: Αλέξης Βαλάσσης, Βιολί: Περικλής Βραχνός.
Παίζουν: Σοφία Βούλγαρη, Διονύσης Καραθανάσης, Μάριος Μεβουλιώτης,
Στο θέατρο Άνετον, από 15 έως 23 Νοεμβρίου.

Φεστιβάλ Ίνγκμαρ Μπέργκμαν στην Στοκχόλμη.

Το πρώτο φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε το 2009 με μεγάλη επιτυχία. Ήταν σε μεγάλο βαθμό μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Μπέργκμαν. Αυτή τη φορά το φεστιβάλ παρουσιάζει τις καινοτομίες του σύγχρονου avant-garde θεάτρου, όπως ακριβώς ήταν και οι δημιουργίες του Μπέργκμαν στην εποχή τους.
Φέτος, επιστρέφει στο φεστιβάλ το θέατρο Vidy-Lausanne και ο σκηνοθέτης Heiner Goebbels, που κατέπληξε κοινό και κριτικούς το 2009, με την παράσταση Eraritjaritjaka. Αυτή τη χρονιά παρουσιάζει μια μοναδική συνεργασία με το φωνητικό κουαρτέτο The Hilliard Ensemble, στο έργο I Went to the House but Did Not Enter.
Η βερολινέζικη Σαουμπίνε θα συμμετάσχει με δύο παραγωγές. Το έργο του Λαρς Νόρεν, Demons, που σκηνοθέτησε ο Τόμας Οστερμάιερ και τη Δεσποινίδα Τζούλια του Στρίντμπεργκ, που σκηνοθετούν οι βρετανοί Katie Mitchell και Leo Warner.
Από το Βίλνιους της Λιθουανίας ο σκηνοθέτης Οσκάρας Κορσουνόβας φέρνει δύο παραγωγές. Τα έργα Miranda (που βασίζεται στην Τρικυμία του Σαίξπηρ) και The Lower Depths του Γκόργκι είναι σύγχρονα δράματα που σχολιάζουν την σύγχρονη κοινωνία.
To Smeds Ensemble από τη Φινλανδία παρουσιάζει ένα sequel του έργου του Ντοστογιέφσκι Έγκλημα και τιμωρία. Πρόκειται για έναν μονόλογο στον οποίο η Σόνια του σήμερα, θύμα trafficking, αφηγείται την ιστορία της. Την παράσταση με τίτλο Sad songs from the heart of Europe σκηνοθετεί ο Kristian Smeds.
Η συμμετοχή του Dramaten στο φεστιβάλ σφραγίζεται με το έργο Φάνυ και Αλέξανδρος, που σκηνοθέτησε ο Stefan Larsson. Αυτή η παραγωγή που έκανε πρεμιέρα στις 11 Φεβρουαρίου είναι η πρώτη σουηδική θεατρική απόδοση της διάσημης ταινίας του Μπέργκμαν.
Επιπλέον, το φεστιβάλ θα περιλαμβάνει συζητήσεις με ηθοποιούς και σκηνοθέτες που θα επισκεφτούν τη διοργάνωση. Ηθοποιοί του Dramaten θα συντονίσουν αυτές τις συζητήσεις.
Το φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί με μια μοναδική παράσταση στην κεντρική σκηνή. Πρόκειται για μια παραγωγή που δημιουργήθηκε από τo Dramaten σε συνεργασία με άλλα δέκα θέατρα που αποτελούν το διεθνές θεατρικό δίκτυο Mitos 21. Η παράσταση βασίζεται στο βιβλίο Je suis completement battue (Έχω ηττηθεί σε όλα) της Eleonore Mercier.

Διεθνές θεατρικό φεστιβάλ "Ίνγκμαρ Μπέργκμαν 2012"
Dramaten Theatre
27 Μαΐου - 6 Ιουνίου.

Αναλυτικά το πρόγραμμα: http://www.bergmanfestivalen.se/about-the-festival/

Το Royal Dramatic Theatre της Στοκχόλμης

Το Royal Dramatic Theatre, γνωστό ως Dramaten, είναι το εθνικό θέατρο της Σουηδίας. Το κτήριο στο Nybroplan είναι η έδρα του θεάτρου από το 1908. Αυτό το αισθητικής αρτ νουβό κτήριο στεγάζει πέντε σκηνές. Η κεντρική σκηνή φιλοξενεί μέχρι 770 θεατές. Η παιδική και εφηβική σκηνή του Dramaten ονομάζεται Elverket.
Το εθνικό θέατρο συστάθηκε ως οργανισμός τον Μάιο του 1788 από τον βασιλιά Γουσταύο τον Τρίτο, ο οποίος σαν παιδί συνήθιζε να σηκώνεται από το κρεβάτι μέσα στη νύχτα για να απαγγείλει έναν δραματικό μονόλογο. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει μια εθνική σκηνή, όπου θα παρουσιάζονται τα έργα των σουηδών δραματουργών από σουηδούς ηθοποιούς. Ένας από τους συγγραφείς που εφοδίασε με έργα του το ρεπερτόριο του θεάτρου ήταν ο ίδιος ο βασιλιάς. Επτά έργα του παρουσιάστηκαν στο θέατρο πριν από το θάνατό του, το 1792.
Η αποστολή για τους σουηδούς συγγραφείς ήταν δύσκολη. Τα έργα δεν επαρκούσαν και έτσι το θέατρο, σύντομα, "αναγκάστηκε" να παρουσιάσει ξένα, κυρίως γαλλικά, θεατρικά έργα. Μετά από τα μέσα του 1800 αρχίζει να καθιερώνεται μια σημαντική δραματική παράδοση. Όμως η ελπίδα του βασιλιά αναπτερώθηκε με τον Αύγουστο Στρίντμπεργκ, ο οποίος έγινε, τελικά, ένας από τους πιο αγαπημένους συγγραφείς της εθνικής σκηνής.
Ο βασιλιάς συνειδητοποίησε πως για να πετύχουν τα έργα των σουηδών δραματουργών στη σκηνή, χρειάζονται ικανούς ηθοποιούς. Για αυτόν τον λόγο δημιουργήθηκε, το 1787, μια δραματική σχολή, όπου οι μαθητές διδάσκονταν υποκριτική, τραγούδι και χορό. Από την τάξη του 1922 ξεχωρίζουν ο Alf Sjoberg, που σκηνοθέτησε στη συνέχεια 138 έργα στο Dramaten και η δημοφιλής ηθοποιός Γκρέτα Γκάρμπο. Η δραματική σχολή του Dramaten έκλεισε το 1964, και η θεατρική εκπαίδευση "πέρασε στα χέρια" της κρατικής σχολής.
Οι αρχές του 19ου αιώνα ανήκουν σε μεγάλους σταρ. Ο επόμενος αιώνας είναι ο αιώνας των σκηνοθετών για το Dramaten. Κάποιοι από τους πιο γνωστούς είναι ο Olof Molander, ο Alf Sjoberg και ασφαλώς ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν που ήταν επικεφαλής του θεάτρου από το 1963 ως το 1966. Το ντεμπούτο του Μπέργκμαν στο Dramaten έγινε το 1951 με το έργο Light in the Shack, ενώ το 2002 έκανε πρεμιέρα το αποχαιρετιστήριο έργο του, οι Βρικόλακες του Ίψεν.

Πηγή: http://www.dramaten.se/Dramaten/In-English/About-Dramaten/

Βιβλιοπαρουσίαση: Με των Μουσών τον έρωτα...

Με των Μουσών τον έρωτα...
Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής και το νεοελληνικό θέατρο.
επιμέλεια: Κωνσταντίνα Γεωργιάδη, Αντώνης Γλυτζουρής
Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2011.

Ο αναγνώστης που θα αποπειραθεί να παρακολουθήσει τους σταθμούς των περιπλανήσεων του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή [1809-1892] σε γεωγραφικούς τόπους [Φανάρι, Βουκουρέστι, Οδησσός, Μόναχο, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Ουάσιγκτον, Παρίσι, Βερολίνο και πάλι Αθήνα], στα γράμματα, την πολιτική, την ιδεολογία και τις τέχνες, δεν γοητεύεται απλά από τις περιπέτειες ενός ακούραστου ταξιδευτή που ξόδεψε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του για «των Μουσών των έρωτα...»· συνομιλεί και με μια φωνή η οποία επιτρέπει να αναδυθούν σημαίνουσες μαρτυρίες από ποικίλες πηγές μιας γενέθλιας για τον νεότερο ελληνισμό εποχής: από την περίοδο των προεπαναστατικών ζυμώσεων μέχρι το τέλος σχεδόν του 19ου αιώνα.

Ο Ραγκαβής συμβάλλει σε μια σειρά δραστηριοτήτων που συνέχουν τις πολιτισμικές καταβολές της  Ανατολής με τις αρχαιολατρικές, και ρομαντικές ταυτόχρονα, ευρωπαϊκές επιδράσεις: δραματουργία, θεωρητικές αναζητήσεις, μεταφράσεις αρχαίων και ευρωπαϊκών δραμάτων, οργανωτική μέριμνα μέσα από τις επιτροπές θέατρου. Παράλληλα, οραματίζεται τη σύνδεση των αρχαίων θεατρικών οικοδομημάτων με την αναβίωση των παραστάσεων αρχαίου δράματος, πριν από το τέλος ακόμα της δεκαετίας του 1850.

Η μελέτη στο πρώτο μέρος εξετάζει αναλυτικά τους τομείς του ραγκαβικού έργου που άπτονται άμεσα της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, ενώ στο δεύτερο παρουσιάζει το παραπάνω υλικό, τοποθετημένο στο ευρύτερο πλαίσιο της συνολικής πορείας του συγγραφέα. Μέσα από το σχήμα των τριών περιόδων της σταδιοδρομίας του [νεαρός Φαναριώτης, σπουδαστής του Μονάχου κι έπειτα κάτοικος του νεοσύστατου κράτους, 1825-1843· καθηγητής της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο, 1844-1867· και τέλος διπλωμάτης και γέροντας πολίτης της Αθήνας, 1867-1892·], ο Ραγκαβής προβάλλει ως ένας από τους πρωτεργάτες της εδραίωσης της εγχώριας θεατρικής τέχνης του 19ου αιώνα, ως μια κυρίαρχη μορφή η οποία συγκεφαλαιώνει τα μεγαλόπνοα σχέδια, τις ιδεολογικές ανάγκες, τις αδυναμίες και τα διλήμματα της εποχής και του τόπου του.

Κριτική θεάτρου: Η έκτη Καρυάτιδα των Αντ. & Κωνστ. Κούφαλη

Ξενάγηση στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής

Η έκτη Καρυάτιδα των Αντώνη & Κωνσταντίνου Κούφαλη, σε σκηνοθεσία Κώστα Τσόκλη, στο θέατρο Αθήναιον.

Ελένη Βουτυρά το γένος Νίκου, σύζυγος Ιορδάνη Βουτυρά. Επάγγελμα ξεναγός. Μια γυναίκα ταμπουρωμένη στο πατρικό της σπίτι, στις παρυφές της Ακρόπολης, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει αλώβητο το οίκημα από τις μπουλντόζες που το απειλούν, καθώς στον χώρο οικοδομείται το νέο μουσείο της Ακρόπολης, αλλά ταυτόχρονα να κρατήσει αναλλοίωτη την ύπαρξη της που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις μνήμες και τις στιγμές που έχει βιώσει σε αυτό το σπίτι. Η γυναίκα θέλοντας να προστατεύσει τα κεκτημένα, φωταγωγεί το σπίτι της, "μεταμορφώνεται" στην έκτη Καρυάτιδα, ξεγυμνώνεται κυριολεκτικά και μεταφορικά και αφιερώνεται στην διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας.
Στο νέο έργο των αδελφών Κούφαλη —που έχουν δώσει εξαιρετικά κείμενα όπως η Πάχνη και ο Στρατός της σωτηρίας— η ιστορία συνδέεται με την Ιστορία, το προσωπικό βίωμα αντιπαραβάλλεται με την συλλογική πράξη, ο σεβασμός και το ενδιαφέρον για την πολιτιστική κληρονομιά "συγκρίνεται" με την έλλειψη σεβασμού και πολιτισμού στις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές. Το κείμενο εξαιρετικά καλογραμμένο, ισορροπεί ανάμεσα στο κωμικό και στο τραγικό, χωρίς να εκβιάζει για το γέλιο ή την συγκίνηση. "Μπολιασμένο" με αρκετές ανατροπές που αποσαφηνίζουν την συμπεριφορά αυτής της γυναίκας, περνάει από την προσωπική ιστορία της ξεναγού Ελένης Βουτυρά, στην γενικότερη έλλειψη πολιτιστικής συνείδησης του νεοέλληνα. Εύστοχη η επιλογή του επαγγέλματος. Ένας ξεναγός λειτουργεί ως φορέας που λειτουργεί διαμεσολαβητικά, ξεκλειδώνοντας τους μυστικούς κώδικες των μνημείων και μεταδίδοντας τις πληροφορίες στον αποδέκτη. Η ξεναγός Ελένη Βουτυρά ξεναγεί τον θεατή στη ζωή της με έναν καταιγισμό πληροφοριών που είναι καθηλωτικός. Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες που κάνουν αυτόν τον —ομολογουμένως καλογραμμένο και ανατρεπτικό— μονόλογο ικανό να αποσπάσει την προσοχή μας και να ξεχωρίσει από την πληθώρα των μονολόγων που κατακλύζουν τις θεατρικές σκηνές; Η συνολική καλλιτεχνική άποψη του Κώστα Τσόκλη και η ερμηνεία της Σοφίας Φιλιππίδου.
Ο Κώστας Τσόκλης σκηνοθέτησε το έργο, επιμελήθηκε και φώτισε τον σκηνικό χώρο και δημιούργησε το κοστούμι της ηρωίδας. Ο σκηνοθέτης ευθύνεται για αυτή την υποκριτική μεταμόρφωση της ηθοποιού. Η Σοφία Φιλιππίδου βρίσκεται στη σκηνή, απαλλαγμένη από οποιαδήποτε υποκριτική μανιέρα, γοητευτικά χαμηλότονη, εμφανώς περιορισμένη σκηνοθετικά αλλά και προορισμένη να φτάσει σε ένα υποκριτικό αποτέλεσμα, δίχως να χρησιμοποιήσει καμία υποκριτική ή κινησιολογική ευκολία για να καθοδηγήσει το συναίσθημα των θεατών. Το όλο εγχείρημα δίνει την εντύπωση μιας χορογραφίας, οργανωμένης σε κάθε λεπτομέρεια, που φέρει όμως την φρεσκάδα ενός σκηνικού αυτοσχεδιασμού που συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Η ηθοποιός είτε απευθυνόμενη σε κάποιον θεατή κοιτώντας τον είτε αλωνίζοντας το λευκό ημικύκλιο που αποτελεί τον σκηνικό χώρο, ακουμπώντας στους τοίχους και σέρνοντας το λευκό —στο χρώμα του μάρμαρου— φόρεμα με την μακριά ουρά, αναδεικνύει, χρησιμοποιώντας λιτά εκφραστικά μέσα, τον πόνο αυτής της γυναίκας που αφού έχει χάσει όλα τα μέλη της οικογένειάς της, χάνει τώρα και το σπίτι που στέγασε τις στιγμές αυτής της οικογένειας, στιγμές όχι πάντα ευχάριστες, κάθε άλλο μάλιστα. Κερδίζει και με τις κωμικές της στιγμές, που αφθονούν στο κείμενο. Ξεχωρίζει η ιδιαίτερη —σχεδόν στα όρια του αυτοσχεδιασμού— στιγμή, όταν αραδιάζει ένα ένα τα αντικείμενα που έχει στην τσάντα της (την κιβωτό της ξεναγού), αλλά και ο σχολιασμός των ιδιοτροπιών των αμερικανών τουριστών. Για να "τιμωρήσει" την ιστορική αμάθεια των αμερικανών, τους περιγράφει από μικροφώνου τη διαδικασία παρασκευής της μαγειρίτσας, διατρέχοντας όλα τα στάδια ξεκινώντας από τη σφαγή του ζώου και φτάνοντας μέχρι το πλύσιμο των εντέρων. Η περιγραφή τους αηδιάζει και καταφεύγουν στα παράθυρα του λεωφορείου, ενώ το χαρακτηριστικό χαμόγελο της Φιλιππίδου κατακλύζει τη σκηνή.
Ο Τσόκλης δημιούργησε έναν σκηνικό χώρο-εικαστική εγκατάσταση. Ένα ολόλευκο ημικύκλιο που καλύπτει απ' άκρη σ' άκρη τη σκηνή, με έντονες μαύρες πινελιές στο κέντρο του, έτσι όπως το μαύρο του πόνου εισβάλλει στο λευκό της ζωής. Τα έντονα μαύρα στίγματα θα μπορούσαν να είναι οι μαύρες στιγμές της ζωής της Ελένης Βουτυρά ή ακόμη και τα δαχτυλικά της αποτυπώματα. Πολλαπλές αναγνώσεις για έναν υπέροχο σκηνικό χώρο που θα μπορούσε να σταθεί και ως αυτόνομη εικαστική πρόταση. Στην οροφή μια ξύλινη κατασκευή, ένα απομεινάρι ή κουφάρι που κρέμεται ετοιμόρροπο. Όπως έρχεται η Ελένη Βουτυρά, αφηγείται την ιστορία της και φεύγει για να απομονωθεί στο δικό της Ερεχθείο ως μια άλλη Καρυάτιδα, έτσι και ο σκηνικός χώρος δίνει την εντύπωση πως κατευθύνεται προς την πλατεία του θεάτρου, σαν να έχει την τάση να εισβάλει σε αυτήν.

Κορνήλιος Ρουσάκης

Σκηνές του κόσμου: Ο ρινόκερος και το λαγουδάκι.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
Ρινόκερος του Ευγένιου Ιονέσκο, σε σκηνοθεσία Emmanuel Demarcy-Mota.
Η επίθεση ενός ρινόκερου σε μια πόλη προκαλεί τον πανικό. Οι άνθρωποι μετατρέπονται σε ρινόκερους. Το διάσημο κείμενο του Ιονέσκο που αντανακλά την ιστορική και πολιτική αναταραχή της δεκαετίας του '50, ανεβαίνει στη σκηνή από τον Emmanuel Demarcy-Mota, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Theatre De La Ville αλλά και του φεστιβάλ d' Automne του Παρισιού, με τολμηρές αναφορές στο παρόν.
Στο Harbiye Mushin Stage στο πλαίσιο του 18ου θεατρικού φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης.
1,2 Ιουνίου.

ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Bunny του Jack Thorne, σε σκηνοθεσία Christoph Schletz.
Η Katie, ένα δεκαοκτάχρονο κορίτσι μιας φιλελεύθερης οικογένειας δεν θέλει πια να είναι ένα καλό κορίτσι. Προσπαθεί με διάφορες πράξεις να ταρακουνήσει την ήσυχη, βαρετή ζωή του προαστίου Luton του Λονδίνου. Θέλει να βιώσει την περιπέτεια. Ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα ο Abe, ο φίλος της Katie, λογομαχεί με έναν ποδηλάτη που τον χτυπά και εξαφανίζεται. Μαζί με δυο συναδέλφους του θα τον αναζητήσουν για να πάρουν εκδίκηση. Και ξαφνικά όσα πρόκειται να ακολουθήσουν εξαρτώνται από την Katie...
Σαουμπίνε. Από 2 Ιουνίου.

ΣΙΔΝΕΫ
Der Theatermacher (O Θεατροποιός) του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Daniel Schlusser.

Ο Μπρουσκόν, ηθοποιός του κρατικού θεάτρου, περιοδεύει στην επαρχία με τον θίασο του, που απαρτίζεται από μέλη της οικογένειάς του, και παρουσιάζει ένα φιλόδοξο κείμενο, γραμμένο από τον ίδιο. Στην εγκαταλειμμένη αίθουσα του πανδοχείου ενός χωριού, που πρόκειται να ανεβάσει την παράσταση του, βρίσκεται για ακόμη μια φορά αντιμέτωπος με την καλλιτεχνική πανωλεθρία. Η αίθουσα αυτή, βρώμικη και σκοτεινή, είναι ο κατάλληλος χώρος για να "πατήσει" η παραβολή του Μπέρνχαρντ με θέμα την τέχνη σε έναν κόσμο που την εχθρεύεται. 

Sydney Theatre Company, Κεντρική σκηνή. Από 15 Ιουνίου.

ΤΟΚΥΟ 

The Hothouse (Το θερμοκήπιο) του Χάρολντ Πίντερ, σε σκηνοθεσία Fukatsu Shigefumi.

Χριστούγεννα, σε ένα κρατικό ίδρυμα που δίνει την εντύπωση ενός νοσοκομείου. Ο διευθυντής, κύριος Roote, μαθαίνει από την νοσοκόμα, κυρία Gibbs, πως ο ασθενής με τον αριθμό 6457 έχει σκοτωθεί και πως η ασθενής με τον αριθμό 6459 έχει μόλις γεννήσει. Διατάζει τη νοσοκόμα να βρει αυτόν που ευθύνεται για την εγκυμοσύνη. Όταν βρίσκεται ο υπεύθυνος, τα πράγματα παίρνουν μια περίεργη τροπή.

New National Theatre. Από 25 Ιουνίου.

9η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Με το σύνθημα "Μ' ένα βιβλίο ο κόσμος αλλάζει" ανοίγει τις πύλες της η 9η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη 24 Μαΐου, στους χώρους της Δ.Ε.Θ.
36 συγγραφείς από 17 χώρες (από τα Βαλκάνια: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ρουμανία, Κροατία, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ και η Σερβία, τιμώμενη χώρα καθώς επίσης ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Πολωνία, Τουρκία, Ισραήλ και Ρωσία), δίνουν το «παρών» στην 9η ΔΕΒΘ φέρνοντας στις αποσκευές τους έναν τόνο αισιοδοξίας, συμπαράστασης και κοινής δράσης απέναντι στην κρίση, με μοναδικό όπλο τον κόσμο του βιβλίου.

• Φετινή Τιμώμενη Χώρα της Έκθεσης είναι η Σερβία. Έχει σχεδιαστεί μια αντιπροσωπευτική παρουσίαση της σύγχρονης λογοτεχνικής δημιουργίας στη σερβική γλώσσα. Το «πρόσωπο» της σερβικής ποίησης, πεζογραφίας, δοκιμίου, κόμιξ, θεατρικού λόγου και εκκλησιαστικής βιβλιογραφίας θα εκπροσωπηθεί από 15 σημαίνοντες δημιουργούς, οι περισσότεροι των οποίων διαθέτουν πλούσιο βιογραφικό και έντονη παρουσία στο εξωτερικό.Την ημέρα των εγκαινίων της 9ης ΔΕΒΘ θα παραβρεθεί ο διάσημος σκηνοθέτης, μουσικός και προσφάτως με συγγραφικές επιδόσεις Εμίρ Κουστουρίτσα. Θα παρουσιάσει το πρώτο του -αυτοβιογραφικό- μυθιστόρημα με τον χαρακτηριστικό τίτλο Κι εγώ πού είμαι σ’ αυτή την ιστορία;. Οι επισκέπτες του σερβικού περιπτέρου θα έχουν την ευκαιρία να δουν μία έκθεση με αντικείμενα από το Μουσείο «Ιβο Αντριτς» (ο νομπελίστας συγγραφέας της Σερβίας), ομιλίες από τους παρευρισκόμενους συγγραφείς, έκθεση βιβλίων από «κλασικούς» Σέρβους λογοτέχνες (Ιβο Αντριτς, Ντανίλο Κις, Μίλοραντ Πάβιτς, Ράσα Λιβάδα κ.ά.), ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα καθώς και εκθετήριο εκδόσεων της Μονής Χιλανδαρίου.
• Αφιερωμένη στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης και την ένωσή της με την υπόλοιπη Ελλάδα είναι φέτος η θεματική έκθεση. Στο ειδικά διαμορφωμένο περίπτερο 150 τ.μ. θα διοργανωθούν μεταξύ άλλων: έκθεση βιβλίων για τη Θεσσαλονίκη (σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης/Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού Θεσσαλονίκης), έκθεση τεκμηρίων από τους Βαλκανικούς Πολέμους (σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών – Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), έκθεση εφημερίδων εποχής που παρουσιάζουν τα εκατό σημαντικά γεγονότα του αιώνα στη Θεσσαλονίκη (σε συνεργασία με την ΕΣΗΕΜ-Θ), έκθεση καρτ ποστάλ εποχής που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή της εβραϊκής κυρίως κοινότητας της πόλης, 1897-1917 (από την προσωπική συλλογή του Γιάννη Μέγα σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καπόν). Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο θα προβάλλεται σπάνιο τηλεοπτικό υλικό και αφιερωματικά ντοκιμαντέρ που έχει δημιουργήσει η ΕΤ3 με αφορμή την επέτειο.

• Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Λάκωνα ποιητή, πεζογράφου, δοκιμιογράφου, μεταφραστή και ακαδημαϊκού Νικηφόρου Βρεττάκου, το ΕΚΕΒΙ σε συνεργασία με τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης διοργανώνει ειδικό αφιέρωμα παρουσιάζοντας σε ξεχωριστό περίπτερο σημαντικά τεκμήρια (φωτογραφικό και αρχειακό υλικό) από το προσωπικό του αρχείο. Στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί έκθεση βιβλίων που θα περιλαμβάνει εκτός από τα έργα του ποιητή και μεταφράσεις τους, βιβλία που έχουν γραφτεί για τη ζωή και το έργο του, αλλά και ηχητικό και οπτικοακουστικό υλικό (μελοποιημένη ποίηση, ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ποιητή, ντοκιμαντέρ, ταινίες κ.ά.).
• Με ένα πρωτότυπο αφιέρωμα στην Αρχαία Αίγυπτο θα υποδεχθεί φέτος η Παιδική Γωνιά της ΔΕΒΘ τους μικρούς βιβλιόφιλους που την επισκέπτονται κατά χιλιάδες κάθε χρόνο. Αρχαίοι μύθοι και ιστορίες για φαραώ, μούμιες και πυραμίδες θα δώσουν την αφορμή για γνωριμία με έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαίους πολιτισμούς μέσα από παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, αφηγήσεις, εργαστήρια ιερογλυφικών, προβολές ντοκιμαντέρ, μουσικά δρώμενα κ.ά. [με τη συνεργασία της Εταιρείας Αιγυπτιακών Μελετών].  Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν δεκάδες εκδηλώσεις με τους αγαπημένους συγγραφείς και εικονογράφους που θα δώσουν το «παρών» στο καθιερωμένο τους ραντεβού με τους μικρούς αναγνώστες.

Αναλυτικά το πρόγραμμα: http://www.thessalonikibookfair.com/

Low budget festival

Το www.tospirto.net διοργανώνει σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, στον χώρο του Γκαράζ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, το Low Budget Festival. Τρεις έλληνες σκηνοθέτες αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν τα έργα τριών γάλλων συγγραφέων.


Αναλυτικά το πρόγραμμα:

Ένας άνθρωπος υπό χρεωκοπία του Νταβίντ Λεσκότ, σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου.

Μετάφραση: Μαρία Ευσταθιάδη

Μουσική: Αριστοτέλης Ρήγας

Σκηνικά: Κλεοπάτρα Κατσαλή

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρίνα Κανελλοπούλου
Παίζουν: Νίκος Ορφανός, Στέργιος Νένες, Δανάη Επιθυμιάδη

Η χρεωκοπία ως κατάσταση, ως συνθήκη, ως κατάληξη, ως τρόπος ζωής, ως σταδιακή ηδονική κατάρρευση, ως δικαιολογία για αυτοκαταστροφή. Η χρεωκοπία με τους δικούς της κανόνες, οριοθετεί τον χώρο, προγραμματίζει τον χρόνο, διαιρεί, προσθέτει, αφαιρεί, δίνει κατευθύνσεις και αποδομεί το καθημερινό τοπίο ενός άντρα που έχει αρχίσει να αρχειοθετεί πλέον τις επαναλαμβανόμενες λειτουργίες της μέρας. Ο καφές, η μουσική, η συζήτηση με τη φίλη του δεν είναι μόνο φευγαλέες ανάγκες αλλά μηχανικές κινήσεις ενός μεγαλύτερου συνόλου. Ενός χορογραφημένου σχεδίου σε ευρύτερο αστικό επίπεδο. O εγκλωβισμένος σε ένα μικρό τετράγωνο ήρωας βάλλεται από τη συνεχόμενη αλλαγή του προσωπικού του χώρου, ενώ ο εντεταλμένος εκκαθαριστής καταμετρά την περιουσία του. 
25,26,27 Μαΐου.

Ο συνένοχος θεατής του Φαμπρίς Μελκιό, σε σκηνοθεσία Έλλης Παπακωνσταντίνου.
Μετάφραση: Δημήτρης Φίλιας
Μουσική: Τηλέμαχος Μούσας
Σκηνογραφία: Αλεξάνδρα Σιάφκου, Τέλης Καρανάνος
Κίνηση: Pauline Huguet
Φωτισμοί: Άντριαν Φρίλινγκ
Παίζουν: Άγγελος Καλίνογλου, Αναστασία Κατσιναβάκη, Άλκης Ζούπας, Λαρίσα Βέργου

Μια εντελώς απρόσμενη συνάντηση... πάνω σε ένα κρεβάτι. Δυο άντρες και μια γυναίκα, ένα ερωτικό τρίγωνο, μια ιστορία πάθους, μια δημοσιογραφική διείσδυση στα άδυτα του ιδιωτικού βίου, μια προκλητική αφήγηση που υπόσχεται πολλές ανατροπές. Στο χειρουργικό τραπέζι του Φαμπρίς Μελκιό ανοίγεται η προοπτική της μεγαλύτερης ερωτικής ιστορίας, από την Μήδεια μέχρι τον Ίψεν. Τελικά παρά τις υποσχέσεις και με μεγάλη δόση αυτοσαρκασμού, το κοινό θα έρθει αντιμέτωπο με μια ανύπαρκτη, ασήμαντη, σημερινή ιστορία (αγάπης;). Στο χειρουργικό τραπέζι του Μελκιό ο σημερινός άνθρωπος στέκει ενοχικός απέναντι στην προοπτική του. Η παράσταση αποτελεί ένα
παιχνίδι ανατροπής όλων των γνώριμων κλισέ του θεάτρου.
28,29,30 Μαΐου.

Μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος του Ρεμί Ντε Βος, σε σκηνοθεσία Γιώργου Καραμίχου.

Μετάφραση: Δημήτρης Φίλιας
Σχεδιασμός φωτισμών: Δημήτρης Νασιάκος
Σκηνικά: Αρετή Μουστάκα
Σχεδιασμός ρούχων: Χριστίνα Πανοπούλου
Μουσική επιμέλεια-επεξεργασία: Δημήτρης Γαλανόπουλος
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Βιργινία Κυπριώτη-Χρύσα Τσουμάνη
Παίζουν: Φιλαρέτη Κομνηνού, Ορφέας Αυγουστίδης, Μαρλέν Σαΐτη

Μαντλέν - η μαμά.

Σιμόν - ο γιος.
Αν – ο παιδικός έρωτας του Σιμόν.
Ένα τρίγωνο με πολύ εύκαμπτες γωνίες.
Μια μαύρη κωμωδία που ξεκινά από την αποτέφρωση της γιαγιάς και καταλήγει σε ένα γάμο.
Ένα ατύχημα με την τεφροδόχο αποτελεί την αφορμή για ένα άγριο και διασκεδαστικό παιχνίδι συναισθηματικών εναλλαγών ανάμεσα στο πένθος και στον έρωτα.
Τρία πρόσωπα εκτός τόπου και χρόνου που καλούνται να επαναδιαπραγματευτούν τους φόβους και τις επιθυμίες τους και να έρθουν αντιμέτωπα με τα συμπλέγματα τού παρελθόντος και τα φαντάσματα τού μέλλοντος.
31 Μαΐου, 1,2 Ιουνίου.

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος, Αθήνα.

Θέατρο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η Επιτροπή Πολιτιστικής Πολιτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρουσιάζει για όλο το μήνα Μάιο θεατρικές παραστάσεις που δημιουργήθηκαν από φοιτητές και φοιτητικές θεατρικές ομάδες.

Το Μουσικό Πολύτροπο παρουσιάζει την παράσταση Κόρη 'μ κι αν περπατείς λιανά, που συνοδεύεται από δημοτικά τραγούδια, έθιμα και δρώμενα του γάμου από Μακεδονία, Ήπειρο, Θράκη.
Αμφιθέατρο Σχολής Θετικών Επιστημών Α.Π.Θ. 21 Μαΐου στις 21:15.

Η Θεατρική ομάδα Πέρα Δώθε παρουσιάζει την παράσταση Ο Πληθυντικός αριθμός που βασίζεται στο ομότιτλο ποίημα της Κικής Δημουλά.
Αμφιθέατρο Σχολής Θετικών Επιστημών Α.Π.Θ. 24,25,26,27 Μαΐου στις 21:00.

Η θεατρική ομάδα Bald Theatre παρουσιάζει το έργο Ντίκενς αλλιώς: Ιστορίες δύο πόλεων
που βασίζεται στο μυθιστόρημα Μια Ιστορία δύο πόλεων του Καρόλου Ντίκενς.Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς της Οδού Χηλής. 29,30 Μαΐου στις 21:00.

Η θεατρική ομάδα Χ.Ν.Ο.Υ. παρουσιάζει την παράσταση Τελετή + που βασίζεται στο έργο Τελετή του Παύλου Μάτεσι.
Αμφιθέατρο Σχολής Θετικών Επιστημών Α.Π.Θ. 29,30 Μαΐου στις 21:00.

1ο Φεστιβάλ μονολόγων

Ένα νέο θεατρικό φεστιβάλ ξεκινάει για πρώτη χρονιά φέτος στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για το Φεστιβάλ μονολόγων που θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο Κολοσσαίον. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

Αιώνες μακριά απ' την Αλάσκα του Άκη Δήμου, σε σκηνοθεσία Πέμης Ζούνη.
Ερμηνεύουν:  Πέμη Ζούνη, Θοδωρής Οικονόμου.

Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου, Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου

Η ηθοποιός – ερμηνεύτρια ταξιδεύει μέσα από τα κείμενα,  κινείται, μιλάει τραγουδάει… εικόνες και μνήμες ζωντανεύουν. 

Τα οικογενειακά τραύματα της παιδικής ηλικίας, η νοσταλγία του πρώτου έρωτα, το αναγκαστικό ταξίδι από την κλασική μουσική στην άκρη του κόσμου, στην «Αλάσκα», αποτυπώνουν το διάγραμμα της πολυτάραχης ζωής της. 

Σε ένα χώρο υποδοχής κάποιου ξενοδοχείου, η Βιολέτα αφηγείται την ιστορία της.

Θα ανέβω επάνω.
Χωρίς τις βαλίτσες. Τις βαλίτσες θα τις αφήσω εδώ.
Θα ανέβω να ξαπλώσω για λίγο.
Ίσως κοιμηθώ. Ίσως καταφέρω ν’ αποκοιμηθώ.
Να κοιμηθώ και να ξυπνήσω ζεστή. Μακριά, πολύ μακριά, αιώνες μακριά από την «Αλάσκα.

`Όλη τη ζωή την καταλαβαίνω. Που αρχίζει με ζήτω και τελειώνει με ήττα. Κυρίως το τέλος της. Την ήττα. Την καταλαβαίνω...

Ένα μουσικοθεατρικό έργο, με την Πέμη Ζούνη να αφηγείται τη ζωή μιας γυναίκας, της Βιολέτας, διανθίζοντας τις αναμνήσεις της με τραγούδια, παιγμένα ζωντανά στο πιάνο από το συνθέτη Θοδωρή Οικονόμου.

23 και 24 Μαΐου στις 21:00.

Την Τρίτη στο σούπερ μάρκετ του Εμμανουέλ Νταρλέ, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μπερδέκα.
Παίζει ο Φαίδωνας Καστρής.
Μετάφραση Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, Σκηνικά – Κοστούμια Νίκος Αναγνωστόπουλος

Η μουσική σύνθεση του Δημήτρη Παπαλάμπρου συνοδεύει ζωντανά τον Φαίδωνα Καστρή.

Ένα συγκινητικό σύγχρονο γαλλικό έργο με έντονα κωμικό χαρακτήρα, ωδή στη μοναδικότητα, βραβευμένο στο Fringe του Εδιμβούργου (2011) και υποψήφιο για βραβείο Molière του Εθνικού Θεάτρου της Γαλλίας. Μια σημαντική στιγμή του σύγχρονου θεάτρου, ένας σπαρακτικός - συγκλονιστικός μονόλογος, για τον άνθρωπο που δε θέλει πια να κρύβει αυτό που είναι, όποιες και αν είναι οι συνέπειες. Και οι συνέπειες είναι πολλές όταν είσαι τραβεστί σε μια μικρή κοινότητα.
Η Μαρί-Πιέρ είχε χρόνια να εμφανιστεί στη γειτονιά της παιδικής της ηλικίας. Το πατρικό της σπίτι το εγκατέλειψε τότε που αποφάσισε να γίνει «αυτή καθεαυτή» και να απομακρυνθεί από το περιβάλλον που την ήξερε ως Ζαν-Πιέρ. Αλλά εδώ και λίγους μήνες η μητέρα της πέθανε, ο ηλικιωμένος πατέρας της έμεινε μόνος και αυτό η Μαρί-Πιέρ δεν μπορούσε να το αγνοήσει. Αποφασίζει λοιπόν να αφιερώσει μια μέρα την εβδομάδα, συγκεκριμένα την Τρίτη, στη φροντίδα του πατέρα της. ΄Εκτοτε κάθε Τρίτη επιστρέφει στο πατρικό της. Φτάνει πρωί με το πρώτο τραίνο και αμέσως στρώνεται στη δουλειά: καθαρίζει το σπίτι, πλένει και σιδερώνει τα ρούχα και το σημαντικότερο, συνοδεύει τον πατέρα της στο σούπερ μάρκετ για να κάνουν μαζί τα ψώνια της εβδομάδας. ΄Ηδη μέσα στο σπίτι η συνύπαρξη είναι δύσκολη, η δυσκολία επιτείνεται με την έξοδο στο δρόμο και κορυφώνεται στο χώρο του σούπερ μάρκετ όπου η Μαρί-Πιέρ, μόνη ή σε συνδυασμό με τον πατέρα της, είναι ο πόλος έλξης όλων των βλεμμάτων, η εισβολή της διαφορετικότητας στην πεζή καθημερινότητα, το νούμερο, το θέαμα. 

27,28,29 Μαΐου στις 21:00.

Η πόρνη από πάνω του Αντώνη Τσιπιανίτη, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Πατρώνη.
Με την Κατερίνα Διδασκάλου.
Μουσική Επιμέλεια: Ιωάννης-Ιόλαος Μανιάτης

Είναι η ιστορία μιας γυναίκας που ζει στην Ελληνική επαρχία με τα ταμπού & τις προκαταλήψεις της. Μια ζωή που έμοιαζε ιδανική, ένας έρωτας που έμοιαζε πραγματικός και μια αλήθεια που αποδείχτηκε ψεύτικη αναδύονται μέσα από την αφήγηση μιας νοικοκυράς που μένει στο διαμέρισμα κάτω από αυτό της πόρνης

Η ηρωίδα, η Ερατώ, μεγαλώνει στην επαρχία, στην Πρέβεζα, με απαγορεύσεις και περιορισμούς. Στο πρόσωπο ενός Αθηναίου αστυνομικού πιστεύει πως βρήκε τον άγγελο που θα την οδηγήσει στη δική της Γη της Επαγγελίας και θα φωταγωγήσει τη ζωή της. Τον παντρεύεται με χαρά και τον ακολουθεί στην Αθήνα. Γρήγορα όμως διαπιστώνει πως όλα ήταν μέσα στο μυαλό της και πως ο άντρας της ήθελε μόνο μια νοικοκυρά να τον φροντίζει.

Μια μέρα, μια πόρνη εγκαθίσταται στο διαμέρισμα πάνω από το δικό της και το χρησιμοποιεί ως χώρο εργασίας...
Κάθε βράδυ η Ερατώ ακούει όσα γίνονται εκεί... Κι αρχίζει να βλέπει τη ζωή της διαφορετικά.

30 και 31 Μαΐου στις 21:00.

Θέατρο Κολοσσαίον. Βασ. Όλγας 150, Θεσσαλονίκη.

Κριτική θεάτρου: Ραχήλ;! του Γρηγορίου Ξενόπουλου

Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές

Ραχήλ;! του Γρηγορίου Ξενόπουλου, σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζηβανού, από το Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης, στην Αίθουσα Μάντεως Τειρεσία.

Νεαρή εβραία ερωτεύεται έναν χριστιανό. Γόνοι και οι δυο της εύπορης τάξης προσπαθούν να ζήσουν τον έρωτά τους, μέσα σε μια δίνη επιθέσεων εναντίον των εβραίων, που συμβαίνουν τη Μεγάλη Εβδομάδα του 1891. Η θεματική του έργου του Ξενόπουλου θα έμοιαζε παρωχημένη, αν ζούσαμε σε μια εποχή απαλλαγμένη από φυλετικές, θρησκευτικές, ιδεολογικές διακρίσεις. Κάτι τέτοιο στην ελληνική πραγματικότητα δεν συμβαίνει —όταν ακόμη και οι θέσεις πολιτικών σχηματισμών στηρίζονται στη διασπορά της μισαλλοδοξίας και στην απόρριψη της διαφορετικότητας— κι έτσι η επιλογή του σκηνοθέτη Πέτρου Ζηβανού να παρουσιάσει τη Ραχήλ του Ξενόπουλου, είναι κάτι παραπάνω από εύστοχη. Ο σκηνοθέτης ανασυνθέτει το κείμενο του έργου προσθέτοντας στη δική του εκδοχή αποσπάσματα από το μυθιστόρημα του Ξενόπουλου, Μεγάλη Περιπέτεια (1937). Η σκηνοθετική άποψη μοιάζει με μια αλυσίδα που αποτελείται από πολλούς κρίκους. Από τη μια ένας μελοδραματισμός που αποτυπώνεται σκηνικά από την πορεία του χαρακτήρα της Ραχήλ, που ως μια άλλη ηρωίδα του ρομαντισμού οδηγείται σε έναν βίαιο θάνατο από τα χέρια του αδελφού της, αφού πρώτα αγωνίστηκε να προτάξει απέναντι στη βία, την αγάπη και την αποδοχή στο διαφορετικό. Από την άλλη η σχεδόν ντοκουμενταρίστικη αποτύπωση των δολοφονικών επιθέσεων του πογκρόμ του 1891, που στην παράσταση αποτυπώνονται δραματουργικά και παρουσιάζονται από τα καλαίσθητα βίντεο του Γιάννη Πειραλή και της Βιργινίας Ρηγάκη. Ο σκηνοθέτης ενισχύει τη δυναμική όσων λέγονται, φορτίζοντας τα με την ισχύ των ανείπωτων, αυτών που οι χαρακτήρες δυσκολεύονται να εκφράσουν και τα δείχνουν μέσα από κινήσεις και χειρονομίες. Έξοχη στιγμή η πρώτη εξομολόγηση των δύο ερωτευμένων που προσπαθούν να αγγίξουν ο ένας το χέρι του άλλου και λίγο αργότερα το πρώτο φιλί, με το τρόλεϋ σερβιρίσματος —ως ένα σύμβολο μια υλικής ευημερίας της ανώτερης τάξης— να βρίσκεται ανάμεσα τους, λειτουργώντας ως ένα εμπόδιο κυριολεκτικό και μεταφορικό που κάνει το πάθος εντονότερο. Ο σκηνικός χώρος γεμίζει από την αλληλεπίδραση των σωμάτων (κίνηση Ιωάννα Μήτσικα), στοιχείο που τονίζει ακόμη περισσότερο τη λυρικότητα ενός έργου που πέρα από την ρεαλιστική γραφή του Ξενόπουλου, είναι μπολιασμένο με έντονα συμβολιστικά στοιχεία.
Ένας θίασος εννέα προσώπων υπηρετεί ικανοποιητικά την σκηνική μεταφορά των χαρακτήρων του Ξενόπουλου. Η Μάρα Τσικάρα, στο ρόλο της Ραχήλ, διανύει με άνεση και ακρίβεια τη διαδρομή ζωής της γυναίκας αυτής που από ανέμελη και ευτυχισμένη κοπέλα μεταμορφώνεται σε μια διαλυμένη ύπαρξη που τσακίζεται επειδή δεν μπορεί να αποδεχτεί και να ακολουθήσει αυτά που απαγορεύονται από νόμους και παραδόσεις. Δίνει ένα ζωντανό πορτραίτο της κοπέλας που περνάει από την ευφορία της ερωτικής αλαφράδας στο τσάκισμα της απογοήτευσης. Δίπλα της ξεχωρίζει δημιουργώντας έναν ισχυρό "αντίπαλο" πόλο ο Κώστας Βουρλιώτης, που υποδύεται τον Δαυίδ, τον αδελφό της Ραχήλ. Ο Δαυίδ στην αγάπη που διακονεί η Ραχήλ, προτάσσει το μίσος και την εκδίκηση ως αντίβαρο. Ο ηθοποιός δίνει μια στιβαρή, ολοκληρωμένη ερμηνεία, εκθέτοντας με διαύγεια όσα πρεσβεύει ο χαρακτήρας που υποδύεται. Τα κωμικά στοιχεία που είναι διάσπαρτα στο έργο αναδεικνύουν με σπαρταριστό τρόπο οι δύο δειλοί εβραίοι υπηρέτες (Χρήστος Τσαβλίδης, Νίκος Νικολαίδης), που ως άλλοι zanni (κωμικοί υπηρέτες) της Commedia Dell' Arte, αλωνίζουν τη σκηνή και κερδίζουν με την κίνηση, τον χειρισμό της ατάκας και τη ζωντάνια τους. Τη διανομή συμπληρώνουν οι, εξίσου εύστοχοι υποκριτικά, Γιάννης Γκουντάρας, Γιάννης Τσίκουλας, Τζίμης Κούρτης, Κατερίνα Γιαννούλη, Έλενα Μιχαηλίδη.
Το σκηνικό της Λίλας Καρακώστα, απομακρυσμένο από οποιαδήποτε προσπάθεια ρεαλιστικής απεικόνισης του αρχοντικού της οικογένειας Τεδέσκου, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρόταση. Το κεντρικό παράθυρο της οικίας έχει δώσει τη θέση του σε μια μεγάλη οθόνη προβολής, που λειτουργεί σαν όχημα για την εισβολή του έξω κόσμου στο εσωτερικό του σπιτιού. Τα κοστούμια που επιμελήθηκε η Νατάσα Ζηβανού "παίζουν" στους τόνους του μαύρου, λευκού και του γκρίζου, συμβαδίζοντας με τη γενικότερη σκηνική άποψη: προσέγγιση του κλασικού όχι ως μουσειακό έκθεμα, αλλά ως προβολή στο σήμερα και στο πώς μιλάει αυτό στην καρδιά και στο μυαλό του σημερινού θεατή.
Ο Ξενόπουλος του Κέντρου Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης έρχεται να προστεθεί σε δύο ακόμη σκηνικές αναγνώσεις έργων του δραματουργού τη φετινή θεατρική περίοδο. Έχουν προηγηθεί το ανέβασμα του Κόκκινου βράχου στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, το περασμένο φθινόπωρο, αλλά και το έργο Χαίρε νύμφη, σε σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου, στο Θέατρο Τέχνης. Σε μια χρονιά που το ελληνικό έργο κατείχε τη μερίδα του λέοντος στη θεατρική σκηνή, αποδεικνύεται στην πράξη πώς τα έργα του ζακυνθινού δραματουργού μπορούν να σταθούν στη σκηνή και σήμερα και να σταθούν αφορμή για τη δημιουργία κειμενικών συνθέσεων αλλά και "τολμηρών" σκηνοθετικών προτάσεων.

Κορνήλιος Ρουσάκης

Οι αθώοι ψεύτες του Πήτερ Σάφερ

Στο έργο του Πήτερ Σάφερ, The White Liars, η δράση τοποθετείται σε ένα μικρό διαμέρισμα μιας επαρχιακής πόλης, στις ακτές της Αγγλίας. Η μάντισσα ή/και βαρόνη της Αγίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, Sophie Lemberg, δεν έχει κανέναν πελάτη για έξι μέρες και ζει σε ένα καθεστώς απομόνωσης, με μοναδική συντροφιά μια φωτογραφία του πατέρα της. Την επισκέπτεται ο Τομ, ο τραγουδιστής της μπάντας The White Liars, και ο μάνατζερ του Φρανκ. Και οι δυο είναι πρόθυμοι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, να μάθουν το μέλλον τους.

Τώρα στη Θεσσαλονίκη
Το έργο του Σάφερ ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη —με τίτλο στα ελληνικά Αθώοι ψεύτες— σε διασκευή και σκηνοθεσία Έφης Δρόσου.
Η ηθική θεωρεί το ψέμα αφύσικο, γιατί παραμορφώνοντας την αλήθεια παρεμποδίζει την αναζήτησή της. Στη ζωή όμως της Σόφυ, του Φρανκ και του Τομ που έχουν υφάνει το παρελθόν τους πάνω σε ένα ψέμα ο καθένας, αυτό ακριβώς τους δημιουργεί προσδοκίες, τους απαλλάσσει από την αλήθεια της καταγωγής που δε θέλουν να ζούν, ώσπου στο τέλος αυτός ο ιστός του ψέματος που μέχρι τώρα τους προστάτευε διαλύεται. Και οι τρεις αυτοί ψεύτες είναι αθώοι. Είναι όμως; 
Αθώοι με την έννοια της αποενοχοποίησης, αθώοι με την έννοια της ηθικής ή με τη δικαιολογία αυτών που δεν είναι επικίνδυνοι, που δεν βλάπτουν κανέναν; 
Μέσα σ'ένα κοινωνικό περιβάλλον που η αλήθεια του δεν βοηθάει, μπορεί κάποιος να κατακριθεί γιατί μέσα από το ψέμα του συνειδητά δημιουργεί μια διαφυγή προκειμένου να ικανοποιήσει το ανικανοποίητο από τη δική του πραγματικότητα και επιλέγει να ζήσει μέσα σ'αυτή; Μήπως ένα ψέμα τελικά μπορεί να είναι πιο αθώο απ'ότι μια αλήθεια και το οξύμωρο του τίτλου αίρεται μέσα απ'αυτήν τη σκοπιά; Κι έπειτα πόσο πιο εύκολα είμαστε πρόθυμοι να αναζητήσουμε την αλήθεια των άλλων επισημαίνοντας το ψέμα τους, ενώ το δικό μας ψέμα το προστατεύουμε γιατί μας είναι δικαιολογημένο, αθώο και άρα απενοχοποιημένο;

info: Αθώοι ψεύτες του Πήτερ Σάφερ, σε διασκευή-σκηνοθεσία Έφης Δρόσου. Σκηνικά Πέτρος Φραγκόπουλος, φωτισμοί Κατερίνα Λιόλιου, μουσική επιμέλεια Βαλεντίνα Κόπτη.
Παίζουν: Μαίρη Μωραϊτοπούλου, Μιχάλης Συριόπουλος, Πέτρος Φραγκόπουλος.
Θέατρο Όρα. Αντωνίου Καμάρα 3 (περιοχή Χ.Α.Ν.Θ.). Από 18 Μαΐου.

Βιβλιοπαρουσίαση: Ανατόλι Βασίλιεφ, Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου

Ανατόλι Βασίλιεφ, Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου, μετ. Δέσποινα Σαραφείδου, εκδόσεις Κόαν, 2010.

"Εκπαιδεύω έναν ηθοποιό σημαίνει αποσύρομαι, χάνομαι. Ο εκπαιδευτής πρέπει να πεθαίνει μέσα στον ηθοποιό. Ενώ ο σκηνοθέτης, όταν διευθύνει έναν ηθοποιό, πρέπει να είναι μέσα στον ηθοποιό, απόλυτα, ολοκληρωτικά. Η δυσκολία προκύπτει όταν επιζητάς την τελειότητα: τότε πρέπει να βρεις την αρμονία ανάμεσα σ' αυτά τα δυο στοιχεία που αλληλοαποκλείονται· πρέπει να το κάνεις αυτό ώστε να μην πεθάνεις πολύ ο ίδιος, και να μη σκοτώσεις πολύ τον ηθοποιό, να μην τον θανατώσεις.
Είναι μια εξαιρετικά λεπτή, ευαίσθητη τέχνη."
Ανατόλι Βασίλιεφ, Επτά ή οκτώ μαθήματα θεάτρου

Το βιβλίο περιλαμβάνει έναν πρόλογο του Στάθη Λιβαθινού, ένα κείμενο της Ναταλίας Ισάεβα και ένατου Ανατόλι Βασίλιεφ (εισαγωγικά σημειώματα για την ελληνική έκδοση), καθώς και επίμετρο με μιαμελέτη της Φρσγκίσκης Αμπατζοπούλου, ένα επιπλέον κείμενο του Ανατόλι Βασίλιεφ σχετικά με την παράσταση της "Μήδειας" και αποσπάσματα από άρθρο της Ναταλίας Ισάεβα που πραγματεύεται τρεις παραστάσεις του Ανατόλι Βασίλιεφ (επίμετρο).
Αυτά τα κείμενα (εκτός από το άρθρο της Ν.Ι. στο επίμετρο) είναι γραμμένα ειδικά για την ελληνική
έκδοση.

Bob theatre festival 2012

Το Bob Theatre Festival, το φεστιβάλ νεανικού θεάτρου επιστρέφει, και φέτος, για 5η συνεχόμενη χρονιά! Πετυχημένες παραστάσεις προηγούμενων ετών, πρεμιέρες, διαγωνισμοί, μετακλήσεις από το εξωτερικό, stand-up comedy, συναυλίες και πάρτυ, θα κάνουν για πέντε μέρες το Bios το επίκεντρο της θεατρικής δραστηριότητας της Αθήνας. Το φεστιβάλ διαρκεί από τις 16 έως τις 20 Μαΐου.

Το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης:

Τετάρτη 16 Μαΐου 

19.00 Διαγωνισμός Scratch Night - Προκριματικός (120')/ Main 

21.00 10 cm up – So7, Patari project (60')/ Main 
21.00 Πολιτισμένα Ζώα - ad ARTes (work in progress) (50’)/ basement 
22.15 Kassandra του Sergio Blanco – Δ. Σαραφείδου (60')/ Front 
22.30 DJ set - Tsourkoko/ μπαρ πάνω από το bios 

Πέμπτη 17 Μαΐου 

19.00 Διαγωνισμός Scratch Night - Προκριματικός (120')/ Main 

21.00 Unemployed – Σκην. Σ. Ζακολίκος, Ε. Μαργαρίτη, Κ. Φωτιάδη (70')/ Main 
21.00 6 Βύσσινα στον Κήπο – ομάδα Σύρμα (60’)/ basement 

21.00 Open Mic – 5 λεπτά δόξας/ Cinematheque 
22.15 Blame it on Me – Nothing to Declare (60')/ Front 
22.30 DJ set – Panama Cardoon/ μπαρ πάνω από το bios 
  
Παρασκευή 18 Μαΐου 

19.00 Διαγωνισμός Scratch Night – Τελικός (120')/ Main 
21.00 Οι Χαλασοχώρηδες του Αλ. Παπαδιαμάντη – Σκην. Κ. Παπακωνσταντίνου 
(120')/ Main 
21.00 Πολιτική ανυπακοή – So7, Κ. Φιλίππογλου (65')/ basement 
22.00 Διαγωνισμός Scratch Night - Ανακοίνωση Νικητή / Ταράτσα 
22.30 DJ set - Butcher/ μπαρ πάνω από το bios 

Σάββατο 19 Μαΐου 

19.00 Μια Γιορτή στου Νουριάν – Σκην. Π. Δεντάκης, Β. Κουκαλάνι (70')/ Main 
19.30 6 Βύσσινα στον Κήπο – Ομάδα Σύρμα (60')/ basement 
21.00 Βραδιά Κωμωδίας και Αυτοσχεδιασμού – 8kick (100')/ Main 
21.00 Ορέστης – Ηλέκτρα 0-1 – Σκην. Κ. Φιλίππογλου (80')/ basement 
22.30 Συναυλία – Burger Project/ Front 
22.30 DJ set - Palov/ μπαρ πάνω από το bios 

Κυριακή 20 Μαΐου 

18.00 Λίγο Φως - Σκην. Γ. Νανούρης (80')/ Main 
19.30 Ένας Κόμης στον Άδη - Cheek-bones (50')/ basement 
21.30 Zoo – Η Μπάντα της Κόλασης (90')/ Main 
21.00 Αστραξίδι – Ομάδα ΧΑ! (50')/ basement 
21.00 Παράσταση Stand Up - Το μαγικό καπέλο (100’)/ Cinematheque 
22.30 DJ set - Butcher/ μπαρ πάνω από το bios 

Στον χώρο του Bios, Πειραιώς 84, Αθήνα.

Σάμουελ Μπέκετ: Πώς να πω...

Γέννηση
Την ημερομηνία της δικής μου γέννησης, της δικής μου, το τονίζω, ποτέ μου δεν την ξέχασα, ούτε χρειάστηκε ποτέ να τη σημειώσω, παραμένει χαραγμένη στη μνήμη μου, η χρονιά τουλάχιστον, με αριθμούς που η ζωή δύσκολα θα ξεγράψει. Επανέρχεται ακόμα και η μέρα, αν το βάλω με το νου μου, και συχνά τη γιορτάζω με τον δικό μου τρόπο, όχι βέβαια κάθε φορά που επανέρχεται, γιατί επανέρχεται συχνά πολύ συχνά. Κάπου εκεί, σ' ένα ωραίο σπίτι. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πολύ ευτυχισμένα. Είχα καλούς γονείς. Η μητέρα μου ήταν βαθύτατα ευσεβής, ο αδελφός μου με μετριοπάθεια και ο πατέρας μου καθόλου. Ήμασταν προτεστάντες στην οικογένεια, ωστόσο εγώ δεν επηρεάστηκα από κανένα θρησκευτικό συναίσθημα. Μια μέρα ένιωσα να διακατέχομαι από θρησκευτική συγκίνηση όταν έλαβα την πρώτη μου κοινωνία.
Ανάπτυξη
Είχε πρόωρη ανάπτυξη. Δεν έπαιρνε καθόλου τα γράμματα, ούτε και καταλάβαινε τη χρησιμότητά τους. Καθόταν στην τάξη με το μυαλό του ή αλλού ή άδειο. Ήταν καλός στο ξύλο και στην πάλη, γρήγορος στο τρέξιμο... Αλλά το πιο εντυπωσιακό πάνω του ήταν το μεγάλο στρογγυλό του κεφάλι με τα μαλλιά του, κατάξανθα, σκληρά και όρθια σαν βούρτσα. Τα μάτια του ήταν ανοιχτογάλανα, σαν ξεθωριασμένα. Αυτά τα μάτια του γλάρου δεν μ' άρεσαν καθόλου. Τότε λυπόταν που δεν είχε θελήσει να μάθει την τέχνη της σκέψης, αρχίζοντας από το πώς να λυγίζει το δεύτερο και το τρίτο δάχτυλο, έτσι ώστε να βάζει καλύτερα τον δείχτη στο υποκείμενο και το μικρό δαχτυλάκι στο ρήμα, όπως το ήθελε ο καθηγητής του των λατινικών, και που δεν καταλάβαινε τίποτα, ή τόσο ελάχιστα, απ' όλο εκείνο το συνονθύλευμα αμφιβολιών, επιθυμιών, φόβων και φαντασιών που βούιζαν μέσα στο κεφάλι του. Και αν είχε λιγότερη δύναμη και θάρρος, θα τα παράταγε κι αυτός, και θα είχε εγκαταλείψει την προσπάθεια να μάθει πώς ήταν φτιαγμένος και πώς θα μπορούσε να ζήσει, και θα ζούσε νικημένος, στα τυφλά, σ' έναν κόσμο τρελό, ανάμεσα σε ξένους.
Το καπέλο
Πώς να το περιγράψω; Και γιατί; Όταν το κεφάλι μου απέκτησε δεν θα έλεγα τις οριστικές αλλά τις μέγιστες διαστάσεις, ο πατέρας μου είπε: "Έλα γιε μου, θ' αγοράσουμε το καπέλο σου", λες κι εκείνο προϋπήρχε, σε κάποιον αόρατο τόπο προκαθορισμένο, από πάντα. Προχώρησε κατευθείαν προς το καπέλο. Από εκείνη την ημέρα μου απαγορευόταν να βγαίνω έξω χωρίς καπέλο.
Γεννήθηκα σοβαρός. Και πάλεψα σοβαρά να πάψω να είμαι σοβαρός, να ζω, να δημιουργώ, ξέρω τι εννοώ.
Λέξεις, η δική μου δεν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από αυτή την άναρχη Βαβέλ σιωπής και λέξεων, η αθέατη μορφή μου περιγραφείσα ως τελειωμένη, ή επερχόμενη, ή ακόμα σε εξέλιξη, εξαρτάται από τις λέξεις, τις στιγμές, όσο μπορεί να κρατά μ' αυτόν τον παράδοξο τρόπο. Τις ξέρω καλά αυτές τις φρασούλες, που φαίνονται ένα τίποτα και που έτσι και τις αφήσεις να μπουν, μπορούν να βρωμίσουν ολόκληρη τη γλώσσα. Τίποτα πιο πραγματικό από το τίποτα. Έρχονται από το χάος και δεν βρίσκουν ησυχία αν δεν τραβήξουνε κι εσένα μέσα εκεί. [...]
Ζωή
Μιλάω γι' αυτήν χωρίς να ξέρω τι θα πει. Προσπάθησα να ζήσω χωρίς να ξέρω τι προσπαθούσα. Μπορεί να έζησα τελικά χωρίς να το καταλάβω. Μου είπαν: "Έτσι είναι ο έρωτας, ναι, ναι, πίστεψέ με, βλέπεις τι... τι εύκολο που είναι". Μου είπαν: "Έτσι είναι η φιλία, ναι, ναι, σε βεβαιώ. Δεν χρειάζεται να ψάξεις άλλο". Μου είπαν: "Εδώ είναι, στάσου, σήκωσε το κεφάλι σου και κοίτα αυτή την ομορφιά. Αυτή την τάξη!". Μου είπαν: "Έλα τώρα, δεν είσαι και κανένα ζώο, σκέψου τα αυτά και θα δεις πως όλα γίνονται ξεκάθαρα και απλά". Μου είπαν: "Όλους αυτούς τους λαβωμένους που πεθαίνουν, με τι επιστημονική φροντίδα τους κοιτάνε!". [...]
Έγραψα στα γαλλικά, γιατί στα γαλλικά είναι πιο εύκολο να γράψεις χωρίς ύφος.
Πώς να πω...
Πηγή: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, "Πώς να πω... Μετακείμενο Μπέκετ", Φουαγιέ, τχ. 4 (Απρίλιος 2006), σ.35.

Τώρα στη Θεσσαλονίκη
Το Περιμένοντας  τον Γκοντό, είναι το πιο γνωστό έργο του Ιρλανδού δραματουργού και ίσως το σημαντικότερο θεατρικό έργο του 20^ου αιώνα. Έχει γίνει αντικείμενο πολλών ερμηνειών και συζητήσεων. Δύο άστεγοι αλήτες (ή μήπως δύο πάμπτωχοι διανοούμενοι)  περιμένουν στη μέση του πουθενά την άφιξη κάποιου μυστηριώδους Γκοντό που θα τους σώσει, αλλά δεν έρχεται ποτέ.Στην εποχή που γράφτηκε, ενσωμάτωνε την τραγική εμπειρία του παγκοσμίου πολέμου -που μόλις είχε τελειώσει- με την αναμονή για την ανασυγκρότηση πάνω στα ερείπια του ολέθρου.
info: Περιμένοντας τον Γκοντό του Σ. Μπέκετ, σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη.
Παίζουν: Κάτια Γέρου, Δήμητρα Χατούπη, Λουκία Πιστιόλα, Μυρτώ Αλικάκη, Εύα Οικονόμου-Βαμβακά.
Μετάφραση: Σουζάνα Χούλια, Κοστούμια: Κατερίνα Σωτηρίου, Χορογραφία: Πωλίνα Κρεμαστά.
Δημοτικό θέατρο Καλαμαριάς. 16,17,18,19,20 Μαΐου.